شکستگی بینی یکی از آسیب‌های شایع در تصادفات، نزاع‌ها و حوادث روزمره است که می‌تواند تاثیرات فیزیکی و روانی زیادی بر فرد بگذارد. علاوه بر درد و مشکلات تنفسی، تغییر شکل ظاهری بینی می‌تواند اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد. بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران، دیه شکستگی بینی و صدمات وارد شده به آن بر اساس شدت آسیب و تاثیر آن بر عملکرد بینی محاسبه می‌شود.
در این مقاله، به بررسی انواع صدمات وارد شده به بینی، از جمله دیه شکستگی بینی، دیه قطع کردن و از بین بردن آن، دیه پاره شدن، ورم، کبودی و حتی دیه از دست دادن حس بویایی خواهیم پرداخت. همچنین مجازات شکستن بینی در دعوا و نحوه دریافت دیه از بیمه‌ها نیز بررسی خواهد شد تا به‌طور کامل از حقوق فرد آسیب‌دیده در این نوع حوادث حمایت شود.
دیه شکستن بینی در سال 1404؛ سه حالت قانونی
دیه شکستگی بینی در قانون مجازات اسلامی ایران به سه حالت اصلی تقسیم می‌شود که بستگی به نوع آسیب و شدت آن دارد. در صورتی که بینی به‌طور ساده شکسته شود، دیه‌ای معادل یک‌دهم دیه کامل انسان برای آن تعیین می‌شود. اما در صورتی که شکستگی باعث فساد بینی یا از دست رفتن عملکرد آن شود، دیه به میزان دیه کامل انسان پرداخت خواهد شد.
✅بررسی شکستگی ساده و همراه با دیگر آسیب ها
در این قسمت شکستگی بینی به ساده و همراه با دیگر آسیب ها بررسی شده است:
- دیه شکستگی بینی ساده: اگر شکستگی بینی بدون آسیب‌های جدی مانند تغییر شکل یا اختلال در تنفس باشد، دیه آن برابر با یک‌دهم دیه کامل است. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۱۶۰ میلیون تومان است. این نوع شکستگی معمولاً شامل شکستگی‌های جزئی است که به‌راحتی قابل اصلاح هستند.
- دیه شکستگی بینی با تغییر شکل یا اختلال در تنفس: اگر شکستگی بینی باعث تغییر شکل دائمی بینی یا اختلال در تنفس شود، دیه به میزان دیه کامل انسان محاسبه می‌شود. در این حالت، مبلغ دیه برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
- دیه شکستگی بینی با فساد بینی: اگر شکستگی باعث فساد بینی (یعنی از دست دادن عملکرد آن) شود، دیه آن همچنان دیه کامل است. این مبلغ برای آسیب‌هایی است که به‌طور کلی بینی را از بین برده و عملکرد آن را به‌طور دائم مختل می‌کند.
🔍دیه شکستگی بینی و کبودی چشم
اگر در اثر حادثه بینی شکسته شود و همراه با آن چشم کبود گردد، دیه آسیب به بینی و کبودی چشم جداگانه محاسبه می‌شوند؛ دیه شکستگی بینی بسته به شدت آن از ۱۶۰ میلیون تومان تا ۱٬۶۰۰ میلیون تومان است و دیه کبودی چشم برای هر چشم حدود ۴۸۰ هزارتومان در سال ۱۴۰۴ می‌باشد.
⚖️مجازات شکستن بینی در دعوا
اگر در دعوا بینی شخصی شکسته شود، علاوه‌بر پرداخت دیه، مرتکب ممکن است به مجازات کیفری نیز محکوم شود؛ بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران، معمولا دیه برابر با دیه کامل انسان (سال ۱۴۰۴: ۱٫۶ میلیارد تومان) خواهد بود و مجازات کیفری مانند حبس یا جزای نقدی نیز قابل صادر شدن است.
دیه قطع کردن بینی و نرمه استخوان بینی
در صورتی که بینی در اثر حادثه‌ای مانند تصادف یا دعوا به‌طور کامل قطع شود یا نرمه استخوان بینی (قسمت نرم پایین بینی) از بین برود، دیه کامل به فرد تعلق می‌گیرد. طبق ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی، قطع کامل بینی یا از بین رفتن نرمه آن به‌عنوان یک جنایت عمدی یا غیرعمدی شناخته شده و مستحق دریافت دیه کامل است.
📌 دیه قطع کامل بینی
اگر بینی فرد به‌طور کامل قطع شود، دیه آن برابر با دیه کامل انسان خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است. این دیه شامل آسیب‌های عمدی یا غیرعمدی است که باعث از بین رفتن عملکرد بینی یا فساد آن می‌شود.
⚖️ دیه از بین رفتن نرمه بینی
در صورتی که نرمه بینی از بین برود (بخش نرم پایین بینی)، دیه آن نیز معادل دیه کامل انسان خواهد بود، یعنی همان ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان. این دیه در صورت آسیب به نرمه بینی، حتی اگر آسیب به تدریج و در دفعات مختلف باشد، محاسبه می‌شود.
اگر آسیب به نرمه بینی در دفعات مکرر رخ دهد، دیه کامل برای هر آسیب پرداخت خواهد شد. اگر آسیب به استخوان بینی نیز وارد شود، ارش (مبلغ تعیین‌شده توسط قاضی و پزشکی قانونی) برای آسیب به استخوان محاسبه خواهد شد.
دیه از بین بردن پره‌ها یا پرده میان بینی
آسیب به پره‌ها یا پرده میان بینی یکی دیگر از صدمات جدی است که می‌تواند تاثیرات منفی بر تنفس و زیبایی چهره فرد داشته باشد. پرده میان بینی (سپتوم بینی) نقش حیاتی در ساختار بینی و عملکرد تنفسی آن دارد. در صورتی که این بخش از بینی آسیب ببیند، دیه مشخصی برای آن طبق ماده ۵۹۴ قانون مجازات اسلامی تعیین شده است.
- دیه از بین رفتن هر یک از پره‌های بینی اگر یکی از پره‌های بینی یا پرده میان دو سوراخ بینی از بین برود، دیه آن معادل یک سوم دیه کامل خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۵۳۳ میلیون تومان است.
- دیه از بین رفتن دو پره بینی یا پرده میان بینی اگر هر دو پره‌های بینی یا پرده میان بینی به‌طور کامل از بین برود، دیه آن برابر با یک سوم دیه کامل خواهد بود که همان ۵۳۳ میلیون تومان محاسبه می‌شود.
دیه پاره شدن بینی و اثرات آن بر دیه
پاره شدن بینی یکی از صدمات شایع به این عضو مهم بدن است که ممکن است به‌طور عمدی یا غیرعمدی در اثر ضربه، تصادف یا دعوا رخ دهد. قانون مجازات اسلامی برای این نوع آسیب نیز دیه‌ای مشخص تعیین کرده است که بسته به نوع آسیب و شدت آن، متفاوت خواهد بود.
- دیه پاره شدن بینی بدون آسیب به نوک یا فساد بینی اگر پارگی بینی به‌گونه‌ای باشد که منجر به از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، دیه آن معادل یک سوم دیه کامل خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۵۳۳ میلیون تومان است.
- دیه پاره شدن بینی با آسیب به نوک بینی اگر پارگی به‌گونه‌ای باشد که نوک بینی یا عملکرد اصلی بینی از بین برود، این آسیب منجر به دیه کامل خواهد شد که در سال ۱۴۰۴ برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است. این دیه برای آسیب‌های عمدی یا غیرعمدی که باعث از دست رفتن عملکرد اصلی بینی می‌شود، تعیین می‌شود.
دیه از بین رفتن نوک بینی و تاثیر آن بر میزان دیه
آسیب به نوک بینی یکی از صدمات جدی است که می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی بر ظاهر فرد داشته باشد. نوک بینی به‌عنوان بخش مهمی از ساختار بینی و نقش آن در زیبایی چهره، اگر آسیب ببیند، طبق ماده ۵۹۹ قانون مجازات اسلامی دیه قابل توجهی برای آن در نظر گرفته شده است.
✅ دیه از بین رفتن نوک بینی
اگر نوک بینی به‌طور کامل از بین برود، دیه آن برابر با نصف دیه کامل خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۸۰۰ میلیون تومان است. این دیه برای آسیب‌هایی است که باعث از بین رفتن نوک بینی می‌شود و به‌طور عمده بر زیبایی چهره تاثیر می‌گذارد.
دیه خراشیدگی، کوفتگی و کبودی بینی
در کنار آسیب‌های جدی‌تر مانند شکستگی یا قطع بینی، خراشیدگی و کوفتگی بینی نیز از دیگر صدماتی هستند که ممکن است به این عضو حساس وارد شود. این نوع آسیب‌ها ممکن است به‌ظاهر کوچک و جزئی به نظر برسند، اما گاهی اوقات می‌توانند باعث درد، ناراحتی و حتی ایجاد جای زخم شوند. همچنین، کبودی و ورم بینی نیز ناشی از ضربه‌های مستقیم به بینی است که معمولاً به‌طور موقت بر ظاهر بینی تاثیر می‌گذارد.
✅ دیه خراشیدگی و کوفتگی بینی
اگر بینی دچار خراشیدگی شود، طبق ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، دیه آن معادل یک صدم دیه کامل خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۱۶ میلیون تومان است. این آسیب معمولاً سطحی است و بدون خونریزی قابل درمان است.
اگر آسیب به بینی باعث کوفتگی یا تورم شود، دیه آن از نوع ارش خواهد بود. میزان دقیق دیه بستگی به شدت آسیب و مدت زمان بهبودی دارد که توسط پزشک قانونی ارزیابی شده و سپس قاضی طبق نظر پزشک قانونی، مبلغ دیه را تعیین می‌کند.
📝 دیه کبودی بینی
اگر کبودی بینی بدون عوارض جدی و دائمی باشد، طبق ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، دیه آن معادل سه هزارم دیه کامل خواهد بود. در سال ۱۴۰۴، این مبلغ معادل ۴۸۰ هزار تومان است. این مبلغ برای آسیب‌های جزئی است که عوارض دائمی ایجاد نمی‌کنند.
دیه انحراف بینی بعد از عمل جراحی
یکی از مشکلاتی که گاهی اوقات پس از عمل جراحی زیبایی بینی یا جراحی‌های درمانی پیش می‌آید، انحراف بینی است. این مشکل می‌تواند ناشی از خطای جراح یا سایر عواملی باشد که در حین عمل یا بعد از آن رخ می‌دهد. طبق ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی، اگر بینی در اثر عمل جراحی دچار انحراف شود، دیه آن به‌صورت ارش محاسبه خواهد شد.
✅ دیه انحراف بینی بعد از عمل جراحی
اگر انحراف بینی بعد از عمل جراحی اتفاق بیفتد و این انحراف به‌طور دائمی باعث مشکلات در تنفس یا زیبایی بینی شود، دیه آن طبق ارش تعیین می‌شود. مقدار ارش بستگی به شدت انحراف و تاثیر آن بر عملکرد بینی دارد. معمولاً، در این نوع موارد، پزشک قانونی نظر خود را اعلام کرده و بر اساس آن، قاضی میزان دیه یا ارش را تعیین می‌کند.
📝نحوه تعیین دیه قصور پزشکی در عمل جراحی بینی
دیه قصور پزشکی در عمل جراحی بینی زمانی تعیین می‌شود که آسیب به بینی در اثر سهل‌انگاری یا خطای پزشکی در حین عمل یا پس از آن رخ دهد. در این موارد، فرد آسیب‌دیده می‌تواند برای دریافت دیه به پزشکی قانونی مراجعه کند تا میزان آسیب وارد شده ارزیابی شود.
در صورتی که پزشکی قانونی قصور پزشک را تأیید کند، دیه آسیب‌های وارد شده به بینی، از جمله شکستگی، تغییر شکل یا اختلال در عملکرد بینی، به فرد تعلق می‌گیرد. این دیه ممکن است معادل دیه کامل برای آسیب‌های جدی باشد یا بسته به میزان آسیب، شامل ارش (مبلغ جبران‌کننده بر اساس نظر قاضی) شود.
اگر آسیب وارد شده به بینی باعث نقص عضو یا کاهش کیفیت زندگی فرد شود، دیه آن طبق قانون مجازات اسلامی و بر اساس میزان آسیب و شدت قصور پزشکی تعیین می‌شود.
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون شکستگی بینی و دیگر آسیب ها مطرح شده است:
❓ اگر بینی در اثر قصور پزشکی بعد از عمل جراحی آسیب ببیند، دیه آن چگونه محاسبه می‌شود؟
✅ در صورت قصور پزشکی در عمل جراحی بینی، فرد آسیب‌دیده می‌تواند برای دریافت دیه به پزشکی قانونی مراجعه کند. پزشک قانونی میزان آسیب به بینی را ارزیابی کرده و دیه آن را تعیین می‌کند. اگر آسیب‌ها باعث تغییر شکل دائم یا اختلال در تنفس شود، دیه آن معادل دیه کامل انسان خواهد بود. در صورتی که آسیب جزئی باشد، ممکن است دیه به‌طور کمتری تعیین شود یا شامل ارش باشد.
❓ اگر فردی بینی‌اش را در اثر ضربه از دست بدهد، دیه آن چطور محاسبه می‌شود؟
✅ اگر بینی فرد به‌طور کامل از بین برود (قطع شود یا از عملکرد آن خبری نباشد)، طبق ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی، دیه آن برابر با دیه کامل انسان است. این دیه برای از دست رفتن عملکرد کامل بینی به‌طور دائم در نظر گرفته می‌شود.