در دعاوی خانواده، یکی از موارد رایج بین زوجین، بحث استرداد جهیزیه است. این موضوع معمولاً در زمان طلاق یا حتی قبل از شروع روند طلاق مطرح می‌شود. از آنجا که جهیزیه در مالکیت زن قرار دارد، وی می‌تواند با تنظیم دادخواست استرداد جهیزیه، اموال خود را از منزل مشترک بازپس گیرد.
برای تسهیل روند قانونی، داشتن یک متن دقیق و کامل از دادخواست ضروری است؛ چراکه قاضی بر اساس محتوا و دلایل ارائه‌شده تصمیم‌گیری می‌کند. در این مطلب، نمونه‌های کاربردی از دادخواست استرداد جهیزیه قبل از طلاق و دادخواست استرداد جهیزیه بدون سیاهه را همراه با توضیح اجزای آن ارائه می‌کنیم تا متقاضیان بتوانند با آگاهی کامل اقدام کنند.
معرفی انواع نمونه دادخواست استرداد جهیزیه
دادخواست استرداد جهیزیه ممکن است در شرایط و زمان‌های متفاوتی تنظیم شود. دو حالت اصلی که بیشترین کاربرد را دارند عبارتند از:
1. دادخواست استرداد جهیزیه قبل از طلاق
این نوع دادخواست زمانی مطرح می‌شود که زوجه، پیش از شروع روند طلاق یا بدون قصد فوری برای جدایی، تصمیم به استرداد وسایل جهیزیه خود دارد. قانون هیچ محدودیتی برای مطالبه جهیزیه قبل از طلاق قائل نشده و زن می‌تواند در هر زمان، به استناد مالکیت خود، دادخواست استرداد را ثبت کند.
2. دادخواست استرداد جهیزیه بدون سیاهه
در برخی موارد، سیاهه جهیزیه وجود ندارد یا در طول زندگی مشترک مفقود شده است. در این حالت، زوجه برای اثبات مالکیت باید از شهادت شهود، فاکتورها و سایر مدارک معتبر برای استرداد وسایل جهیزیه بدون سیاهه استفاده کند. نبود سیاهه می‌تواند کار را دشوارتر کند، اما مانع قانونی برای استرداد جهیزیه محسوب نمی‌شود.
اجزای اصلی یک دادخواست استرداد جهیزیه
برای اینکه یک دادخواست استرداد جهیزیه از نظر قانونی کامل و معتبر باشد، باید شامل بخش‌های زیر باشد:
✅مشخصات خواهان و خوانده
- خواهان: زوجه (زن) که قصد بازپس‌گیری جهیزیه را دارد.
- خوانده: زوج (شوهر) که جهیزیه در تصرف اوست.
- اطلاعات کامل شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، سن، شغل و نشانی اقامت هر یک باید ذکر شود.
✅تعیین خواسته و بهای آن
- به صورت دقیق باید عبارت «استرداد جهیزیه» ذکر شود.
- مبلغ بهای جهیزیه نیز باید تعیین شود؛ این مبلغ معمولاً بر اساس ارزش روز وسایل در بازار یا ارزش‌گذاری کارشناسی مشخص می‌شود.
- ذکر عبارت «به انضمام خسارات و متفرعات دادرسی» توصیه می‌شود تا تمامی هزینه‌های قانونی قابل مطالبه باشد.
✅دلایل و منضمات دادخواست
- سیاهه جهیزیه (در صورت وجود)
- شهادت شهود (در صورت عدم وجود سیاهه یا برای تکمیل مدارک)
- فاکتور خرید وسایل یا هر سندی که مالکیت زوجه را ثابت کند
✅شرح خواسته
- بیان مختصر و روشن وضعیت ازدواج، آوردن جهیزیه به منزل مشترک، و درخواست استرداد آن
- استناد به مواد قانونی، مانند ماده 1107 قانون مدنی (وظیفه تأمین اثاث منزل بر عهده مرد است) و در صورت لزوم ماده 891 آیین دادرسی مدنی
- توضیح اینکه چرا خواهان اکنون قصد استرداد جهیزیه را دارد (مثلاً بروز اختلافات، عدم استفاده، یا جلوگیری از تضییع اموال)
نمونه دادخواست استرداد جهیزیه قبل از طلاق
مشخصات دادخواست
خواهان: خانم …………
خوانده: آقای …………
خواسته: استرداد جهیزیه، به انضمام خسارات و متفرعات دادرسی
بهای خواسته: بر اساس ارزش روز اقلام جهیزیه
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان …
با سلام و احترام
اینجانب ………… فرزند ………… به شماره ملی ………… و به نشانی …………، در تاریخ … / … / … بر اساس عقدنامه شماره ……… دفتر رسمی ازدواج شماره ……… شهرستان ………، با خوانده محترم، آقای ………… فرزند ………… به شماره ملی ………… ازدواج دائم نموده‌ام.
با توجه به اینکه طبق ماده 1107 قانون مدنی، تهیه اثاث زندگی بر عهده زوج است و بنده به منظور همکاری در تشکیل زندگی مشترک، وسایل و لوازمی را به عنوان جهیزیه به منزل مشترک منتقل کرده‌ام، اکنون با توجه به بروز اختلافات و نیاز به بازپس‌گیری اموال، درخواست استرداد کلیه اقلام جهیزیه مندرج در سیاهه پیوست را دارم.
این جهیزیه در مالکیت قانونی بنده است و زوج صرفاً امانت‌دار آن بوده است. بر اساس ماده 891 قانون آیین دادرسی مدنی، صدور حکم به محکومیت خوانده به استرداد جهیزیه به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه‌های دادرسی مورد استدعاست.
با تشکر و احترام
امضاء – نام و نام خانوادگی خواهاندلایل و منضمات:
- سیاهه جهیزیه امضاء شده توسط زوج
- شهادت شهود (در صورت نیاز)
- فاکتورهای خرید برخی اقلام
نمونه دادخواست استرداد جهیزیه بدون سیاهه
مشخصات دادخواست
- خواهان: خانم …………
- خوانده: آقای …………
- خواسته: استرداد جهیزیه یا مثل/قیمت آن، به انضمام خسارات و هزینه دادرسی
- بهای خواسته: بر اساس ارزش روز اقلام جهیزیه
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان …
با سلام و احترام
اینجانب ………… فرزند ………… به شماره ملی ………… و به نشانی …………، در تاریخ … / … / … طبق عقدنامه شماره ……… دفتر رسمی ازدواج شماره ……… شهرستان ………، با خوانده محترم آقای ………… فرزند ………… به شماره ملی ………… ازدواج دائم نموده‌ام.
در زمان شروع زندگی مشترک، وسایل و لوازمی را به عنوان جهیزیه به منزل مشترک برده‌ام. متأسفانه سیاهه مکتوب این جهیزیه در اختیار اینجانب نیست (یا هرگز تهیه نشده است). با این حال، مالکیت این وسایل بر اساس شهادت شهود، فاکتورهای خرید و سایر مدارک موجود قابل اثبات است.
از آنجا که زوج صرفاً امانت‌دار این اموال بوده و اکنون با بروز اختلافات ادامه تصرف وی بدون رضایت اینجانب صورت می‌گیرد، به استناد مواد 619 و 620 قانون مدنی و ماده 198 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم به استرداد تمامی اقلام جهیزیه موجود یا در صورت فقدان هر یک از آن‌ها، پرداخت مثل یا قیمت یوم‌التلف را دارم. همچنین مطالبه کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی نیز مد نظر است.
با تشکر و احترام
امضاء – نام و نام خانوادگی خواهاندلایل و منضمات:
شهادت شهود مورد اعتماد دادگاه
فاکتورهای خرید یا اسناد مشابه
سایر مدارک مثبته (عکس، فیلم، رسید حمل و نقل و …