با گسترش فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، شکل جدیدی از روابط خارج از چارچوب خانواده پدید آمده که با عنوان «خیانت مجازی» شناخته میشود. خیانت زن به شوهر در فضای مجازی از جمله موضوعاتی است که امروزه نهتنها از منظر اخلاقی و روانی، بلکه از دیدگاه قانونی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
مجازات ، نحوه اثبات و آثار حقوقی
درحالیکه برخی تصور میکنند رابطه مجازی با نامحرم جرم محسوب نمیشود، قانونگذار در موارد خاصی اینگونه ارتباطات را تحت عنوان «رابطه نامشروع» قابل تعقیب کیفری میداند. در این مقاله بهصورت کامل به بررسی مصادیق خیانت زن در فضای مجازی، روند رسیدگی قضایی، نحوه شکایت، مدارک لازم، و مجازاتهای قانونی آن خواهیم پرداخت.
خیانت زن در فضای مجازی چیست و چه مصادیقی دارد؟
خیانت در فضای مجازی مفهومی فراتر از یک گفتوگوی ساده یا پیامهای دوستانه است. این نوع خیانت، زمانی رخ میدهد که زن متأهل، برخلاف تعهدات زناشویی خود، وارد رابطهای عاطفی یا جنسی با مردی غریبه در بستر دیجیتال شود و منجر به شکل گیری رابطه نامشروع در فضای مجازی می شود. مصادیق اینگونه رفتارها گاه چنان پیچیدهاند که تفکیک آنها از ارتباطات عادی کار آسانی نیست؛ اما قانون و رویه قضایی در این خصوص شاخصهایی مشخص ارائه کردهاند.
📌 مصادیق رایج خیانت در فضای مجازی
- چتهای عاشقانه یا تحریکآمیز با مرد نامحرم: ارسال پیامهایی با محتوای عاطفی، جنسی یا صمیمانه که فراتر از عرف روابط اجتماعی است.
- ارسال عکس یا ویدئو خصوصی به مرد دیگر: بهویژه اگر محتوای آنها تحریککننده، شخصی یا دارای جنبههای غیرمتعارف باشد.
- برقراری تماس تصویری یا صوتی مخفیانه با مرد غریبه: مخصوصاً در ساعات غیر معمول یا در شرایط پنهان از همسر.
- عضویت در گروههای نامتعارف یا ارتباط در شبکههای اجتماعی با هدف ایجاد رابطه: مانند واتساپ، اینستاگرام یا تلگرام با نام مستعار و فعالیت پنهانی.
- بیتوجهی به همسر و خانواده بهواسطه رابطه مجازی: که نشان از اولویت یافتن فردی دیگر در زندگی زناشویی دارد.
🔍 آیا همه ارتباطات در فضای مجازی خیانت محسوب میشود؟
خیر. صرف پیام دادن یا مکالمه با نامحرم به معنای خیانت نیست. ملاک قانونی و عرفی برای خیانت، نقض اعتماد زناشویی، نیت پنهانکاری، و محتوای غیراخلاقی یا تحریکآمیز است. چنانچه ارتباطات صرفاً در حد ضرورتهای شغلی یا خانوادگی باشد و از مرز صمیمیت خارج نشود، نمیتوان آن را مصداق خیانت تلقی کرد.
آیا خیانت مجازی زن به شوهر جرم است؟ بررسی از منظر قانون و شرع
در عرف و اخلاق، خیانت زن به همسر حتی در فضای مجازی بهشدت نکوهیده شده و نشانهای از نقض تعهد زناشویی تلقی میشود. اما از منظر قانونی، موضوع پیچیدهتر است. پرسش اصلی این است که آیا ارتباط عاطفی یا جنسی مجازی زن با مرد نامحرم جرم محسوب میشود؟ پاسخ به این پرسش به بررسی دقیق مفاهیم حقوقی و شرعی نیاز دارد.
⚖️ قانون چه میگوید؟ (ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی)
بر اساس ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی:
«هرگاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع غیر از زنا یا اعمال منافی عفت شوند، به ۹۹ ضربه شلاق محکوم میشوند.»
نکته مهم آنجاست که «روابط نامشروع» در این ماده بهصورت مصادیق خاص مانند بوسیدن، لمس کردن و همآغوشی تعریف نشده، بلکه بهصورت کلی آمده است. در رویه قضایی نیز چتهای غیر اخلاقی، سکسچت، مکالمات تحریکآمیز یا ارسال تصاویر نامتعارف بهعنوان رابطه نامشروع شناخته میشوند.
📌 مصداقیابی در فضای مجازی از نگاه دادگاه
قضات در مواجهه با پروندههای خیانت مجازی، به محتوا، قصد و استمرار ارتباط توجه دارند. چت کوتاه با همکار ممکن است جرم نباشد؛ اما رابطه طولانی، پنهانی، و با محتوای عاطفی یا جنسی میتواند از نظر قاضی مصداق رابطه نامشروع و در نتیجه جرم باشد.
🕌 دیدگاه فقهی درباره خیانت مجازی
در فقه اسلامی، هر نوع ارتباط زن متأهل با مرد نامحرم به قصد لذت یا ابراز محبت، حتی اگر فیزیکی نباشد، حرام تلقی میشود. این حکم در مورد ارتباطات مجازی نیز صادق است؛ بنابراین از منظر شرعی، خیانت در فضای مجازی نیز تخطی از حدود الهی است.
مجازات انواع خیانت: عاطفی، جنسی و مجازی
در ادبیات حقوقی ایران، «خیانت به همسر» یک عنوان جرم مستقل ندارد، اما برخی از اشکال آن، در صورت تطبیق با عناوین کیفری مشخص مانند رابطه نامشروع یا زنا، قابلیت پیگرد قانونی دارد. در این بخش به تفکیک سه نوع اصلی خیانت (عاطفی، جنسی و مجازی) و بررسی آثار و قابلیتهای قانونی آن میپردازیم.
📝 خیانت عاطفی؛ فاقد عنوان کیفری، اما قابل استناد در طلاق
خیانت عاطفی شامل وابستگی احساسی، درد دل، گفتوگوهای مکرر با شخصی غیر از همسر و احساس نزدیکی عاطفی به فردی غریبه است. در این حالت، زن یا شوهر ممکن است بدون تماس فیزیکی یا جنسی، درگیر رابطهای احساسی شوند.
-
وضعیت قانونی: خیانت عاطفی بهتنهایی فاقد عنوان مجرمانه کیفری است و نمیتوان صرفاً بهدلیل گفتوگو یا وابستگی احساسی، حکم مجازات صادر کرد.
-
اثر حقوقی: با این حال، میتواند دلیل اثباتی در طلاق بهاستناد عسر و حرج، یا نشانهای از نقض وفاداری زناشویی باشد و در دعوای طلاق یا سلب حضانت مطرح شود.
⚖️ خیانت جنسی؛ دارای وصف کیفری و شدیدترین نوع خیانت
خیانت جنسی یعنی برقراری رابطه فیزیکی (زنا) با فردی غیر از همسر. این نوع خیانت در حقوق ایران جرم قطعی و مشمول حد است.
-
عنوان کیفری: زنا (محصنه یا غیر محصنه)
-
مجازات: بسته به شرایط، ممکن است شامل سنگسار، ۱۰۰ ضربه شلاق یا اعدام شود.
-
تأثیرات جانبی: این نوع خیانت میتواند حق طلاق فوری، سلب مهریه در صورت اثبات زنا و سلب حضانت را به دنبال داشته باشد.
🔍 خیانت مجازی؛ در مرز بین جرم و تخلف اخلاقی
خیانت مجازی، یعنی برقراری رابطه عاطفی یا جنسی در فضای مجازی (چت، پیام، تماس تصویری) بدون تماس فیزیکی. این نوع خیانت از نظر حقوقی بسته به محتوا و شدت رابطه، گاه واجد وصف کیفری رابطه نامشروع شناخته میشود.
-
شرایط جرمانگاری:
-
چتها و پیامها جنبه غیراخلاقی یا شهوانی داشته باشند
-
رابطه از مرز ضرورت شغلی یا اجتماعی فراتر رود
-
ادامهدار بودن یا پنهانکاری آشکار باشد
-
-
عنوان مجرمانه احتمالی: رابطه نامشروع (ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی)
-
مجازات: تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری
-
تأثیر مدنی: میتواند در دادخواست طلاق، سلب حق حضانت یا نفقه مؤثر واقع شود.
📌 جمعبندی حقوقی
نوع خیانت | عنوان مجرمانه دارد؟ | قابلیت طلاق فوری | مجازات احتمالی | اثربخشی در دعوای مدنی |
---|---|---|---|---|
عاطفی | ❌ ندارد | ✅ بله، در عسر و حرج | ❌ ندارد | ✅ بالا |
جنسی (زنا) | ✅ بله | ✅ بله | ✅ بسیار شدید | ✅ بسیار بالا |
مجازی | ⚠️ در مواردی دارد | ✅ بسته به شدت رابطه | ✅ شلاق تعزیری | ✅ قابل توجه |
شرایط شکایت شوهر از خیانت زن در فضای مجازی از منظر حقوقی
در نظام حقوقی ایران، شکایت از زن به دلیل خیانت در فضای مجازی یکی از مواردی است که هم از نظر قانونی و هم اجتماعی حساسیت بالایی دارد. اگرچه خود «خیانت مجازی» عنوان مجرمانه مستقلی در قانون ندارد، اما در صورت انطباق با مفاهیمی چون رابطه نامشروع یا زنا، امکان پیگرد کیفری آن وجود دارد. در این بخش به بررسی دقیق شرایط قانونی لازم برای شکایت شوهر از خیانت مجازی همسر میپردازیم.
⚖️ پیششرط قانونی برای طرح شکایت
برای اینکه شکایت مرد از همسرش به دلیل ارتباط با مرد نامحرم در فضای مجازی وارد فاز کیفری شود، رابطه مورد ادعا باید مشمول یکی از عناوین مجرمانه زیر باشد:
- رابطه نامشروع (غیر از زنا): مانند چتهای عاشقانه، تماسهای محرمانه، ارسال عکسهای خصوصی و رفتارهای خلاف شأن زن متأهل (ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی)
- زنا: در صورتی که رابطه از مجازی فراتر رفته و به تماس فیزیکی یا رابطه جنسی بینجامد (مواد ۲۲۴ به بعد قانون مجازات اسلامی)
✅ شرایط لازم برای طرح شکایت توسط شوهر:
- وجود مدارک یا مستندات اولیه: بدون سند نمیتوان اقدام کرد؛ اسکرینشات چتها، عکسها، پرینت تماس و پیامک یا اقرار کتبی همسر باید ارائه شود.
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای ثبت رسمی شکایت، تنظیم شکواییه و ارجاع آن به دادسرای عمومی یا دادگاه کیفری
- عدم وجود انگیزه انتقامی یا تهمت بیاساس: در صورت عدم اثبات، ممکن است مرد بابت افترا یا نشر اکاذیب مجازات شود.
- تأکید بر رابطه غیراخلاقی و نه صرف ارتباط ساده: پیامهای کاری یا معمولی نمیتوانند مبنای شکایت کیفری باشند.
❌ چه مواردی به تنهایی کافی نیستند؟
- صرف چت کردن بدون محتوای غیراخلاقی
- تماس کوتاه و بدون بار جنسی یا عاطفی
- مکالمات در چارچوب شغلی یا فامیلی
- پیامکهایی که تأویلپذیر یا مبهم هستند
⚠️ هشدار حقوقی
در مواردی که مدارک کافی برای اثبات وجود ندارد، اقدام عجولانه به شکایت ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. در صورت تبرئه زن، مرد ممکن است به جرم افترای رابطه نامشروع محکوم شود. بنابراین توصیه میشود پیش از هر اقدام قضایی، با وکیل متخصص در زمینه جرایم خانوادگی و رایانهای مشورت شود.
مدارک لازم برای اثبات خیانت زن شوهردار در فضای مجازی
برای اینکه شکایت شوهر از خیانت زن در فضای مجازی وارد مرحله رسیدگی قضایی شود، ارائه ادله و مستندات قانونی و قابل استناد در دادگاه ضروری است. در غیاب مدارک معتبر، دعوا ممکن است رد شده یا حتی منجر به تعقیب مرد به جرم افترا گردد. در ادامه، مهمترین مدارک و روشهای اثبات رابطه نامشروع در چت و شبکه های اجتماعی یا پیامک را بررسی میکنیم.
📌 ۱. اسکرینشات چتها و پیامهای شبکههای اجتماعی
رایجترین مدرک در پروندههای خیانت مجازی، تصاویر مکالمات در واتساپ، اینستاگرام، تلگرام، دایرکت و… است. این پیامها باید دارای محتوای عاطفی، جنسی یا صمیمانه خارج از عرف باشند.
-
تصاویر باید دارای تاریخ، ساعت و مشخصات فرستنده/گیرنده باشند.
-
تصاویر بدون هویت مشخص یا فاقد زمینه زمانی مشخص، اعتبار حقوقی ضعیفی دارند.
📌 ۲. پرینت پیامکها و تماسهای تلفنی
در صورت استفاده از سیمکارت داخلی، شوهر میتواند با دستور قاضی یا دادسرا، از اپراتور تلفن همراه درخواست استعلام پیامکها و تماسها را داشته باشد. طبق مقررات، اپراتورها باید اطلاعات ۶ ماه گذشته را نگهداری و در اختیار مرجع قضایی قرار دهند. یکی از تفاوت های اثبات رابطه نامشروع از طریق اس ام اس با فضای مجازی این است که به دلیل قرار گرفتن بستر مخابرات در داخل کشور، امکان ارائه پرینت پیامک و تماس ها توسط مخابرات وجود دارد و قابل استناد در دادگاه است.
📌 ۳. اقرار زن در حضور قاضی یا ضابطان
اگر زن در دادگاه یا مرحله تحقیقات رسمی به ارتباط خود با مرد بیگانه اعتراف کند، این اقرار یکی از قویترین دلایل محسوب میشود. اقرار باید:
-
روشن، صریح و بدون اکراه باشد
-
در صورت مکتوب بودن، امضا و اثر انگشت داشته باشد
📌 ۴. شهادت شهود
در صورتی که شخص یا اشخاصی از ارتباط زن با مرد نامحرم در فضای مجازی آگاه باشند، میتوانند در دادگاه حاضر شده و شهادت دهند. البته:
-
شاهد باید بالغ، عاقل، عادل و دارای حسن شهرت باشد
-
شهادت باید ناظر بر رابطه مشخص و واقعی در فضای مجازی باشد، نه صرفاً گمان یا شایعه
📌 ۵. دسترسی مستقیم به تلفن همراه یا حساب کاربری
در برخی پروندهها، مرد از طریق دسترسی به گوشی یا اکانت شبکه اجتماعی همسر خود، شواهدی مانند پیامها، تصاویر یا فهرست تماسها را استخراج کرده است. این نوع شواهد در صورتی معتبر است که:
-
همراه با سایر مدارک ارائه شود
-
ادعای ساختگی یا جعل در مورد آنها وجود نداشته باشد
⚠️ نکته مهم در مورد اعتبار مدارک
دادگاهها معمولاً برای پذیرش این مدارک، به قرائن تکمیلی یا تجمیع مستندات نیاز دارند. بهعبارت دیگر، یک اسکرینشات بهتنهایی ممکن است کافی نباشد، اما اگر با اقرار یا شهادت همراه باشد، برای قاضی ایجاد علم قضایی خواهد کرد.
نحوه رسیدگی دادگاه به شکایت از خیانت زن در فضای مجازی
پس از ثبت شکایت شوهر علیه همسر به دلیل خیانت در فضای مجازی، پرونده وارد فرآیند رسیدگی قضایی میشود. این فرآیند باید بر اساس اصول دادرسی کیفری، با رعایت حقوق طرفین و تشخیص دقیق از سوی مقام قضایی طی شود. در ادامه به تشریح مراحل و نکات مهم این رسیدگی میپردازیم.
📌 مرحله اول: ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی
اولین قدم برای شروع رسیدگی، تنظیم و ثبت شکواییه است. شوهر باید متن شکایت خود را با ذکر دقیق دلایل، اسناد و زمان و مکان وقوع ارتباط، در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند.
- عنوان شکایت معمولاً «رابطه نامشروع» یا «خیانت در فضای مجازی با مصادیق رابطه نامشروع» خواهد بود.
- همراه با شکایت، اسناد و مستندات باید ضمیمه شود.
📌 مرحله دوم: ارجاع به دادسرا و تحقیقات مقدماتی
پرونده پس از ثبت، به دادسرای عمومی و انقلاب مربوطه ارجاع میشود و تحت نظر دادیار یا بازپرس قرار میگیرد.
- قاضی تحقیقات ممکن است دستور دهد گوشی تلفن همراه زن بررسی شود.
- در صورت نیاز، پلیس فتا یا کارشناسان فضای مجازی وارد پرونده میشوند.
- امکان دستور به استعلام از اپراتورها برای پرینت پیامک و تماس نیز وجود دارد.
📌 مرحله سوم: احضار طرفین و اخذ اظهارات
زن به عنوان متهم احضار میشود و از او درباره ادعاهای مطرحشده سؤال خواهد شد. او میتواند:
-
اتهام را بپذیرد (اقرار)
-
آن را انکار کند و دفاعیات خود را ارائه دهد
-
مدعی جعل یا ساختگی بودن مستندات شود
📌 مرحله چهارم: بررسی مدارک و دلایل
در این مرحله، قاضی با بررسی:
- اسکرینشاتها
- پرینت پیامکها
- اظهارات طرفین
- شهادت شهود
-
و در برخی موارد، بازرسی از تلفن همراه یا اکانتها
تشخیص میدهد که آیا رابطه مجازی مشمول عنوان «رابطه نامشروع» هست یا خیر.
📌 مرحله پنجم: صدور قرار نهایی
اگر قاضی علم حاصل کند که رفتار زن مشمول رابطه نامشروع است، قرار جلب به دادرسی صادر شده و پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال میشود.
در غیر اینصورت:
- قرار منع تعقیب صادر میشود
- یا اگر دلایل کافی نباشد، زن تبرئه خواهد شد
⚠️ نکته مهم:
حتی اگر زن در نهایت تبرئه شود، ممکن است شوهر بتواند از این فرآیند برای طرح دعوای طلاق به استناد عسر و حرج استفاده کند؛ اما در صورت اثبات بیگناهی زن، مرد ممکن است با شکایت افترا مواجه شود که در صورت شکایت زن با مجازات کیفری مواجه خواهد شد.
تأثیر خیانت زن در فضای مجازی بر مهریه، نفقه و حق طلاق
در کنار مجازاتهای کیفری، خیانت زن در فضای مجازی ممکن است پیامدهایی در حقوق مالی و خانوادگی نیز داشته باشد. با وجود اینکه خیانت، بهویژه در فضای مجازی، ممکن است از منظر اخلاقی و اجتماعی شدیداً محکوم شود، آثار آن بر حقوقی مانند مهریه، نفقه یا امکان طلاق تابع قوانین مشخص و قابل تحلیل است.
⚖️ مهریه در صورت خیانت زن
مهریه حق قانونی زن است که بهمحض انعقاد عقد دائم، بر عهده شوهر قرار میگیرد و حتی در صورت خیانت زن نیز این حق ساقط نمیشود.
- طبق فقه و قانون مدنی، مهریه جزء دیون شوهر است و خیانت حتی اگر اثبات شود تأثیری در از بین رفتن این دین ندارد.
- تنها در صورتی ممکن است زن از مهریه صرفنظر کند که در قالب توافق برای طلاق یا سازش با شوهر، مهریه را بذل کرده باشد.
⚠️ نفقه و اجرتالمثل
برخلاف مهریه، نفقه و اجرتالمثل ایام زندگی زناشویی تابع شرایط خاصی است:
- اگر زن ناشزه باشد (یعنی از تمکین خودداری کند یا رابطه خانوادگی را ترک کند)، نفقهاش قطع میشود.
- در صورت اثبات خیانت بهویژه رابطه نامشروع یا زنا، دادگاه ممکن است استحقاق زن به نفقه یا اجرتالمثل را نفی کند یا به او ندهد.
- در برخی پروندهها، قاضی با استناد به رفتار ناپسند زن، نفقه را بهصورت مقطوع یا مشروط تعیین میکند.
✅ حق طلاق برای مرد در صورت اثبات خیانت زن
بر اساس قانون مدنی ایران، حق طلاق با مرد است و برای این کار نیازی به اثبات خیانت همسر ندارد؛ اما اگر خیانت اثبات شود:
-
مرد میتواند بدون پرداخت تنصیف دارایی (در صورت وجود شرط ضمن عقد) اقدام به طلاق کند.
-
اگر زن مرتکب زنا شود و جرم او در دادگاه اثبات گردد، شوهر میتواند بدون هیچگونه تعهد مالی، طلاق را اجرا کند.
🔍 آیا زن با خیانت از حقوق خود محروم میشود؟
حق مالی یا خانوادگی | تأثیر خیانت در فضای مجازی |
---|---|
مهریه | ❌ بدون تأثیر (مهریه همچنان باقی است) |
نفقه | ✅ در صورت اثبات، قابل قطع است |
اجرتالمثل | ✅ ممکن است تأثیر بگذارد |
شرط تنصیف دارایی | ✅ امکان لغو آن توسط مرد در طلاق |
حضانت فرزند | ⚠️ در صورت اثبات خیانت سنگین، ممکن است تأثیر بگذارد |
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون خیانت زن در فضای مجازی را مشاهده می فرمایید که توسط ایران لگال پاسخ داده شده است:
❓ اگر زنی متأهل باشد و در اینستاگرام با مردان دیگر چت کند و مدارک چت هم وجود داشته باشد، دادگاه چه حکمی برای او صادر میکند؟
✅ در صورتی که رابطه نامشروع از طریق محتوای چتها اثبات شود (یعنی محتوای صریح جنسی، عاشقانه یا خلاف شأن زوجیت داشته باشند)، دادگاه میتواند تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری طبق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی صادر کند. البته قاضی با توجه به محتوا، قصد طرفین و قرائن دیگر تصمیم میگیرد.
❓ اگر زن شوهرداری به همسرش خیانت کند و شوهر از این موضوع مطلع شود و برای او اثبات شده باشد که همسرش خیانت کرده، او باید به کجا شکایت کند و آیا نتیجهای غیر از آبرو ریزی به همراه خواهد داشت؟ حکم این زن چیست؟
✅ در صورتی که مدارک قانونی و مستندات کافی در اختیار دارید (مانند پیامک، چت، تماس و…)، میتوانید از طریق دفاتر خدمات قضایی، شکایت خود را ثبت کنید. حکم زن بسته به نوع رابطه میتواند از ۹۹ ضربه شلاق تعزیری تا مجازات زنا باشد. توصیه میشود پیش از طرح شکایت، حتماً از مشاوره حقوقی استفاده کنید تا مانع آسیبهای احتمالی از جمله افترا یا عدم اثبات جرم شوید.
❓ من پیامهای عاشقانهای از همسرم در واتساپ پیدا کردم که با یک مرد دیگر رد و بدل کرده بود. البته رابطه فیزیکی نداشتند، فقط چت و تماس تصویری. آیا این کار جرم محسوب میشود؟
✅ اگر محتوای پیامها از نظر عرفی و قانونی مصداق رابطه نامشروع باشد (مثل صحبتهای عاشقانه، جنسی یا وعده دیدار مخفیانه)، این رفتار میتواند مشمول ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی شده و بهعنوان رابطه نامشروع قابل پیگرد باشد. نیازی به رابطه فیزیکی نیست، ادله الکترونیکی مثل چت و تماس ضبطشده میتواند مبنای شکایت قرار گیرد.
❓ من بعد از مدتی مشکوک شدم که همسرم با یک مرد در اینستاگرام ارتباط دارد. پیج فیک درست کرده و با او دایرکت عاشقانه رد و بدل میکند. اگر بخواهم شکایت کنم، آیا همین چتها کافی است یا باید شاهد هم داشته باشم؟
✅ در جرایم رایانهای و ارتباطات مجازی، لزومی به شاهد حضوری نیست. چتهای اینستاگرام، اسکرینشات معتبر، پرینت رسمی از سامانههای پیامرسان، یا بررسیهای پلیس فتا میتوانند بهعنوان ادله دیجیتال پذیرفته شوند. البته برای اثربخشی بیشتر، بهتر است این مدارک از طریق کارشناسی رسمی یا گزارش پلیس فتا معتبرسازی شود تا شکایت نتیجه دهد.