پیشانی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین اجزای صورت، معمولاً در معرض آسیب‌های مستقیم ناشی از تصادفات، نزاع‌ها یا حوادث روزمره قرار دارد. از آنجا که پیشانی جزو اعضای قابل مشاهده بدن است، هرگونه جراحت، کبودی، شکستگی یا حتی بخیه بر آن، می‌تواند مستحق دریافت دیه یا ارش باشد.
قانون مجازات اسلامی، با تقسیم‌بندی دقیق انواع جراحات سر و صورت، برای هر نوع آسیب وارد بر پیشانی درصد مشخصی از دیه کامل تعیین کرده است. در سال ۱۴۰۴ نیز با توجه به نرخ جدید دیه کامل انسان، محاسبه دیه پیشانی دچار تغییراتی شده که در این مقاله به‌طور کامل به آن می‌پردازیم.
انواع جراحات پیشانی و میزان دیه در سال 1404
در قانون مجازات اسلامی، جراحات ناحیه سر و صورت به ۹ نوع مشخص تقسیم شده‌اند که پیشانی نیز در همه آن‌ها قابل تطبیق است. هر یک از این جراحات، درصد خاصی از دیه کامل را به خود اختصاص داده و مبنای محاسبه آن، نظر پزشکی قانونی است. در این بخش، هریک از این جراحات را همراه با میزان دیه آن‌ها در سال ۱۴۰۴ بررسی می‌کنیم:
🔍 دیه حارصه (خراش سطحی پوست بدون خونریزی)
تعریف: حارصه به خراشی سطحی گفته می‌شود که فقط روی پوست ایجاد شده و هیچ‌گونه خونریزی ندارد.
میزان دیه: یک‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۱٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه دامیه (جراحت همراه با خونریزی سطحی)
تعریف: دامیه یعنی جراحتی که وارد گوشت شده و با خونریزی همراه است. این نوع جراحت معمولاً نیاز به بخیه دارد.
میزان دیه: دو‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۲٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۳۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه متلاحمه (برش عمیق گوشت بدون رسیدن به استخوان)
تعریف: بریدگی نسبتاً عمیق که از سطح پوست و گوشت گذشته ولی به پوست نازک روی استخوان نرسیده است.
میزان دیه: سه‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۳٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۴۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه سُمحاق (برش تا سطح پوست نازک روی استخوان)
تعریف: جراحتی که تا پوست نازک روی استخوان پیشروی کرده ولی هنوز استخوان نمایان نشده است.
میزان دیه: چهار‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۴٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۶۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه موضحه (نمایان شدن استخوان)
تعریف: جراحتی که پوست نازک روی استخوان را کنار زده و باعث دیده شدن استخوان می‌شود.
میزان دیه: پنج‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۵٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه هاشمه (شکستگی استخوان پیشانی)
تعریف: آسیبی که باعث شکستگی استخوان پیشانی شود، حتی اگر زخم یا بریدگی قابل مشاهده نباشد.
میزان دیه: ده‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۱۰٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه مُنَقَّله (شکستگی و جابه‌جایی استخوان)
تعریف: نوعی شکستگی که برای درمان آن، نیاز به جا انداختن استخوان و مداخله پزشکی تخصصی است.
میزان دیه: پانزده‌صدم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۱۵٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه مأمومه (آسیب به کیسه مغز)
تعریف: جراحتی که عمق آن تا کیسه مغز پیشروی کرده باشد.
میزان دیه: یک‌سوم دیه کامل
مبلغ در سال ۱۴۰۴:
۳۳٪ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۵۳۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان
🔍 دیه دامغه (پارگی کیسه مغز)
تعریف: آسیب شدیدتر از مأمومه که منجر به پارگی کیسه مغز می‌شود.
میزان دیه: معادل مأمومه (۵۳۳ میلیون تومان) + ارش پارگی کیسه مغز (با نظر پزشکی قانونی و تشخیص دادگاه)
دیه «هر بخیه پیشانی» چقدر است؟
یکی از پرسش‌های رایج در پرونده‌های مربوط به آسیب‌های پیشانی این است که «آیا برای هر بخیه دیه جداگانه‌ای تعلق می‌گیرد؟» پاسخ این سؤال منفی است. قانون مجازات اسلامی، به‌ویژه در ماده ۷۰۹، هیچ‌گونه دیه‌ای برای تعداد بخیه‌ها تعیین نکرده و صرفاً نوع و عمق جراحت است که میزان دیه را مشخص می‌کند.
بنابراین، ممکن است یک جراحت ساده از نوع دامیه که فقط دو بخیه خورده، مشمول ۲ درصد دیه کامل انسان (۳۲ میلیون تومان) شود؛ درحالی‌که جراحت دیگری با همان تعداد بخیه، اما با عمق بیشتر (مثلاً متلاحمه یا سُمحاق) دیه‌ای بالاتر دریافت کند.
📌 نکات کلیدی درباره نقش بخیه در تعیین دیه
- تعداد بخیه‌ها صرفاً نشانه‌ای از شدت جراحت است و برای کمک به تشخیص نوع زخم توسط پزشکی قانونی استفاده می‌شود، نه به‌عنوان معیار پرداخت دیه.
- اگر بخیه در ناحیه صورت و به‌ویژه پیشانی انجام شده باشد، ممکن است به دلیل تأثیر زیبایی‌شناختی، ارش نقص زیبایی هم علاوه بر دیه اصلی در نظر گرفته شود.
- محل جراحت نیز مهم است؛ برای مثال بخیه در پیشانی که در معرض دید است، نسبت به ناحیه‌ای مخفی از بدن ممکن است ارش بیشتری داشته باشد.
- اگر بخیه‌ها به گونه‌ای باشند که اثر آن‌ها دائمی باقی بماند یا نیاز به جراحی ترمیمی داشته باشند، می‌توان از دادگاه تقاضای ارش اضافی کرد.
📝 جمع‌بندی
دیه بر اساس نوع آسیب و شدت آن محاسبه می‌شود، نه تعداد بخیه‌ها. عدد «برای هر بخیه»، مبنای قانونی ندارد، اما پزشکی قانونی با درنظر گرفتن جای زخم، نیاز به بخیه و عمق جراحت، میزان دقیق دیه را تعیین می‌کند.
دیه کبودی و تورم پیشانی در سال ۱۴۰۴
پیشانی به عنوان بخشی از صورت، نه‌تنها در معرض آسیب‌های شدید، بلکه دچار کبودی یا تورم هم می‌شود. هرچند این نوع صدمات نسبت به شکستگی یا جراحت‌های عمیق خفیف‌تر به نظر می‌رسند، اما در قانون برای آن‌ها نیز دیه یا ارش پیش‌بینی شده است.
🔍 دیه کبودی پیشانی
مطابق بند الف ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، دیه کبودی نواحی در معرض دید مانند صورت، بیشتر از سایر قسمت‌های بدن است. بر این اساس:
- دیه کبودی صورت معادل سه‌هزارم (۰.۰۰۳) دیه کامل در نظر گرفته می‌شود.
- با توجه به نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۴ که ۱۶۰۰ میلیون تومان تعیین شده، میزان دیه کبودی پیشانی در این سال برابر است با: ۰.۰۰۳ × ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۴,۸۰۰,۰۰۰ تومان
اگر کبودی همراه با جراحت یا تغییر رنگ شدیدتر (مثلاً سیاه شدن) باشد، مبلغ دیه افزایش یافته و تا ۹,۶۰۰,۰۰۰ تومان نیز قابل پرداخت خواهد بود (در مورد رنگ سیاه پوست).
🔍 دیه تورم پیشانی و ارش آن
مطابق ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی:
“صدمه‌ای که موجب تورم سر یا صورت گردد، ارش دارد و چنانچه علاوه بر تورم، موجب تغییر رنگ پوست نیز گردد، حسب مورد، دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.”
یعنی تورم به‌تنهایی دیه مقدر ندارد و مشمول ارش می‌شود. ارش، نوعی خسارت بدنی است که رقم مشخصی ندارد و توسط قاضی بر اساس نظر پزشکی قانونی تعیین می‌شود. اگر تورم همراه با کبودی (تغییر رنگ پوست) باشد، دیه مربوط به کبودی نیز به صورت جداگانه به ارش افزوده می‌شود.
مثال:
- فردی در پیشانی تورم خفیف داشته باشد → فقط ارش تعلق می‌گیرد.
- اگر تورم با کبودی همراه باشد → ارش تورم + دیه کبودی (۴.۸ میلیون تومان) قابل مطالبه است.
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون دیه پیشانی مطرح شده است:
❓ اگر در تصادف پیشانی من بخیه خورده باشد ولی فقط یک بخیه باشد، آیا باز هم دیه تعلق می‌گیرد؟
✅ بله. حتی اگر فقط یک بخیه روی پیشانی خورده باشید، در صورتی که عمق جراحت از نظر پزشکی در حد دامیه یا بیشتر تشخیص داده شود، دیه تعلق می‌گیرد. تعداد بخیه مهم نیست؛ آنچه اهمیت دارد نوع جراحت (مثلاً دامیه، متلاحمه یا موضحه) و نظر پزشکی قانونی است.
❓ در درگیری خیابانی، با مشت به پیشانی من زده‌اند و هم کبود شده و هم ورم کرده؛ دیه من چطور محاسبه می‌شود؟
✅ در این حالت، کبودی پیشانی طبق قانون سه‌هزارم دیه کامل و معادل ۴/۸ میلیون تومان است. برای تورم، مبلغی به عنوان ارش با نظر پزشکی قانونی تعیین می‌شود. بنابراین شما می‌توانید هم دیه کبودی و هم ارش تورم را باهم دریافت کنید.
❓ جای بخیه روی پیشانی من باقی مانده و پزشک گفته قابل ترمیم نیست. آیا می‌توانم دیه جداگانه‌ای بابت ظاهر صورتم بگیرم؟
✅ بله، این مورد مشمول «ارش نقص زیبایی» می‌شود. اگر جای بخیه به شکل دائمی باقی بماند و ظاهر چهره شما را تحت تأثیر قرار دهد، می‌توانید با نظر پزشکی قانونی و حکم دادگاه، مبلغی به عنوان ارش زیبایی دریافت کنید. این مبلغ جدای از دیه اصلی زخم است.