مبلغ دیه حارصه ۱۴۰۴؛ دیه خراش سطحی پوست صورت، دست و پا

در قانون مجازات اسلامی، جراحت‌های مختلف وارد بر بدن انسان، هر یک مشمول دیه خاص خود هستند که بر اساس شدت آسیب و محل وقوع آن تعیین می‌شوند. یکی از این جراحات که در نگاه اول بسیار سطحی به نظر می‌رسد اما در قانون برای آن دیه مشخصی پیش‌بینی شده است، جراحت حارصه است. حارصه به معنای خراش سطحی پوست بدون خونریزی می‌باشد و در مواردی که چنین آسیبی به سر، صورت یا سایر اعضای بدن وارد شود، قانون برای آن درصدی از دیه کامل تعیین کرده است.

دیه حارصه در سال ۱۴۰۴ نیز مانند سال‌های قبل، با توجه به مبلغ جدید دیه کامل انسان محاسبه می‌شود و به همین علت مبلغ ریالی آن نسبت به سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. این موضوع به‌ویژه در تصادفات، نزاع‌ها یا سایر دعاوی حقوقی که آسیب‌های سطحی مطرح هستند، اهمیت دارد. در این مقاله قصد داریم به‌صورت کامل و دقیق به بررسی دیه حارصه ۱۴۰۴ در بخش‌های مختلف بدن بپردازیم و میزان آن را در مقایسه با سایر جراحات روشن سازیم.

در ادامه، به شما خواهیم گفت حارصه دقیقاً چیست، چند درصد از دیه کامل است، تفاوت آن با سایر جراحات چیست و مبلغ ریالی آن در سال ۱۴۰۴ برای قسمت‌های مختلف بدن چقدر تعیین شده است.

دیه حارصه چیست و در قانون چه جایگاهی دارد؟

در ابتدای بررسی دیه حارصه باید بدانیم که این نوع جراحت در قانون مجازات اسلامی به‌عنوان یکی از خفیف‌ترین انواع صدمات بدنی تعریف شده است. جراحت حارصه به‌صورت ساده، خراش سطحی پوست بدون خونریزی است. این آسیب می‌تواند در اثر ضربه، ساییدگی، یا تماس با سطوح زبر ایجاد شود اما مهم‌ترین ویژگی آن این است که هیچ‌گونه خونریزی از محل زخم وجود ندارد.

قانونگذار در ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی صراحتاً جراحت حارصه را در زمره‌ی جراحات ناحیه سر و صورت قرار داده و برای آن دیه‌ای مشخص معین کرده است. بر همین اساس، در سایر اعضای بدن نیز در صورتی که عضو مربوطه دارای دیه معین باشد، دیه حارصه مطابق ضوابط قانونی محاسبه خواهد شد.

در نظر داشته باشید که می توانید با استفاده از ابزار محاسبه آنلاین دیه در سال 1404، در دسته بندی جراحات، محاسبه آنلاین دیه حارصه را به صورت رایگان انجام دهید.

✅ مفهوم لغوی و حقوقی حارصه

🔍 واژه «حارصه» از ریشه لغوی حرص در عربی گرفته شده که به معنای پوست و سطح خارجی بدن است. در ادبیات حقوقی ایران، این واژه به خراش سطحی پوست اطلاق می‌شود؛ خراشی که سطح پوست را دچار تغییر ظاهری می‌کند اما نه آن‌قدر عمیق است که باعث خونریزی شود و نه آن‌قدر شدید که عوارض جسمانی جدی در پی داشته باشد.

✅ جایگاه دیه حارصه در دسته‌بندی جراحات قانونی

در قانون، جراحات سر و صورت به پنج دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام دیه متفاوتی دارند:

1. حارصه (خراش بدون خونریزی)

2. دامیه (خراش با خونریزی)

3. متلاحمه (خراش تا عمق گوشت)

4. موضحه (خراش تا استخوان بدون شکستگی)

5. هاشمه و امثال آن (شکستگی استخوان و بالاتر)

✅ در این طبقه‌بندی، حارصه اولین و خفیف‌ترین نوع آسیب است که پایین‌ترین میزان دیه را دارد. به همین دلیل، رقم ریالی آن در مقایسه با سایر انواع جراحات بسیار کمتر است.

📌 توجه به نقش پزشکی قانونی

در تعیین حارصه یا سایر جراحات، معمولاً نظر پزشکی قانونی ملاک است. چرا که گاهی افراد تصور می‌کنند یک خراش سطحی حارصه است اما در معاینه، ممکن است عمق بیشتری داشته باشد و به دسته دیگری از جراحات تعلق گیرد.

دیه حارصه در سال ۱۴۰۴ چند درصد است؟

در قانون مجازات اسلامی، دیه حارصه با درصد مشخصی نسبت به دیه کامل انسان تعیین شده است. این درصدها برای سال‌های مختلف متفاوت نیست اما مبلغ ریالی آن بسته به نرخ دیه کامل هر سال تغییر می‌کند. به همین دلیل در سال ۱۴۰۴ با افزایش نرخ دیه کامل، مبلغ دیه حارصه نیز نسبت به سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا کرده است.

✅ دیه حارصه سر و صورت در سال ۱۴۰۴

بر اساس ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، میزان دیه حارصه برای سر و صورت برابر است با یک درصد از دیه کامل انسان.
🔍 دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۴ برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است. بنابراین:

• یک درصد از دیه کامل = ۱۶ میلیون تومان
  پس دیه حارصه در سر و صورت در سال ۱۴۰۴ معادل ۱۶ میلیون تومان خواهد بود.

✅ دیه حارصه سایر اعضای بدن در سال ۱۴۰۴

📌 قانون چنین مقرر می‌کند:
اگر عضوی از بدن دارای دیه مشخص باشد (مانند دست یا پا)، میزان دیه حارصه معادل نیم درصد از دیه همان عضو است.

🔍 برای مثال:

• دیه کامل دست یا پا در سال ۱۴۰۴ معادل ۸۰۰ میلیون تومان (نصف دیه کامل انسان)

• نیم درصد از ۸۰۰ میلیون تومان = ۸ میلیون تومان

بنابراین:

• دیه حارصه دست یا پا در سال ۱۴۰۴ معادل ۸ میلیون تومان است.

مبلغ دیه حارصه صورت در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

زمانی که جراحت حارصه در ناحیه سر یا صورت اتفاق می‌افتد، قانون مجازات اسلامی برای آن مبلغی مشخص به عنوان دیه قانونی در نظر گرفته است. اهمیت این موضوع از آن‌جاست که سر و صورت در معرض دید بوده و زیبایی و ظاهر فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به همین دلیل دیه این بخش از بدن نسبت به سایر قسمت‌ها دقیقاً یک درصد دیه کامل انسان تعیین شده است.

✅ محاسبه مبلغ دیه حارصه صورت ۱۴۰۴

📌 در سال ۱۴۰۴، دیه کامل انسان معادل ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است. بر این اساس:

• یک درصد دیه کامل انسان = ۱۶ میلیون تومان

بنابراین دیه حارصه صورت در سال ۱۴۰۴، دقیقاً ۱۶ میلیون تومان می‌باشد.

📌 مثال کاربردی

اگر فردی در اثر نزاع یا تصادف دچار خراش سطحی پوست صورت (بدون خونریزی) شود، طرف مقابل موظف است مبلغ ۱۶ میلیون تومان به‌عنوان دیه حارصه پرداخت کند.

✅ آیا امکان افزایش مبلغ دیه وجود دارد؟

در برخی موارد، اگر این خراشیدگی سطحی باعث نقص در زیبایی صورت شود یا اثر آن باقی بماند، علاوه بر دیه حارصه، قاضی می‌تواند با استناد به نظر پزشکی قانونی، برای آسیب وارده ارش یا دیه جداگانه‌ای نیز در نظر بگیرد.

📌 یادآوری مهم درباره سایر اعضای سر و صورت

طبق تبصره ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی:

• اگر حارصه در اعضایی مانند گوش، بینی، لب، زبان یا داخل دهان ایجاد شود و برای آن عضو دیه مشخص دیگری تعریف نشده باشد، حکم حارصه صورت را دارد.

• یعنی دیه آن ۱۶ میلیون تومان معادل یک درصد دیه کامل انسان است.

دیه حارصه در سایر اعضای بدن (دست، پا، گردن) در سال ۱۴۰۴

دیه حارصه تنها مختص به ناحیه سر و صورت نیست. گاهی این نوع خراش‌های سطحی ممکن است روی دست، پا، گردن یا سایر بخش‌های بدن ایجاد شود. در این حالت، قانونگذار دو حالت مختلف برای تعیین دیه در نظر گرفته است:
۱. عضوی که دچار حارصه شده، دارای دیه مشخص و معین در قانون باشد.
۲. عضوی که دچار حارصه شده، فاقد دیه مشخص باشد و در این حالت ارش تعیین می‌شود.

✅ میزان دیه حارصه در دست و پا سال ۱۴۰۴

🔍 بر اساس مقررات قانونی، اگر عضوی از بدن دارای دیه معین باشد (مانند دست یا پا که نصف دیه کامل دارند)، میزان دیه حارصه در این اعضا نیم درصد از دیه همان عضو است.

📌 محاسبه برای سال ۱۴۰۴:

• دیه کامل انسان در ۱۴۰۴ = ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان

• دیه کامل دست یا پا = نصف دیه کامل = ۸۰۰ میلیون تومان

• نیم درصد از ۸۰۰ میلیون تومان = ۸ میلیون تومان

بنابراین:

• دیه حارصه دست در سال ۱۴۰۴ = ۸ میلیون تومان

• دیه حارصه پا در سال ۱۴۰۴ = ۸ میلیون تومان

✅ دیه حارصه گردن در سال ۱۴۰۴

📌 گردن نیز در قانون برای جراحت حارصه مشمول نیم درصد از دیه کامل انسان است.
بنابراین:

• نیم درصد از دیه کامل (۱۶۰۰ میلیون تومان) = ۸ میلیون تومان

نتیجه: دیه حارصه گردن در سال ۱۴۰۴ برابر با ۸ میلیون تومان خواهد بود.

📌 خلاصه میزان دیه حارصه در سایر اعضای بدن سال

ناحیه آسیب‌دیده	نوع محاسبه	مبلغ در سال ۱۴۰۴
دست	نیم درصد از دیه دست (۸۰۰ میلیون)	۸ میلیون تومان
پا	نیم درصد از دیه پا (۸۰۰ میلیون)	۸ میلیون تومان
گردن	نیم درصد از دیه کامل انسان	۸ میلیون تومان

دیه ساییدگی حارصه زانو در سال ۱۴۰۴ 

یکی از سؤالات پرتکرار در خصوص دیه حارصه، مربوط به ساییدگی و خراشیدگی پوست در ناحیه زانو است. این نوع آسیب معمولاً در اثر زمین خوردن، سوانح رانندگی یا حوادث ورزشی اتفاق می‌افتد و با توجه به قانون، در دسته حارصه (خراش سطحی بدون خونریزی) قرار می‌گیرد.

✅ محاسبه دیه حارصه زانو در سال ۱۴۰۴

📌 همان‌طور که در بخش قبل توضیح داده شد، برای دست، پا و گردن که دیه معین دارند، میزان حارصه نیم درصد از دیه همان عضو است. زانو نیز به‌عنوان یکی از بخش‌های پا محسوب می‌شود.
بنابراین:

• دیه کامل پا = ۸۰۰ میلیون تومان (نصف دیه کامل انسان در ۱۴۰۴)

• نیم درصد از ۸۰۰ میلیون تومان = ۸ میلیون تومان

🔍 نتیجه:

دیه ساییدگی حارصه زانو در سال ۱۴۰۴ معادل ۸ میلیون تومان خواهد بود.

✅ نکات کلیدی درباره دیه حارصه زانو

📌 ۱. این مبلغ صرفاً برای خراش‌های سطحی بدون خونریزی است.
📌 ۲. اگر جراحت همراه با خونریزی یا آسیب عمیق‌تر باشد (مثل دامیه یا متلاحمه)، دیه آن افزایش می‌یابد.
📌 ۳. در صورت باقی ماندن آثار عیب یا نیاز به درمان‌های خاص (فیزیوتراپی، جراحی و…) ممکن است علاوه بر این مبلغ، ارش جداگانه‌ای تعیین شود که میزان آن به نظر پزشکی قانونی و قاضی بستگی دارد.

✅ چرا دیه زانو اهمیت دارد؟

زانو از مفاصل اصلی بدن در حرکت و راه‌ رفتن است. هرچند خراش سطحی ساده به نظر می‌رسد، اما در مواردی ممکن است درد، محدودیت حرکتی یا نیاز به درمان خاصی ایجاد کند. قانون برای جلوگیری از تضییع حقوق افراد آسیب‌دیده، برای چنین آسیب‌هایی هم دیه تعیین کرده است.

تفاوت دیه حارصه با سایر انواع جراحات مانند دامیه، متلاحمه، موضحه

در قانون مجازات اسلامی، جراحات وارده به سر و صورت انسان به پنج دسته اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام شدت متفاوتی از آسیب را نشان می‌دهد و به همین تناسب، دیه آن‌ها نیز تفاوت دارد. حارصه سبک‌ترین نوع این جراحات است و سایر انواع جراحات شامل دامیه، متلاحمه، موضحه و هاشمه می‌شوند که هرچه آسیب شدیدتر باشد، دیه آن نیز افزایش می‌یابد.

✅ مقایسه انواع جراحات و دیه آن‌ها در سال ۱۴۰۴

📌 در جدول زیر تفاوت میان این جراحات و مبلغ تقریبی دیه هرکدام در سال ۱۴۰۴ را مشاهده می‌کنید:

نوع جراحت	تعریف	درصد از دیه کامل	مبلغ در سال ۱۴۰۴
حارصه	خراش سطحی پوست بدون خونریزی	۱٪	۱۶ میلیون تومان
دامیه	خراش سطحی همراه با خونریزی	۲٪	۳۲ میلیون تومان
متلاحمه	خراش تا عمق گوشت	۳٪	۴۸ میلیون تومان
موضحه	زخم تا نمایان شدن استخوان (بدون شکستگی)	۵٪	۸۰ میلیون تومان

📌 ویژگی‌های هر نوع جراحت به‌طور خلاصه

✅ حارصه: فقط خراش سطحی پوست، بدون خونریزی
✅ دامیه: پوست خراش برداشته و خون جاری می‌شود
✅ متلاحمه: جراحت به گوشت نفوذ کرده اما استخوان نمایان نیست
✅ موضحه: استخوان مشخص می‌شود ولی شکستگی وجود ندارد

✅ چرا میزان دیه این جراحات متفاوت است؟

ملاک قانون برای تعیین دیه، شدت آسیب، عوارض جسمانی، درد، طول درمان و امکان باقی‌ماندن آثار آن بر ظاهر بدن یا زیبایی است. هرچه شدت آسیب بیشتر باشد و به بافت‌های عمیق‌تر بدن نفوذ کند، طبیعتاً دیه آن نیز سنگین‌تر خواهد بود.

🔍 نکته مهم درباره حارصه این است که اگرچه دیه حارصه نسبت به سایر جراحات کم است، اما در صورت باقی ماندن آثار زخم و خدشه بر زیبایی ظاهر فرد، امکان دریافت ارش یا دیه جداگانه برای نقص زیبایی نیز وجود دارد.

نحوه محاسبه دیه حارصه در اعضایی که دیه معین ندارند

در برخی موارد، ممکن است جراحت حارصه روی اعضای بدنی ایجاد شود که در قانون مجازات اسلامی برای آن عضو دیه مشخص و معینی تعیین نشده است. در این شرایط، قانون برای محاسبه دیه این نوع جراحات، از مفهوم ارش استفاده می‌کند. ارش نوعی دیه‌ی غیرمقدر است که مبلغ آن به‌صورت قانونی از پیش تعیین نشده و قاضی با استناد به نظر پزشکی قانونی میزان آن را مشخص می‌کند.

✅ چه زمانی ارش تعیین می‌شود؟

📌 اگر عضوی از بدن مانند کمر، شکم، شانه یا ران دچار خراش سطحی بدون خونریزی (حارصه) شود و برای آن عضو دیه قانونی مشخصی در قانون ذکر نشده باشد، نمی‌توان از درصد دیه کامل یا نصف دیه آن عضو استفاده کرد. در این حالت، میزان دیه یا خسارت وارده به‌عنوان ارش تعیین می‌شود.

✅ ملاک‌های قاضی برای تعیین ارش دیه حارصه

در تعیین مبلغ ارش، قاضی موارد زیر را مدنظر قرار می‌دهد:
📌 شدت آسیب وارد شده و میزان گسترش خراشیدگی پوست
📌 مدت درمان و ناراحتی ناشی از آسیب
📌 احتمال باقی ماندن آثار خراش روی بدن یا زیبایی
📌 نظر کارشناسی پزشکی قانونی درباره شدت و تاثیر این جراحت بر زندگی فرد

📌 نمونه توضیح درباره ارش در حارصه اعضای فاقد دیه مشخص

فرض کنید فردی از ناحیه سینه یا کتف دچار حارصه شده باشد. این اعضا در قانون برای جراحت حارصه، دیه مشخصی ندارند. قاضی با اخذ نظریه پزشکی قانونی و با توجه به شدت خراش، امکان باقی‌ماندن اثر یا عدم آن، مدت درمان و سایر شرایط فرد، مبلغی به عنوان ارش تعیین می‌کند که می‌تواند حتی کمتر یا بیشتر از مبالغ مرسوم در سایر اعضا باشد.

✅ تفاوت ارش با دیه مقدر

ملاک	دیه مقدر	ارش
مبلغ	مشخص و قانونی	به تشخیص قاضی
محل آسیب	اعضای دارای دیه معین	اعضای فاقد دیه معین
نحوه محاسبه	درصدی از دیه کامل	با نظر پزشکی قانونی

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون دیه حارصه را مشاهده می فرمایید که به صورت مشاوره حقوقی تلفنی مطرح شده است:

❓ من تصادف کرده‌ام و پزشکی قانونی زخم‌هایم را به نام حارصه در حال بهبودی ثبت کرده است. می‌خواستم ببینم این زخم‌ها دامیه حساب می‌شوند یا همان حارصه هستند؟
✅ زخم‌هایی که به عنوان حارصه ثبت شده‌اند، همان حارصه هستند و دامیه محسوب نمی‌شوند. این دو نوع زخم دارای تفاوت‌های مشخصی هستند که در گزارش پزشکی قانونی به وضوح تعیین می‌شود.

❓ ۱ جراحت (حارصه) روی بینی، ۲ تورم و کبودی و خراشیدگی (حارصه) در پلک فوقانی چشم راست و ۳ کبودی در پلک تحتانی چشم راست دارم. چطور می‌توانم پیگیری کنم؟
✅ برای پیگیری وضعیت زخم‌ها و دریافت دیه احتمالی، باید به اجرای احکام کیفری مراجعه کنید تا بر اساس گزارش پزشکی قانونی، اقدامات قانونی لازم انجام شود.

❓ خراشیدگی حارصه به همراه کبودی کف پای چپ دارم. چگونه می‌توانم دیه آن را محاسبه کنم؟
✅ مبلغ دیه برای هر جراحت به‌صورت جداگانه و بر اساس مقررات و نرخ دیه سال مربوطه محاسبه می‌شود. برای دریافت مبلغ دقیق، باید به اجرای احکام کیفری مراجعه کنید.

❓ دیه یک متلاحمه سر، چهار دامیه سر و یک حارصه سر در سال ۹۹ چقدر می‌شود؟
✅ بر اساس مقررات سال ۹۹، دیه برای حارصه یک شتر، برای دامیه دو شتر و برای متلاحمه سه شتر در نظر گرفته می‌شد. با توجه به نرخ هر شتر در آن سال که ۳۳ میلیون ریال بوده، می‌توانید مجموع دیه را به این صورت محاسبه کنید.

❓ ۴ فقره حارصه یعنی چه مقدار دیه خواهد داشت؟
✅ برای محاسبه دیه ۴ فقره حارصه باید به اجرای احکام کیفری مراجعه کنید تا بر اساس نرخ سال مربوطه، مبلغ دقیق دیه تعیین شود.

❓ زخمی که روی آن خون لخته شده باشد، حارصه است یا دامیه یا نوع دیگری؟
✅ برای تعیین دقیق نوع زخم و محاسبه دیه قانونی آن، نیاز به بررسی برگه پزشکی قانونی است. تنها پزشکی قانونی می‌تواند با نظر کارشناسی مشخص کند که این زخم حارصه، دامیه یا نوع دیگری محسوب می‌شود.