ثبت دادخواست شورای حل اختلاف در سال ۱۴۰۴ و نحوه پیگیری

شورای حل اختلاف یکی از نهادهای قضایی وابسته به قوه قضاییه است که وظیفه دارد به اختلافات و دعاوی با سقف مالی مشخص یا ماهیت خاص رسیدگی کند. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم هنگام مراجعه به این شورا، نحوه ثبت دادخواست شورای حل اختلاف و امکان انجام این کار از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. برخلاف تصور عمومی، ثبت اینترنتی شکایت در شورای حل اختلاف به‌صورت کامل راه‌اندازی نشده و همچنان بخش‌هایی از این فرآیند به شکل حضوری یا نیمه‌حضوری انجام می‌شود.

در این مقاله، به‌روزترین اطلاعات مربوط به شرایط ارجاع شکایت به شورای حل اختلاف، ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی، مراحل پیگیری پرونده، هزینه دادرسی، و همچنین پاسخ به این سؤال مهم که آیا ثبت شکایت به صورت اینترنتی در سال ۱۴۰۴ ممکن است یا نه؟ را ارائه می‌کنیم.

در چه مواردی باید برای شکایت به شورای حل اختلاف مراجعه کنیم؟

همه اختلافات و شکایات مستقیماً در دادگاه‌های عمومی یا کیفری بررسی نمی‌شوند. قانون‌گذار برای کاهش بار قضایی محاکم و تسهیل در رسیدگی به دعاوی ساده‌تر، صلاحیت‌هایی را به شورای حل اختلاف واگذار کرده است. بنابراین، مراجعه به این شورا تنها در صورتی مجاز است که پرونده در محدوده اختیارات قانونی آن قرار گیرد.

📌شرایط ارجاع به شورای حل اختلاف

✅ محدودیت سقف مالی:
اگر دعوای شما مالی است و مبلغ خواسته کمتر از ۲۰ میلیون تومان (بر اساس آخرین اصلاحات) است، شورا صلاحیت رسیدگی به آن را دارد. دعاوی بالاتر از این مبلغ باید در دادگاه مطرح شوند.

✅ دعاوی غیرمالی خاص:
برخی دعاوی غیرمالی مثل تخلیه فوری ملک استیجاری، رفع مزاحمت یا ممانعت از حق، مطالبه اجاره‌بها، گواهی عدم امکان سازش در طلاق توافقی (در برخی مناطق)، رسیدگی به تخلفات جزئی کیفری و… نیز می‌توانند در شورا مطرح شوند، مشروط بر اینکه در قانون برای آن صلاحیت شورا تعیین شده باشد.

✅ پرونده‌هایی که با هدف صلح و سازش تشکیل می‌شوند:
اگر دو طرف دعوا تمایل به سازش دارند، می‌توانند به شورا مراجعه کرده و خواستار رسیدگی غیررسمی‌تر و دوستانه‌تر شوند. در این حالت، شورا می‌تواند گزارش اصلاحی صادر کند که همانند حکم دادگاه، دارای اعتبار اجرایی است.

✅ پرونده‌های خانوادگی سبک:
در برخی موارد، دعاوی بین اعضای خانواده مانند اختلاف بر سر جهیزیه یا برخی موارد مهریه نیز ابتدا در شورای حل اختلاف طرح می‌شود تا با مصالحه ختم به خیر گردد.

✅ پرونده‌های ارجاعی از دادگاه یا دادسرا:
برخی پرونده‌ها بنا به نظر قاضی پرونده یا دستور مقام قضایی به شورای حل اختلاف ارجاع داده می‌شوند تا ابتدا سعی در صلح و سازش انجام گیرد.

آیا امکان ثبت اینترنتی شکایت در شورای حل اختلاف وجود دارد؟ (آپدیت ۱۴۰۴)

با گسترش خدمات قضایی الکترونیک، این سؤال برای بسیاری از مراجعان پیش می‌آید که آیا امکان ثبت اینترنتی شکایت در شورای حل اختلاف وجود دارد؟ پاسخ کوتاه و صادقانه این است: در حال حاضر ثبت مستقیم اینترنتی شکایت شورا برای عموم مردم فعال نیست.

برخی مراحل رسیدگی به پرونده‌های شورا الکترونیکی شده‌اند، اما امکان ثبت شکایت به‌صورت کاملاً آنلاین (مانند ثبت اظهارنامه یا دادخواست در دادگاه‌ها) فعلاً برای شورای حل اختلاف وجود ندارد و حتماً باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام شود اما تنها برای ثبت اینترنتی شکایت سرقت می توانید به صورت آنلاین اقدام به این کار نمایید که در مطلب مربوطه توضیح داده شده است.

✅ تنها خدمات غیرحضوری محدود

در حال حاضر تنها مرحله‌ای که از فرآیند شورا ممکن است به‌صورت غیرحضوری انجام شود، پیگیری الکترونیکی پرونده‌ها از طریق رمز شخصی است. این رمز پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی به متقاضی داده می‌شود و امکان مشاهده وضعیت پرونده از طریق پیامک یا سامانه ابلاغ وجود دارد.

مراحل ثبت شکایت و دادخواست در شورای حل اختلاف

اگرچه ثبت مستقیم اینترنتی شکایت در شورای حل اختلاف امکان‌پذیر نیست، اما فرآیند رسیدگی به شکایات از طریق ترکیبی از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و پیگیری الکترونیکی پرونده انجام می‌شود. در اینجا به‌صورت دقیق گام‌به‌گام مراحل ثبت شکایت را توضیح می‌دهیم:

1. ✅تشخیص صلاحیت شورا
   ابتدا بررسی کنید که موضوع شکایت در صلاحیت شورای حل اختلاف هست یا نه. این شورا عمدتاً به دعاوی مالی زیر ۲۰ میلیون تومان یا برخی دعاوی غیرمالی مشخص در قانون رسیدگی می‌کند.

2. ✅تنظیم دادخواست 
   دادخواست باید طبق فرمت مشخص تنظیم شود. در صورتی که نگارش آن برای شما دشوار است، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی این خدمات را با دریافت هزینه مشخص ارائه می‌دهند.

3. ✅مراجعه به دفتر خدمات قضایی 
   با در دست داشتن مدارک هویتی، مستندات شکایت و متن دادخواست به یکی از دفاتر خدمات قضایی شهر خود مراجعه کنید.

4. ✅تشکیل پرونده الکترونیکی 
   کاربر دفتر اطلاعات شما را در سامانه عدل ایران وارد کرده و یک پرونده قضایی الکترونیکی تشکیل می‌دهد. پس از ثبت نهایی، یک رمز ۵ رقمی پیگیری به شما داده می‌شود.

5. ✅پرداخت هزینه دادرسی و تعرفه خدمات قضایی 
   بر اساس نوع شکایت و سال مربوطه، هزینه دادرسی محاسبه می‌شود که باید پرداخت شود. این هزینه بسته به مالی یا غیرمالی بودن پرونده متفاوت است.

6. ✅ارجاع پرونده به شورای صالح 
   پس از ثبت، پرونده به‌صورت سیستمی به شورای حل اختلاف مربوطه ارجاع داده می‌شود. معمولاً شورا بر اساس محل اقامت خوانده یا محل وقوع اختلاف تعیین می‌شود.

7. ✅پیگیری از طریق سامانه یا پیامک 
   شما می‌توانید با رمز پیگیری، از طریق سامانه‌های پیامکی یا تلفنی از وضعیت پرونده مطلع شوید. اطلاع‌رسانی درباره نوبت رسیدگی نیز از این مسیر انجام می‌شود.

هزینه ثبت دادخواست در شورای حل اختلاف چقدر است؟

یکی از مهم‌ترین مزایای شورای حل اختلاف، کاهش هزینه‌های دادرسی نسبت به دادگاه‌هاست. به همین دلیل، بسیاری از شهروندان ترجیح می‌دهند دعاوی کوچک و ساده خود را از این مسیر پیگیری کنند. اما سؤال رایج این است که هزینه ثبت شکایت یا دادخواست در شورای حل اختلاف چقدر است؟

✅ تعرفه دادرسی در شورای حل اختلاف (آپدیت ۱۴۰۴)

اول از همه در نظر داشته باشید که می توانید با استفاده از ابزار حقوقی ایران لگال اقدام به محاسبه آنلاین هزینه های دادرسی در شورای حل اختلاف به صورت رایگان نمایید. در ادامه جزئیات در مورد تعرفه دادرسی را مشاهده می فرمایید:

• دعاوی مالی:
  هزینه دادرسی این نوع دعاوی معادل ۵٪ هزینه دادرسی در دادگاه‌های عمومی است. مثلاً اگر دعوای مالی شما ۲۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی در شورا حدود 350 هزار تومان خواهد بود.

• دعاوی کیفری یا غیرمالی:
  هزینه دادرسی این موارد ثابت و بسیار اندک است (معمولاً حدود 25 هزار تومان).

• دعاوی صلح و سازش:
  اگر هدف از ثبت شکایت صرفاً رسیدن به تفاهم و صلح بین طرفین باشد، هزینه دادرسی رایگان خواهد بود.

• هزینه تجدیدنظر:
  اگر یکی از طرفین قصد تجدیدنظر داشته باشد، هزینه آن مشابه هزینه تجدیدنظر در دادگاه‌ها است و به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود.

📌 نکات تکمیلی درباره هزینه:

• مبلغ پرداختی شامل هزینه دادرسی + تعرفه خدمات دفتر خدمات قضایی است که دومی معمولاً به صورت جداگانه بین 100 الی 200 هزار تومان دریافت می‌شود.
• در برخی موارد مانند اختلاف در میزان خواسته، پیش از رسیدگی، شورا می‌تواند از کارشناس رسمی دادگستری بخواهد قیمت واقعی را تعیین کند و سپس هزینه را بر اساس آن اخذ کند.

نحوه پیگیری شکایت در شورای حل اختلاف پس از ثبت دادخواست

پس از ثبت دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ارجاع آن به شورای حل اختلاف، پیگیری پرونده اهمیت زیادی پیدا می‌کند. خوشبختانه، سامانه‌های قضایی کشور به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان اطلاع از وضعیت رسیدگی، نوبت‌ها و حتی نتایج پرونده به‌صورت غیرحضوری وجود دارد.

✅ روش‌های پیگیری شکایت در شورای حل اختلاف:

📌 ۱. استفاده از رمز ۵ رقمی دریافت‌شده از دفتر خدمات قضایی
پس از ثبت شکایت، یک رمز پیگیری به شما داده می‌شود که برای مشاهده وضعیت پرونده در سامانه‌های قضایی مانند عدل ایران و سامانه ثنا ضروری است.

📌 ۲. پیامک‌های اطلاع‌رسانی از شورا
بیشتر شوراها با استفاده از پیامک، زمان رسیدگی، مکان، و شعبه مربوطه را به اطلاع طرفین دعوا می‌رسانند. این پیامک‌ها معمولاً شامل خلاصه‌ای از وضعیت فعلی پرونده هستند.

📌 ۳. سامانه پیامکی ۵۰۰۰۴۹
با ارسال عدد مشخص به این شماره، می‌توان اطلاعات زیر را دریافت کرد:

• عدد ۱: خلاصه پرونده

• عدد ۲: رمز ورود پرونده

• عدد ۳: شعبه و آدرس

• عدد ۹: ثبت انتقاد یا پیشنهاد

📌 ۴. مراجعه حضوری در صورت نیاز به توضیحات تکمیلی
در برخی موارد، به‌ویژه اگر ابلاغیه‌ای دریافت نکرده‌اید یا پیامک ارسال نشده است، می‌توانید به شورای محل یا دفتر خدمات قضایی مراجعه و از کارشناس مربوطه اطلاعات لازم را دریافت کنید.

⚖️ نکته مهم:

برای استفاده از خدمات پیامکی یا آنلاین، شماره تلفن شما باید در سامانه ثنا و سیستم قضایی به‌درستی ثبت شده باشد؛ در غیر این‌صورت پیامک‌ها برای شما ارسال نخواهند شد.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون نحوه شکایت در شورای حل اختلاف را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال مطرح شده است:

❓دادخواست شماره ….. ارسال شده از طریق سامانه خدمات قضایی به شعبه شورای حل اختلاف ارجاع و ثبت گردید. این به چه معناست؟
✅ این یعنی دادخواست شما با موفقیت ثبت شده و برای رسیدگی به شورای صلاحیت‌دار ارجاع شده است. باید منتظر ابلاغیه بعدی از طریق سامانه ثنا باشید.

❓دادخواست من به شعبه ۱ شورای حل اختلاف شهرستان رباط کریم ارسال شده و شماره پرونده و رمز شخصی داده شده است. حالا باید چه کار کنم؟
✅ با استفاده از رمز شخصی و شماره پرونده به سامانه ثنا وارد شوید و وضعیت پرونده و زمان رسیدگی را بررسی کنید.

❓پیامی درباره ثبت دادخواست به شعبه سوم شورای حل اختلاف شهرستان ماسال دریافت کرده‌ام اما در سامانه ثنا چیزی نیست. چطور می‌توانم بفهمم این پیام چیست و کجا باید بروم؟
✅ این پیام به معنی ثبت اولیه دادخواست است؛ اما تا زمانی که ابلاغ رسمی در سامانه ثنا صادر نشود، نیازی به مراجعه یا اقدام خاصی نیست. صبور باشید تا اطلاعات دقیق‌تر از طریق سامانه اعلام شود.

❓پیامکی دریافت کردم مبنی بر ارجاع یک دادخواست به شورای حل اختلاف. همچنین دو بار با من تماس گرفتند ولی پاسخ ندادم. باید چه کار کنم؟ آیا این شکایت نباید از طریق سامانه ثنا اعلام شود؟
✅ تماس یا پیامک به‌تنهایی تعهدی برای شما ایجاد نمی‌کند. تا زمانی که ابلاغ رسمی از طریق سامانه ثنا دریافت نکرده‌اید، اقدام یا مراجعه‌ای لازم نیست. در صورت نیاز به حضور، از طریق ثنا به‌طور رسمی مطلع خواهید شد.