ثبت اظهارنامه الکترونیکی قضایی یکی از ابزارهای مهم و مؤثر در دادرسی مدنی است که به افراد اجازه میدهد پیش از طرح دعوا در دادگاه، خواستهها یا هشدارهای خود را به صورت رسمی و قانونی به طرف مقابل اعلام کنند. این ابزار حقوقی علاوه بر کارکرد اطلاعرسانی، میتواند در جلوگیری از شکلگیری بسیاری از دعاوی، نقش کلیدی ایفا کند و در صورت بیتوجهی مخاطب، مستندات محکمی برای ادامه مسیر قضایی فراهم آورد.
در گذشته، امکان ثبت اظهارنامه هم بهصورت الکترونیکی و هم از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی وجود داشت، اما روشهای ثبت الکترونیکی در سالهای اخیر دستخوش تغییر شدهاند. از همین رو، آشنایی با آخرین وضعیت ثبت اظهارنامه در تیر ماه سال ۱۴۰۴ و مراحل دقیق آن برای هر فردی که میخواهد از این ابزار استفاده کند، ضروری است.
در ادامه این مقاله، ابتدا جدیدترین روش ارسال اظهارنامه در سال ۱۴۰۴ را بررسی کرده و سپس نحوه ثبت اظهارنامه قضایی به صورت مرحلهبهمرحله، نکات تنظیم متن، هزینهها، پیگیری و تفاوت آن با دادخواست حقوقی را با زبانی شفاف توضیح میدهیم.
ثبت اظهارنامه الکترونیکی قضایی در تیر ۱۴۰۴؛ آخرین وضعیت و بروزرسانی
با آخرین بروزرسانی در تیر ماه سال ۱۴۰۴، فرآیند ارسال اظهارنامه قضایی نسبت به سالهای قبل دچار تغییراتی مهم شده است. تا پیش از این، افراد میتوانستند بهصورت مستقیم و شخصی، از طریق سامانهای به نام remission.adliran.ir اقدام به ثبت اظهارنامه الکترونیکی نمایند. اما اکنون امکان ثبت مستقیم آنلاین برای عموم غیرفعال شده و روش رسمی ارسال اظهارنامه تنها از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یا وکلا امکانپذیر است.
📌 در واقع، با غیرفعال شدن سامانه ، دیگر امکان ثبت، اصلاح یا پیگیری اظهارنامه از طریق رایانه شخصی در خانه وجود ندارد و متقاضی باید یا حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند یا با همکاری کارشناس دفتر، اطلاعات خود را در سامانه ثبت کند.
✅ نکته مهم:
در حال حاضر، ثبت اظهارنامه الکترونیکی همچنان امکانپذیر است، اما نه بهصورت شخصی و مستقیم، بلکه صرفاً از طریق دفاتر خدمات قضایی که به سامانه عدل ایران دسترسی دارند.
ثبت اظهارنامه الکترونیکی قضایی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
با غیرفعال شدن ثبت مستقیم در سامانه، اکنون تنها روش رسمی برای ثبت اظهارنامه الکترونیکی قضایی، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سطح کشور است. این دفاتر به سامانه جامع عدل ایران متصلاند و فرآیند ثبت اظهارنامه را بهصورت الکترونیکی برای شما انجام میدهند. در واقع دسترسی شما به صورت مستقیم در حال حاضر وجود ندارد و باید با استفاده از دفاتر اقدام به ثبت نمایید.
در واقع، دفاتر خدمات قضایی نقش واسطهای دارند که اطلاعات اظهارنامه را از متقاضی دریافت کرده، در سامانه ثبت میکنند و در نهایت نسخه چاپی اظهارنامه همراه با کد رهگیری به شما تحویل داده میشود.
📌 چه کسانی میتوانند اظهارنامه ثبت کنند؟
- اشخاص حقیقی (افراد عادی)
- اشخاص حقوقی (شرکتها، مؤسسات و سازمانها)
- وکلا یا نمایندگان قانونی با ارائه مدارک نمایندگی یا وکالتنامه
⚖️ مدارک مورد نیاز برای ثبت اظهارنامه:
- کارت ملی و شناسنامه یا معرفینامه قانونی
- متن دقیق و شفاف اظهارنامه (ترجیحاً تایپشده)
- مستندات مرتبط با موضوع اظهارنامه (در صورت وجود)
- مدارک اثبات هویت و سمت وکیل یا نماینده (در صورت وجود)
✅ نکته:
در دفاتر خدمات، کارشناس مربوطه متن اظهارنامه را بهصورت رسمی در سامانه وارد کرده، اطلاعات طرف مقابل، نشانی، موضوع، شرح خواسته و ضمائم را ثبت میکند. بنابراین داشتن اطلاعات کامل و دقیق از پیش آمادهشده باعث تسریع و جلوگیری از خطا در فرآیند ثبت میشود.
مراحل گامبهگام ارسال اظهارنامه قضایی در دفاتر خدمات قضایی
فرآیند ارسال اظهارنامه قضایی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دارای مراحلی مشخص و رسمی است که باید به ترتیب طی شود. آشنایی با این مراحل به شما کمک میکند تا بدون اتلاف وقت و با آمادگی کامل به دفتر مراجعه کرده و اظهارنامه خود را با موفقیت ثبت کنید.
✅مرحله ۱: آمادهسازی متن اظهارنامه
قبل از مراجعه، متن اظهارنامه را تهیه کنید. در متن باید به وضوح مشخص شود:
-
طرف مقابل چه کسی است؟
-
خواسته یا اخطار شما چیست؟
-
چرا این خواسته را مطرح میکنید؟
-
مهلت انجام خواسته چقدر است؟
اگر وکیل یا نماینده هستید، مدارک نمایندگی یا وکالت را نیز آماده داشته باشید.
✅مرحله ۲: مراجعه به نزدیکترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی
با در دست داشتن مدارک هویتی و متن آماده اظهارنامه، به یکی از دفاتر خدمات قضایی در شهر خود مراجعه کنید. این دفاتر در سراسر کشور فعالاند و نیازی به مراجعه به حوزه خاصی نیست.
✅مرحله ۳: ثبت اطلاعات در سامانه توسط کارشناس دفتر
کارشناس دفتر اطلاعات اظهارنامه را در سامانه عدل ایران وارد میکند:
-
مشخصات فرستنده و مخاطب
-
نشانیها و اطلاعات تماس
-
موضوع و شرح اظهارنامه
-
ضمائم یا مستندات در صورت وجود
در پایان، یک کد رهگیری اختصاصی به شما داده میشود.
✅مرحله ۴: پرداخت هزینهها
هزینه ثبت اظهارنامه شامل دو بخش است:
-
هزینه خدمات دفتری (تعرفه مشخص دارد)
-
هزینه ابلاغ اظهارنامه (براساس نشانی و محل ابلاغ متفاوت است)
✅مرحله ۵: دریافت نسخه چاپی اظهارنامه
پس از تکمیل فرآیند، نسخهای از اظهارنامه ثبتشده با مهر دفتر و کد رهگیری به شما تحویل داده میشود. این نسخه را برای سوابق و استفاده در صورت بروز دعوی قضایی نزد خود نگه دارید.
نکته:
در صورت لزوم، شما میتوانید نسخه دوم اظهارنامه را بهصورت رسمی پیوست دادخواست حقوقی خود در آینده ارائه کنید تا نشان دهید که قبل از طرح دعوی، از مسیر قانونی اطلاعرسانی استفاده کردهاید.
هزینه ثبت، کد رهگیری و نحوه پیگیری اظهارنامه
فرآیند ثبت اظهارنامه قضایی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک، مشمول پرداخت هزینههایی است که مطابق تعرفه رسمی قوه قضاییه تعیین شدهاند. علاوه بر این، پس از ثبت، به شما یک کد رهگیری اختصاصی داده میشود که امکان پیگیری اظهارنامه را در مراحل بعدی فراهم میکند.
💰 هزینه ثبت اظهارنامه شامل چه مواردی است؟
-
هزینه خدمات دفتر الکترونیک قضایی
این مبلغ بابت ثبت اطلاعات در سامانه، چاپ و تحویل نسخه رسمی اظهارنامه اخذ میشود. -
هزینه ابلاغ اظهارنامه به مخاطب
بسته به نشانی طرف مقابل، ممکن است هزینه ارسال و ابلاغ توسط مأمور نیز محاسبه شود. معمولاً اگر مخاطب در شهر دیگری باشد، مبلغ بیشتری برای ابلاغ دریافت میشود. -
هزینه چاپ ضمائم (در صورت نیاز)
در صورتی که مستنداتی همراه اظهارنامه ارائه شده باشد و نیاز به اسکن یا چاپ آنها وجود داشته باشد، هزینه مربوطه جداگانه محاسبه خواهد شد.
✅ میانگین هزینه ثبت یک اظهارنامه ساده در سال ۱۴۰۴ بین 110 الی 200 هزار تومان متغیر است. با توجه به محل ابلاغ و حجم مستندات ممکن است این مبلغ افزایش یابد.
🧾 کد رهگیری اظهارنامه چیست؟
پس از تکمیل ثبت اظهارنامه، یک کد رهگیری ۱۶ رقمی روی نسخه چاپی درج میشود. این کد، شناسه رسمی اظهارنامه شما در سامانه عدل ایران است و برای:
-
پیگیری وضعیت ابلاغ
-
پاسخ به اظهارنامه توسط مخاطب
-
ارائه در دادگاه بهعنوان سابقه رسمی
ضروری و قابل استناد است.
🔍 نحوه پیگیری اظهارنامه قضایی
برای پیگیری اظهارنامه، دو روش وجود دارد:
- مراجعه مجدد به همان دفتر خدمات الکترونیک قضایی با ارائه کد رهگیری
- استعلام از سامانه خدمات قضایی توسط خود دفتر یا وکیل با وارد کردن اطلاعات اظهارنامه
در حال حاضر، کاربران عادی امکان پیگیری اظهارنامه از طریق سایت یا سامانه عدل ایران را بهصورت مستقیم ندارند و باید از طریق دفاتر اقدام نمایند. البته در نظر داشته باشید که وضعیت پرونده برای کاربران به صورت پیامکی اطلاع رسانی می شود.
نکات مهم در تنظیم متن اظهارنامه قضایی
یکی از مهمترین مراحل در ارسال اظهارنامه، تنظیم دقیق، مؤدبانه و حقوقی متن آن است. اظهارنامه به عنوان سندی رسمی در بسیاری از پروندهها قابل استناد است، بنابراین نحوه نگارش آن میتواند در نتیجه نهایی پرونده نقش مؤثری داشته باشد.
✅ چه مواردی باید در متن اظهارنامه درج شود؟
- مشخصات کامل اظهارکننده (نام، شماره ملی، نشانی)
- مشخصات کامل مخاطب (در صورت امکان)
- موضوع اظهارنامه: باید روشن، بدون ابهام و با عبارتبندی حقوقی باشد
- شرح خواسته یا اخطار: به صورت خلاصه ولی کامل
- مستندات قانونی یا قراردادی (در صورت وجود)
- تعیین ضربالاجل یا نتیجه عدم انجام خواسته
- ذکر آمادگی برای اقدامات قانونی در صورت بیتوجهی مخاطب
🔍 مثال:
«با توجه به قرارداد مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۰ و عدم پرداخت مبلغ باقیمانده به میزان ۴۰ میلیون تومان، بدینوسیله اخطار میشود ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تسویه بدهی اقدام نمایید؛ در غیر این صورت ناچار به پیگیری از طریق محاکم قضایی خواهم بود.»
❌ چه چیزهایی نباید در متن اظهارنامه نوشته شود؟
-
اتهامزنی، تهدید، توهین یا الفاظ خارج از نزاکت
-
نسبت دادن جرم بدون حکم قطعی دادگاه
-
عبارات احساسی، احکام شخصی یا تخریبآمیز
-
استفاده از لحن غیررسمی یا گفتاری
📌 توصیه حقوقی:
بهتر است متن اظهارنامه را قبل از ثبت نهایی، با وکیل یا مشاور حقوقی در میان بگذارید. متن ضعیف، مبهم یا احساسی میتواند نهتنها اثربخشی اظهارنامه را کاهش دهد، بلکه در صورت تضاد با واقعیت یا قانون، به ضرر شما تمام شود.
سوالات متداول
سوالات متداول مطرح شده از مجموعه ایران لگال در این مورد را مشاهده می فرمایید:
❓از کجا میتوان اظهارنامه قضایی ارسال کرد؟ آیا شرایط و قوانین خاصی دارد؟
✅ برای ارسال اظهارنامه قضایی باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. این دفاتر مسئول ثبت و ارسال رسمی اظهارنامه هستند. فقط وکلا میتوانند بدون مراجعه حضوری این فرایند را انجام دهند.
❓آیا میتوان از طریق سامانه ابلاغ الکترونیکی قضایی بدون مراجعه به دفتر قضایی، اظهارنامه را به صورت آنلاین ارسال کرد؟
✅ خیر. ارسال اظهارنامه الکترونیکی تنها برای وکلا بهصورت غیرحضوری ممکن است. سایر افراد باید حضوری به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنند.
❓حدود دو ماه پیش بابت خرید جنس مبلغی پرداخت کردهام ولی کالا دریافت نکردهام. برای ارسال اظهارنامه باید به کجا مراجعه کنم؟
✅ در این موارد نیز باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و اظهارنامه را از طریق آنها ثبت و ارسال نمایید.
❓برای ثبت اظهارنامه علیه بدهکار، آیا مراجعه به دفتر خدمات قضایی ضروری است؟ نمیشود شخصاً اقدام کرد؟
✅ بله، مراجعه به دفاتر خدمات قضایی الزامی است. ثبت شخصی توسط افراد عادی در حال حاضر امکانپذیر نیست.
❓اظهارنامهای فرستادهام اما نسخه آن و کد رهگیریاش را گم کردهام. چگونه میتوانم دوباره آن را دریافت کنم؟
✅ برای بازیابی اظهارنامه و دریافت نسخه یا کد رهگیری، باید به همان دفتر خدمات قضایی که اظهارنامه را ارسال کردهاید مراجعه نمایید.