با گسترش فناوری در نظام حقوقی کشور، بسیاری از فرایندهای قضایی از حالت سنتی خارج شده و به بسترهای الکترونیکی منتقل شده‌اند. یکی از مهم‌ترین تغییرات در این زمینه، راه‌اندازی سامانه ثنا برای ابلاغ الکترونیکی اوراق قضایی است؛ سامانه‌ای که امکان مشاهده ابلاغیه‌ها، پیگیری پرونده‌ها و دریافت پیامک‌های اطلاع‌رسانی را بدون مراجعه حضوری فراهم کرده است.
در این میان، یکی از پیام‌هایی که بارها از سوی کاربران دریافت شده و موجب سردرگمی شده است، پیامی با این مضمون است: «در صورت نیاز به حضور، ابلاغ خواهد شد.» اما این پیام دقیقاً به چه معناست؟ چه تفاوتی با احضاریه رسمی دارد؟ آیا باید نگران حضور در دادگاه باشیم؟ و چگونه می‌توان آن را پیگیری کرد؟
در این مقاله، با بررسی دقیق این پیامک قضایی، به این سؤال پاسخ می‌دهیم که در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد یعنی چه، و در ادامه، اقدامات لازم، تفاوت با سایر ابلاغ‌ها، مستندات قانونی و نکات امنیتی مربوط به آن را توضیح خواهیم داد.
در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد یعنی چه؟
پیامک در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد یعنی در حال حاضر نیازی به مراجعه حضوری به دادگاه ندارید و چنانچه در آینده حضور شما لازم باشد، ابلاغیه رسمی جدیدی از طریق سامانه ثنا صادر خواهد شد. این پیام صرفاً جنبه اطلاع رسانی دارد و مبنای اقدام قانونی یا آغاز مهلت‌های دادرسی نیست.
📌 تفاوت بین اطلاع‌رسانی و ابلاغ رسمی
پیامک‌هایی با این مضمون، ابلاغ رسمی محسوب نمی‌شوند. صرف دریافت پیام «در صورت نیاز به حضور…» هیچ اثر قضایی و الزام قانونی برای حضور ایجاد نمی‌کند. آنچه از نظر قانونی معتبر است، ابلاغیه‌ای است که در کارتابل سامانه ثنا درج می‌شود.
به عبارت دیگر، این پیام بیشتر جنبه اطلاع‌رسانی مقدماتی دارد و شما صرفاً باید آمادگی ذهنی داشته باشید تا در صورت صدور ابلاغ بعدی، به سرعت واکنش مناسب نشان دهید.
📝 نمونه پیامک واقعی
«پرونده شما به شماره ۱۲۳۴۵۶۷۸ و شماره بایگانی ۱۴۰۰۱۰۱۰ به شعبه ۱۰ شورای حل اختلاف تهران ارجاع شد.
در صورت نیاز به حضور، ابلاغ خواهد شد.»
✅ جمع‌بندی اولیه:
- پیام «در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد» یعنی فعلاً نیازی به حضور شما در شعبه نیست.
- تنها در صورت صدور ابلاغیه رسمی بعدی، حضور شما الزامی می‌شود.
- ملاک عمل، ابلاغیه ثبت‌شده در کارتابل ثنا است، نه متن پیامک دریافتی.
- هیچ مهلت قانونی از این پیام آغاز نمی‌شود؛ مگر آنکه در ثنا ابلاغ جدیدی ثبت شود.
در چه شرایطی پیام «در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد» ارسال می‌شود؟
اینکه چرا و در چه مواردی پیام «در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد» برای فرد صادر می‌شود، موضوع مهمی است که درک آن به تشخیص وضعیت واقعی پرونده کمک می‌کند. این پیام صرفاً به شکل تصادفی صادر نمی‌شود، بلکه دارای مبنای مشخص در سیاست قضایی و روند رسیدگی پرونده‌ها است.
📌 1. زمانی که بررسی پرونده بدون حضور شما ممکن است
در بسیاری از پرونده‌های حقوقی و مدنی، بررسی مستندات و لوایح طرفین، بدون لزوم حضور آن‌ها در جلسه دادگاه نیز ممکن است. به‌ویژه در مراحل ابتدایی مانند:
- ارجاع پرونده به شعبه و تعیین موضوع
- مطالعه دادخواست و ضمائم
- رسیدگی شکلی به نقص یا کامل بودن مدارک
در چنین شرایطی، چون دادگاه هنوز نیاز به توضیح شفاهی یا ادای شهادت ندارد، صرفاً پیام اطلاع‌رسانی مبنی بر «در صورت نیاز به حضور…» صادر می‌شود.
📌 2. قبل از صدور رأی یا قرار، برای آماده‌باش عمومی
گاهی اوقات، پرونده به مراحل پایانی خود رسیده است و دادگاه در شُرف صدور رأی یا قرار می‌باشد، اما ممکن است بنا به شرایط:
- نیاز به ارجاع موضوع به کارشناسی تکمیلی
- بررسی یک سند خاص
- احتمال احضار یکی از طرفین یا شاهد
وجود داشته باشد. در این وضعیت، پیامک «در صورت نیاز به حضور…» به‌عنوان نوعی آمادگی روانی و حقوقی برای طرفین ارسال می‌شود تا اگر حضورشان لازم شد، آمادگی داشته باشند.
📌 3. وقتی پرونده در نوبت بررسی است، اما وقت دادرسی هنوز مشخص نیست
یکی از رایج‌ترین موارد صدور این پیام، زمانی است که پرونده در وضعیت «ارجاع به شعبه» یا «در انتظار تعیین وقت رسیدگی» قرار دارد. در این بازه زمانی، هنوز تاریخی برای جلسه مشخص نشده، ولی سیستم برای شفاف‌سازی وضعیت پرونده، این پیام را به فرد ارسال می‌کند.
📌 4. در مواردی که دادگاه قصد دارد بررسی را غیرحضوری ادامه دهد
بر اساس قانون، قاضی در مواردی اختیار دارد بدون دعوت حضوری از طرفین، رسیدگی را ادامه داده و حتی رأی صادر کند. این موضوع در مواردی مثل:
- عدم ضرورت دفاع حضوری
- پذیرش کامل دلایل و مستندات
- دعاوی ساده یا غیرمالی با پیچیدگی کم
اتفاق می‌افتد. در این‌گونه موارد، دادگاه پیام «در صورت نیاز به حضور…» را صادر کرده و ممکن است پس از آن، مستقیماً رأی نهایی صادر شود.
روش پیگیری این نوع ابلاغ در سامانه ثنا
یکی از سوالات مهم پس از دریافت پیام «در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد» این است که: چگونه از وضعیت دقیق پرونده و ابلاغ‌ها مطلع شویم؟ پاسخ، مراجعه منظم و صحیح به سامانه ابلاغ الکترونیک ثنا است. در این بخش، مراحل پیگیری این پیام در سامانه و نکات کاربردی مربوط به آن را شرح می‌دهیم.
📌 مرحله اول: ورود به سامانه رسمی
برای مشاهده دقیق محتوای هر ابلاغ، از طریق مرورگر وارد سامانه ثنا شوید. در این مرحله، با وارد کردن کد ملی و رمز شخصی ثنا، به حساب کاربری خود دسترسی خواهید داشت. اگر قبلاً در سامانه ثنا ثبت‌نام نکرده‌اید، ابتدا باید فرایند ثبت‌نام و احراز هویت الکترونیکی را انجام دهید (از طریق دفاتر خدمات قضایی یا ثبت‌نام آنلاین).
📌 مرحله دوم: بررسی کارتابل ابلاغیه‌ها
پس از ورود موفق، در صفحه اصلی به بخش “ابلاغیه‌های جدید” یا “کارتابل ابلاغ‌ها” مراجعه کنید. در این قسمت، تمام ابلاغیه‌های جدیدی که از سوی دادگاه برای شما صادر شده‌اند، با جزئیات نمایش داده می‌شوند.
🔍 نکته مهم: پیامکی که دریافت می‌کنید تنها اطلاع‌رسانی است. برای دیدن متن کامل ابلاغ، باید وارد کارتابل شوید و روی گزینه “مشاهده ابلاغ” کلیک کنید.
📌 مرحله سوم: توجه به نوع ابلاغ | ابلاغ قانونی یا واقعی؟
در سیستم ثنا، دو نوع ابلاغ ثبت می‌شود:
- ابلاغ قانونی: به‌محض ثبت در کارتابل، از نظر حقوقی معتبر است و مهلت‌های قانونی بر آن اعمال می‌شود، حتی اگر شما آن را نخوانده باشید.
- ابلاغ واقعی: زمانی رخ می‌دهد که شما وارد سامانه شوید و پیام را «مشاهده» کنید؛ از این لحظه، برخی مواعد خاص مانند واخواهی از حکم غیابی شروع می‌شود.
📌 بنابراین، اگرچه پیامک نشان‌دهنده صدور ابلاغیه است، اما تا زمانی که وارد سامانه نشده و آن را نبینید، ابلاغ واقعی اتفاق نمی‌افتد.
📌 مرحله چهارم: بررسی وضعیت پرونده و اقدامات بعدی
در سامانه ثنا، علاوه بر ابلاغ‌ها، می‌توانید از بخش “اطلاع‌رسانی پرونده”، وضعیت کلی پرونده، شعبه رسیدگی‌کننده، تاریخ ارجاع، اقدامات قضایی، نظریات کارشناسی، رأی یا قرار صادره و دیگر جزئیات را نیز بررسی کنید.
اگر پیام دریافتی مربوط به «در صورت نیاز به حضور…» بود، باید در روزها و هفته‌های بعد، مرتب به کارتابل خود مراجعه کنید تا اگر دادگاه تصمیم به صدور ابلاغیه حضور یا وقت رسیدگی گرفت، فوراً مطلع شوید.
بعد از دریافت پیامک «در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد» چه کاری باید انجام دهیم؟
دریافت این پیام ممکن است در ابتدا نگران‌کننده به نظر برسد، اما حقیقت این است که هیچ اقدام فوری یا اضطراری پس از آن لازم نیست. با این حال، اگر می‌خواهید مانند یک فرد آگاه و پیگیر رفتار کنید، باید چند اقدام ساده ولی مهم را مدنظر قرار دهید. اقدامات ضروری پس از دریافت پیام:
✅1. به‌صورت منظم سامانه ثنا را بررسی کنید
مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که به‌صورت مرتب (مثلاً هفته‌ای دو تا سه بار یا در پرونده‌های حساس، حتی روزانه) وارد سامانه ابلاغ الکترونیک ثنا شوید و بخش ابلاغیه‌ها و اطلاع‌رسانی پرونده را بررسی کنید.
حتی اگر پیامک دیگری نیامده باشد، ممکن است دادگاه ابلاغ جدیدی برای شما صادر کرده باشد که صرفاً در کارتابل ثنا قابل مشاهده است.
✅2. تاریخ ثبت ابلاغیه‌ها را یادداشت کنید
در هنگام مشاهده هر ابلاغیه، به تاریخ درج و تاریخ رؤیت آن توجه کنید.
- تاریخ درج = ابلاغ قانونی
- تاریخ رؤیت = ابلاغ واقعی
در بعضی از مهلت های قانونی (مثل واخواهی)، این تفاوت بسیار مهم است. به‌همین دلیل، توصیه می‌شود تاریخ‌ها را جایی یادداشت یا از صفحه اسکرین‌شات تهیه کنید.
همچنین در نظر داشته باشید که می توانید با استفاده از ابزار حقوقی ایران لگال برای محاسبه مواعد و مهلت های قانونی به صورت خودکار اقدام نمایید.
✅3. نسخه PDF یا چاپی ابلاغیه‌ها را ذخیره کنید
برای نظم بیشتر و جلوگیری از فراموشی، بهتر است هر ابلاغیه را پس از باز کردن، به‌صورت PDF ذخیره یا چاپ کنید و در یک پوشه فیزیکی یا دیجیتال نگهداری کنید. این کار برای زمانی که قصد مشاوره با وکیل یا ثبت لایحه دارید، بسیار مفید خواهد بود.
✅4. آماده‌سازی مدارک در صورت صدور ابلاغ حضور
گاهی پس از دریافت این پیام، دادگاه در هفته‌های بعد ابلاغیه‌ای برای حضور در جلسه دادگاه یا تکمیل مدارک صادر می‌کند. اگر پیش‌بینی می‌کنید ممکن است چنین چیزی رخ دهد، اسناد و مدارک مرتبط با پرونده‌تان را از قبل آماده کنید تا در صورت لزوم، فوراً تحویل داده یا بارگذاری شود.
✅5. در صورت ابهام، با وکیل مشورت کنید
اگر همچنان در مورد معنای پیام یا مسیر بعدی پرونده مطمئن نیستید، بهترین گزینه، دریافت مشاوره حقوقی از یک وکیل دادگستری است. این کار به شما کمک می‌کند تا اقدامات بعدی را با اطمینان انجام دهید و هیچ حق قانونی را از دست ندهید.
❌ کارهایی که نباید انجام دهید
- مراجعه حضوری به شعبه، بدون داشتن ابلاغیه رسمی → غیرضروری و وقت‌گیر است.
- تماس تلفنی مکرر با دفتر دادگاه یا کارمندان → معمولاً نتیجه‌ای ندارد و پاسخ دقیقی دریافت نمی‌کنید.
- بی‌توجهی کامل به ثنا و منتظر ماندن برای پیامک بعدی → ممکن است ابلاغ جدید بیاید ولی پیامک ارسال نشود.
هشدار امنیتی: مراقب پیامک‌های جعلی باشید
در سال‌های اخیر، مواردی از ارسال پیامک‌های جعلی با مضامین قضایی و لینک‌های مشکوک گزارش شده که یکی از روش های رایج کلاهبرداری در جرایم رایانه ای است. برای پیشگیری از این نوع کلاهبرداری‌ها هرگز روی لینک‌های داخل پیامک کلیک نکنید، پیام های ارسال از سوی سامانه ثنا حاوی لینک نمی باشد و اگر به آدرس لینک و دامنه دقت کنید متوجه خواهید شد که غیر رسمی است.
سامانه ثنا فقط از طریق آدرس‌های رسمی فعالیت می‌کند.در صورت شک، با شماره‌های رسمی مرکز ارتباطات قوه قضاییه تماس بگیرید یا از طریق دفاتر خدمات قضایی پیگیری کنید.
سوالات متداول
در این بخش از مقاله سوالات متداول پیرامون پیامک در صورت نیاز به حضور، ابلاغ خواهد شد را مشاهده می فرمایید:
❓من یه پیامک گرفتم که نوشته بود “در صورت نیاز به حضور ابلاغ خواهد شد”، اما نمی‌دونم دقیقا چیه. باید برم دادگاه یا نه؟
✅ خیر، فعلاً نیازی به مراجعه حضوری ندارید. این پیام صرفاً به شما اطلاع می‌دهد که پرونده‌تان وارد شعبه شده و اگر در آینده نیاز به حضور شما باشد، ابلاغیه رسمی از طریق سامانه ثنا برایتان صادر خواهد شد. بهتر است به‌صورت منظم وارد سامانه eblagh.adliran.ir شوید و بخش ابلاغیه‌ها را بررسی کنید تا در صورت صدور ابلاغ جدید، به‌موقع مطلع شوید.
❓من در پرونده‌ای فقط به‌عنوان شاهد معرفی شدم و این پیام «در صورت نیاز…» برام اومده. یعنی قراره منو احضار کنن؟
✅ نه لزوماً. اگر شما شاهد یک پرونده هستید، این پیام به این معنیه که فعلاً دادگاه نیازی به شهادت شما تشخیص نداده، اما اگر در مراحل بعدی قاضی صلاح بدونه که توضیح شما لازمه، ابلاغیه‌ای جداگانه براتون صادر می‌شه. تا اون زمان، نیازی به حضور در دادگاه یا اقدام خاصی نیست، فقط ثنا رو چک کنید.
❓برای پدرم پیام «در صورت نیاز به حضور…» اومده ولی ایشون بلد نیست از سامانه ثنا استفاده کنه. من به‌جای ایشون می‌تونم پیگیری کنم؟
✅ بله، اگر پدر شما به شما وکالت داده یا در سامانه ثنا نماینده قضایی تعیین کرده باشه، شما می‌تونید از طرفش وارد حساب کاربریش بشید و ابلاغ‌ها رو بررسی کنید. در غیر این صورت، می‌تونید همراه پدرتون به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برید تا اونجا راهنمایی لازم رو بگیرید یا دسترسی به سامانه رو براشون فعال کنید.