با گسترش استفاده از اینستاگرام در زندگی روزمره، نه‌تنها ارتباطات شخصی و فعالیت‌های تجاری رونق گرفته، بلکه زمینه برای برخی تخلفات و سوءاستفاده‌های مجازی نیز فراهم شده است. کاربران بسیاری روزانه با پیج‌هایی مواجه می‌شوند که با نیت کلاهبرداری، تهدید، جعل هویت یا انتشار محتوای خلاف قانون فعالیت می‌کنند. اما سؤال اصلی این است: اگر با چنین تخلفاتی در اینستاگرام روبه‌رو شویم، آیا امکان شکایت وجود دارد؟ آیا پلیس فتا توانایی پیگیری پیج‌های اینستاگرامی را دارد؟
در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام و با بررسی دقیق قوانین، مسیرهای قانونی، مراجع صالح و نکات کلیدی، روند شکایت از پیج‌های اینستاگرامی را توضیح می‌دهیم. چه شما قربانی یک پیج فیک باشید، چه با تهدید، توهین یا کلاهبرداری در دایرکت مواجه شده باشید، راه‌های قانونی روشنی برای پیگیری حقوقتان وجود دارد—از طریق سامانه آنلاین پلیس فتا گرفته تا شکایت رسمی در دادسرای جرایم رایانه‌ای.
آیا امکان شکایت از پیج اینستاگرام در ایران وجود دارد؟
با اینکه اینستاگرام یک شبکه اجتماعی خارجی است و سرورهای آن در خارج از کشور قرار دارند، اما کاربران ایرانی برای پیگیری تخلفات رخ‌داده در این بستر، می‌توانند از ابزارهای قانونی داخلی استفاده کنند. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که پیگیری تخلفات در اینستاگرام ممکن نیست، در حالی که قانون چنین اجازه‌ای را داده است.
📌 شکایت از محتوای مجرمانه در اینستاگرام، محدود به مرجع خارجی نیست
برخلاف تصور عمومی، برای پیگیری تخلفات در اینستاگرام نیازی به همکاری مستقیم این پلتفرم وجود ندارد. چرا که دادسراها، پلیس فتا و کارشناسان جرایم رایانه‌ای در ایران، صرفاً با تکیه بر مستندات دیجیتالی مانند اسکرین‌شات، لینک، پیام، و رسید واریز می‌توانند پرونده را بررسی کرده و پیگیری قضایی را آغاز کنند.
📌 مبنای قانونی شکایت از پیج اینستاگرامی چیست؟
مطابق با قانون جرایم رایانه ای و قانون مجازات اسلامی، هر رفتاری که از طریق ابزار الکترونیکی موجب ضرر مادی، معنوی، یا تعرض به حریم خصوصی افراد شود، می‌تواند مشمول پیگرد قانونی قرار گیرد. بنابراین حتی اگر پیج موردنظر پس از تخلف حذف یا مخفی شود، در صورت وجود مدارک کافی، پلیس فتا می‌تواند موضوع را پیگیری و شناسایی کند.
📌 شکایت قضایی با «شکواییه رسمی» انجام می‌شود؛ نه صرفاً ریپورت
ثبت ریپورت (Report) در خود اینستاگرام برای حذف پیج مؤثر است، اما هیچ ارزش حقوقی یا کیفری ندارد. برای اقدام رسمی، فرد باید از طریق سامانه ثنا، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا پلیس فتا شکواییه‌ای تنظیم کرده و موضوع را از طریق مراجع قضایی پیگیری کند.
تخلفات قابل پیگیری در پیج‌های اینستاگرامی چیست؟
فضای اینستاگرام، با تمام مزایا و امکاناتش، بستری برای وقوع تخلفات اینترنتی نیز شده است؛ از فروشگاه‌های جعلی گرفته تا تهدید و افشای اطلاعات شخصی. قانون‌گذار ایران انواع مشخصی از رفتارهای مجرمانه در این فضا را تعریف کرده که می‌توان آن‌ها را از طریق پلیس فتا و دادسرا پیگیری کرد.
⚖️ کلاهبرداری اینترنتی از طریق پیج‌های فروش
پیج‌هایی که با وعده فروش کالا یا خدمات، اقدام به دریافت وجه می‌کنند اما کالایی تحویل نمی‌دهند، مصداق کلاهبرداری رایانه‌ای هستند. بر اساس ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی، مجازات کلاهبرداری در اینستاگرام حبس از ۱ تا ۵ سال، جزای نقدی و رد مال است.
📌 مثال واقعی: کاربری از پیج فروش لباس خرید می‌کند و پس از پرداخت وجه، نه کالایی دریافت می‌کند و نه پاسخ‌گویی صورت می‌گیرد.
⚖️ مزاحمت و تهدید در دایرکت یا کامنت‌ها
ارسال پیام‌های توهین‌آمیز، تهدیدآمیز یا مزاحمت‌آفرین در بخش دایرکت یا نظرات پست‌ها، در صورتی که باعث سلب آسایش یا ترس قربانی شود، می‌تواند مشمول مواد ۶۶۹ یا ۶۰۸ قانون تعزیرات باشد. توجه داشته باشید که پیگری مزاحمت در اینستاگرام امکان پذیر است اگر جرمی صورت گرفته باشد نه صرفا ارسال پیام.
📌 نمونه شایع: تهدید به انتشار عکسهای خصوصی در صورت برآورده‌نشدن خواسته‌های شخصی.
⚖️ جعل هویت یا ساخت پیج فیک
ساخت صفحه‌ای با نام، عکس یا مشخصات فرد دیگر با هدف فریب، تخریب شخصیت یا سوءاستفاده مالی، جعل هویت دیجیتال محسوب شده و طبق ماده ۷۴۰ قانون، جرم تلقی می‌شود.
📌 مثال: فردی پیجی با نام و عکس شما ایجاد کرده و از اطرافیانتان درخواست پول یا اطلاعات شخصی می‌کند.
⚖️ هک و نفوذ به حساب کاربری
ورود غیرمجاز به حساب اینستاگرام دیگران، تغییر رمز عبور، یا ارسال پیام از طرف مالک پیج به دیگران بدون رضایت، از مصادیق جرائم سایبری نفوذ غیرمجاز است و با مجازات شدید روبه‌رو می‌شود.
⚖️ انتشار غیرمجاز اطلاعات و تصاویر خصوصی
در صورتی که شخصی بدون رضایت عکس های خصوصی شما را منتشر کند، حق حریم خصوصی شما نقض شده است و می‌توانید علیه او شکایت کنید. این تخلف، مخصوصاً در مورد تصاویر خانوادگی، کودکان، یا مطالب خصوصی، حساسیت بالایی برای دادسرا و پلیس فتا دارد.
مراحل گام به گام شکایت از پیج اینستاگرام به پلیس فتا
برای شکایت از پیج اینستاگرام، ابتدا باید مستنداتی مانند اسکرین شات، لینک پیج و رسید واریز را جمع‌آوری کنید. سپس می‌توانید تخلف را از طریق سامانه پلیس فتا گزارش دهید یا به‌صورت رسمی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شکواییه تنظیم کرده و در دادسرای جرایم رایانه‌ای ثبت نمایید. در موارد فوری مانند برداشت وجه یا تهدید جدی، تماس با شماره ۰۹۶۳۸۰ پلیس فتا توصیه می‌شود.
همچنین توجه داشته باشید که اگر عکسهای خصوص شما منتشر شده است می توانید مطلب مربوط به اقدامات فوری بعد از پخش شدن عکس را مطالعه نمایید.
🔍 مرحله اول: جمع‌آوری مستندات و مدارک اولیه
قبل از هر اقدامی، باید مدارک لازم برای اثبات ادعای خود را آماده کنید. این مدارک شامل موارد زیر است:
✅ اسکرین‌شات مکالمات یا پیام‌های تهدیدآمیز
✅ لینک پیج یا پست متخلف
✅ رسیدهای پرداخت یا شماره کارت متهم (در موارد کلاهبرداری)
✅ پیام‌های دایرکت، کامنت یا استوری‌هایی که تخلف در آن‌ها رخ داده
📌 نکته مهم: اگر پیج متخلف حذف یا بلاک شد، اسکرین‌شات‌های شما همچنان معتبرند.
📝 مرحله دوم: ثبت گزارش در سامانه آنلاین پلیس فتا
اگر تخلف در سطح تهدید، مزاحمت،توهین و یا جرایم مشهود در پیج های اینستاگرامی است و فوریت کیفری ندارد، می‌توانید آن را از طریق سامانه زیر گزارش دهید:
🔗 www.cyberpolice.ir (سامانه گزارش مردمی)
فرآیند:
- وارد سایت شوید
- روی گزینه «ثبت گزارش تخلف» یا «گزارش مردمی» کلیک کنید
- اطلاعات شخصی و جزئیات تخلف را وارد نمایید
- مستندات را بارگذاری کرده و ارسال را نهایی کنید
- یک کد رهگیری دریافت می‌کنید که از طریق آن وضعیت را بررسی می‌کنید
📌 توجه: گزارش در این سامانه صرفاً برای اطلاع‌رسانی است و جایگزین شکایت کیفری رسمی نیست.
⚖️ مرحله سوم: ثبت شکایت رسمی در دادسرا
برای پیگیری کیفری موضوع، باید شکواییه رسمی تنظیم کرده و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به صورت حضوری ثبت نمایید. مقام قضایی صالح برای رسیدگی به این موضوع، دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای در محل سکونت شاکی است.
📞 مرحله چهارم: پیگیری از طریق تماس یا مراجعه به پلیس فتا
در صورت بروز موارد فوری مانند برداشت پول از حساب، هک پیج، تهدید جدی به افشای اطلاعات:
✅ تماس با شماره فوریت‌های سایبری پلیس فتا: ۰۹۶۳۸۰
✅ مراجعه حضوری به دفاتر پلیس فتا در شهر محل سکونت
چه مدارکی برای شکایت از پیج اینستاگرام نیاز است؟
یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در پیگیری قانونی تخلفات فضای مجازی، ارائه‌ی مدارک و مستندات معتبر است. اگر می‌خواهید شکایت شما در پلیس فتا یا دادسرا جدی گرفته شود و نتیجه‌بخش باشد، لازم است مستنداتی دقیق، کامل و قابل استناد جمع‌آوری و ارائه کنید.
📝 مدارک مورد نیاز برای ثبت شکایت رسمی
در زمان تنظیم شکواییه و مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، این مدارک باید همراه شما باشد:
📌 کارت ملی و مشخصات هویتی کامل شاکی
برای احراز هویت رسمی و ثبت قانونی شکایت در سامانه عدل ایران (ثنا).
📌 اسکرین‌شات واضح از تخلف صورت‌گرفته
شامل پیام‌های دایرکت، استوری‌ها، کامنت‌ها یا پست‌هایی که رفتار مجرمانه در آن‌ها رخ داده است. توجه داشته باشید که اگر اسکرین شات از چت با فرد خاطی در اختیار دارید، فقط باید از اسکرین شات برای اثبات در دادگاه استفاده کنید.
📌 لینک صفحه اینستاگرامی متخلف
آدرس دقیق پیج، آیدی کاربری و در صورت امکان، اطلاعات تکمیلی مثل بیوگرافی، تعداد فالوور، و زمان فعالیت.
📌 رسیدهای بانکی یا مدارک واریز وجه
در صورت شکایت بابت کلاهبرداری یا فریب مالی، ارائه شماره کارت، فیش بانکی، اطلاعات درگاه یا کیف پول مجازی ضروری است.
📌 شماره تماس یا آدرس احتمالی متهم
اگر اطلاعاتی از فرد متخلف دارید، ارائه آن می‌تواند روند شناسایی و پیگیری را تسهیل کند.
⚖️ مستندات تکمیلی برای جرایم خاص
برخی جرایم مانند هک، تهدید، اخاذی یا انتشار تصاویر خصوصی نیاز به مدارک تخصصی‌تر دارند:
- پیام تهدید به افشای عکس: ذخیره دایرکت و زمان ارسال
- نقض حریم خصوصی: اسکرین‌شات از عکس یا ویدیوی منتشر شده
- هک و نفوذ: گزارش تغییر رمز، اعلان‌های امنیتی، ایمیل‌های دریافتی از اینستاگرام
📌 نکته مهم: در صورت حذف پیج، پیام یا پست، اسکرین‌شات قبلی همچنان سند معتبر محسوب می‌شود.
کدام دادگاه صالح به رسیدگی شکایت از پیج اینستاگرام است؟
در پرونده‌های مربوط به تخلفات اینستاگرامی مانند کلاهبرداری، تهدید، انتشار تصاویر خصوصی یا جعل هویت، مرجع صالح رسیدگی، دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم رایانه‌ای است که در مراکز استان‌ها و برخی شهرستان‌ها فعال است. این دادسرا زیرمجموعه دادسرای عمومی و انقلاب بوده و شعب تخصصی برای جرایم فضای مجازی دارد.
🏛️ محل صالح بر اساس محل اقامت شاکی
بر اساس قواعد صلاحیت محلی، اگر جرم در فضای مجازی رخ داده باشد، معمولاً دادسرای محل اقامت شاکی صالح به رسیدگی است. این بدان معناست که شما می‌توانید در شهری که ساکن هستید شکایت خود را ثبت و پیگیری کنید، حتی اگر متهم در شهر دیگری باشد.
📌 به عنوان مثال، اگر در تهران ساکن هستید، می‌توانید از طریق دادسرای ناحیه ۳۱ تهران (ویژه جرایم رایانه‌ای) اقدام کنید.
هزینه و زمان لازم برای پیگیری شکایت از پیج اینستاگرام
یکی از دغدغه‌های مهم کاربران این است که شکایت از پیج‌های اینستاگرامی چقدر هزینه دارد و چه مدت زمان می‌برد تا به نتیجه برسد. پاسخ به این سوال‌ها، بستگی به نوع جرم، مستندات موجود و رویه رسیدگی در سیستم قضایی دارد.
📝 هزینه‌های قانونی شکایت از پیج اینستاگرام
✅ در شکایات کیفری مانند تهدید، هک، فحاشی، جعل هویت یا کلاهبرداری: ثبت شکایت در این موارد در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با هزینه اندکی همراه است (معمولاً حدود ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بابت خدمات دفتر). در صورت صدور حکم، هزینه دادرسی به عهده محکوم‌علیه خواهد بود.
✅ در شکایات حقوقی مانند مطالبه وجه در پرونده‌های خرید ناموفق یا خسارت مالی: هزینه دادرسی بر اساس مبلغ خواسته تعیین می‌شود؛ حدود ۲.۵ درصد از مبلغ دعوا باید پرداخت شود. البته پس از صدور رأی به نفع شما، این هزینه از متهم قابل وصول است.
⏱️ مدت زمان رسیدگی به شکایت اینستاگرامی
مدت زمان رسیدگی به شکایت از پیج‌های متخلف در اینستاگرام متغیر است و به عوامل متعددی بستگی دارد:
🔹 پرونده‌های فوری مانند تهدید جانی یا برداشت غیرمجاز از حساب: در این موارد، پلیس فتا و دادسرا به صورت فوری ورود می‌کنند و رسیدگی ممکن است در کمتر از یک هفته آغاز شود.
🔹 پرونده‌های عمومی مانند کلاهبرداری یا جعل هویت: معمولاً از زمان ثبت شکایت تا شروع پیگیری عملی، حدود ۲ تا ۴ هفته زمان نیاز است. اما بسته به تراکم پرونده‌ها در دادسرا، این مدت ممکن است بیشتر شود.
🔹 رسیدگی کامل تا صدور حکم: اگر پرونده به مرحله دادرسی برسد، ممکن است رسیدگی چند ماه تا یک سال به طول انجامد، به‌خصوص اگر متهم شناخته نشده باشد یا پرونده به کارشناسی ارجاع شود.
📌 نکته کلیدی: اگر در پرونده خود مدارک کافی داشته باشید (مثل اسکرین‌شات، رسید واریز، پیام تهدید)، سرعت رسیدگی به‌طور محسوسی افزایش پیدا می‌کند.
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون نحوه شکایت از پیچ اینستاگرام به پلیس فتا را مشاهده می فرمایید:
❓ اگر از یک پیج خرید کردم و کالا را تحویل نگرفتم، ولی فقط اسکرین‌شات و رسید پرداخت دارم، می‌توانم شکایت کنم؟
✅ بله. طبق قانون جرایم رایانه‌ای، اگر بتوانید اثبات کنید که پرداخت انجام شده و کالا یا خدماتی دریافت نکرده‌اید، شکایت شما قابل پیگیری است. اسکرین‌شات از مکالمات و رسید بانکی برای پلیس فتا و دادسرا کفایت می‌کند. کافی است از طریق دفاتر خدمات قضایی یا پلیس فتا شکایت خود را ثبت کنید.
❓ شخصی در اینستاگرام تهدیدم کرده که عکس خصوصی‌ام را منتشر می‌کند. اگر پیج را ببندد، باز هم می‌توانم شکایت کنم؟
✅ بله. حتی اگر پیج متخلف بسته شده باشد، اگر شما از مکالمات یا پیام‌های تهدیدآمیز اسکرین‌شات گرفته باشید، آن مدرک به عنوان سند معتبر در پرونده قابل استفاده است. پلیس فتا با بررسی اطلاعات فنی، امکان شناسایی فرد را دارد و موضوع از طریق دادسرای جرایم رایانه‌ای پیگیری خواهد شد.
❓ اگر از پیجی که هویتش مشخص نیست مزاحمتم شده، آیا پلیس فتا می‌تواند آن را شناسایی کند؟
✅ بله امکانش وجود دارد اما قطعی نیست. پلیس فتا با دسترسی به ابزارهای فنی و سامانه‌های رهگیری، حتی اگر پیج فیک باشد یا اطلاعات تماس نداشته باشد، می‌تواند با هماهنگی مقام قضایی آی‌پی، شماره تماس، ایمیل ثبت‌شده یا سایر ردپاهای دیجیتال را بررسی کرده و متهم را شناسایی کند.