جرایم علیه اموال و مالکیت چیست؟ انواع جرایم با مثال، مجازات‌

در نظام‌های حقوقی مدرن، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های حمایت کیفری، صیانت از اموال و دارایی‌های شهروندان است. قانونگذار برای حفظ نظم اقتصادی و اجتماعی، انواع مختلفی از جرایم را شناسایی کرده که در صورت نقض حقوق مالی اشخاص، مجازات‌های مشخصی را برای مرتکبین در نظر گرفته است. جرایم علیه اموال و مالکیت از جمله جرایمی هستند که مستقیماً به منافع اقتصادی، حقوق مالکانه و دارایی‌های افراد صدمه می‌زنند و به همین دلیل، برخورد قانونی با این نوع جرایم از جایگاه ویژه‌ای در حقوق کیفری برخوردار است.

در این مقاله، به صورت جامع و کاربردی، به بررسی چیستی این دسته از جرایم، انواع و مصادیق قانونی آن، مجازات‌ها، نحوه شکایت، مدارک مورد نیاز و دادگاه‌های صالح پرداخته‌ایم تا شما مخاطب گرامی بتوانید با دیدی روشن، در صورت مواجهه با چنین موضوعاتی اقدام مؤثر و قانونی انجام دهید.

جرایم علیه اموال و مالکیت چیست؟

یکی از پایه‌های اصلی امنیت اقتصادی در هر جامعه‌ای، حفظ و حمایت از حقوق مالکانه افراد است. زمانی که شخصی به دارایی، مال یا اموال شخص دیگر تعرض می‌کند، نه تنها به حقوق خصوصی آسیب وارد شده بلکه نظم عمومی نیز تهدید می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار در نظام حقوقی ایران، بخشی از قوانین کیفری را به موضوع مهم جرایم علیه اموال و مالکیت اختصاص داده است.

تعریف جرایم علیه اموال و مالکیت + مثال‌های کاربردی

منظور از این جرایم، آن دسته از اقدامات مجرمانه‌ای است که منجر به نقض یا سلب حقوق مالکانه اشخاص نسبت به اموال و دارایی‌هایشان می‌شود. به‌عبارتی، هر عمل غیرقانونی که با هدف آسیب رساندن به اموال افراد صورت گیرد و مالکیت مشروع آنان را خدشه‌دار کند، در این دسته قرار می‌گیرد.

🔍مثال‌ برای جرایم علیه اموال:

• ✅ سرقت: شخصی بدون اجازه وارد منزل فردی می‌شود و اموال او را می‌رباید.

• ✅ کلاهبرداری: فردی با وعده فروش کالای تقلبی یا غیرواقعی، مبلغی از خریدار دریافت می‌کند اما کالایی تحویل نمی‌دهد که هم این روزها عمدتا در فضای مجازی و در دسته جرایم تلگرامی یا اینستاگرامی قرار میگیرد.

• ✅ خیانت در امانت: شخصی خودرویی را از دوستش برای نگهداری تحویل می‌گیرد، اما آن را بدون اطلاع فروخته یا پنهان می‌کند.

• ✅ صدور چک بی‌محل: فردی چکی را صادر می‌کند در حالی که می‌داند موجودی حسابش کافی نیست.

• ✅ تخریب عمدی اموال: فردی به قصد انتقام، شیشه خودروی دیگری را می‌شکند یا خانه‌اش را آتش می‌زند.

• ✅ تصرف عدوانی: شخصی بدون رضایت مالک وارد زمین او شده و در آن ساخت‌وساز می‌کند یا مانع استفاده مالک از ملکش می‌شود.

📌 حمایت قانونی از مالکیت در نظام حقوقی ایران

طبق اصل ۴۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «مالکیت شخصی که از راه مشروع به دست آمده باشد، محترم است». این اصل به وضوح نشان‌دهنده جایگاه مهم حق مالکیت در نظام حقوقی کشور است و تأکیدی است بر این که قانون نه تنها از جان و حیثیت بلکه از مال افراد نیز با جدیت حمایت می‌کند.

به همین دلیل، مجموعه‌ای از قوانین کیفری به صراحت اقداماتی مانند سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت، تخریب، اختلاس، تصرف عدوانی و سایر رفتارهای مشابه را جرم دانسته و برای آن‌ها مجازات‌های مشخصی در نظر گرفته است.

انواع جرایم علیه اموال و بررسی ارکان قانونی آن‌ها

یکی از نکات مهم در شناخت جرایم مالی، آشنایی دقیق با انواع مختلف این جرایم است. این دسته از جرایم تنها محدود به سرقت یا کلاهبرداری نیست، بلکه طیف وسیعی از اقدامات غیرقانونی را شامل می‌شود که با هدف نقض مالکیت و سلب حقوق مالی افراد انجام می‌گیرند. قانون مجازات اسلامی ایران، برای هرکدام از این جرایم، تعریف مشخص، عناصر قانونی و مجازات‌های خاصی را پیش‌بینی کرده است.

در ادامه به بررسی مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع جرایم علیه اموال می‌پردازیم.

⚖️ کلاهبرداری؛ فریب و حیله برای بردن مال دیگران

کلاهبرداری یکی از شایع‌ترین جرایم مالی است که با توسل به وسایل متقلبانه و با قصد بردن مال دیگری صورت می‌گیرد.

ارکان قانونی کلاهبرداری:

• فریب و نیرنگ (مانور متقلبانه)

• وجود سوء نیت مجرمانه

• بردن مال یا منفعت مالی قربانی

مثال کاربردی: فردی با راه‌اندازی یک سایت جعلی فروشگاه آنلاین، اجناس فیک را با برندهای معتبر معرفی کرده و پول خریداران را دریافت می‌کند، اما کالایی ارسال نمی‌شود.

⚖️ خیانت در امانت؛ سوءاستفاده از اعتماد قانونی

زمانی اتفاق می‌افتد که مالی به طور موقت و به‌صورت امانت، اجاره یا وکالت به شخصی داده می‌شود و او بدون اجازه، به ضرر مالک، آن مال را تصاحب، تلف یا پنهان می‌کند.

ارکان قانونی خیانت در امانت:

• وجود رابطه امانی یا قراردادی مشروع

• تصرف غیرمجاز در مال

• وجود سوء نیت و قصد ضرر رساندن

مثال کاربردی: فردی برای نگهداری اسناد و چک‌های شریک تجاری‌اش آنها را تحویل می‌گیرد، اما بعداً آن‌ها را پنهان کرده یا خرج می‌کند.

⚖️ سرقت؛ ربودن مال غیر

مطابق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی، سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر.

ارکان قانونی سرقت:

• ربایش (تصرف فیزیکی و انتقال)

• تعلق مال به غیر

• قصد مجرمانه برای تصاحب مال

تقسیم‌بندی سرقت:

• سرقت حدی (با شرایط خاص مانند شکستن حرز)

• سرقت تعزیری (عمومی)

• سرقت ساده و مشدد (مثلاً سرقت همراه با سلاح)

مثال کاربردی: شخصی شبانه وارد منزل دیگری می‌شود و طلاهای او را بدون اطلاع می‌برد.

⚖️ صدور چک بلامحل

هرگاه شخصی چکی صادر کند در حالی که موجودی کافی ندارد یا عمداً مانع پرداخت آن شود، مرتکب جرم صدور چک پرداخت‌نشدنی شده است.

عناصر قانونی این جرم:

• صدور چک بدون پوشش مالی

• قصد فرار از پرداخت یا فریب

• عدم پرداخت وجه توسط بانک

مثال کاربردی: کارفرمایی برای پرداخت بدهی به کارگر خود چک می‌دهد، اما عمداً آن را از حساب مسدود یا بدون وجه صادر کرده است.

⚖️ تخریب و احراق اموال دیگران

بر اساس ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی، اگر کسی عمداً مال منقول یا غیرمنقول دیگری را تخریب یا آتش بزند، مرتکب جرم تخریب عمدی یا احراق شده است.

مثال کاربردی: فردی به قصد انتقام‌گیری، خودرو یا مغازه دیگری را به آتش می‌کشد یا تجهیزات آن را خراب می‌کند.

⚖️ تصرف عدوانی و ورود غیرمجاز

مطابق مواد ۶۹۰ تا ۶۹۶ قانون مجازات اسلامی، ورود بدون اجازه یا تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه مصداق جرم تصرف عدوانی یا هتک حرمت منزل است.

مثال کاربردی: فردی زمین کشاورزی شخص دیگری را به‌زور تصرف کرده و مانع ورود مالک اصلی می‌شود.

❗️این دسته‌بندی، تنها بخشی از جرایم علیه اموال و مالکیت است. در برخی موارد، مانند اختلاس، تحصیل مال از طریق نامشروع، ورشکستگی تقلبی یا جرایم رایانه‌ای نیز شاهد نقض آشکار حقوق مالی هستیم که قانون برای آن‌ها ضمانت اجرا تعیین کرده است.

مجازات جرایم علیه اموال طبق قانون مجازات اسلامی

در نظام حقوق کیفری ایران، برای هر یک از جرایم علیه اموال و مالکیت، مجازات مشخص و قانونی در نظر گرفته شده است. این مجازات‌ها بسته به نوع جرم، شرایط ارتکاب، سابقه متهم، و میزان خسارت وارده ممکن است شامل حبس، جزای نقدی، رد مال، محرومیت‌های اجتماعی یا حتی حدود شرعی باشد. هدف از این مجازات‌ها، هم بازدارندگی از تکرار جرم و هم جبران زیان مادی بزه‌دیده است.

در این قسمت به بررسی مجازات‌های قانونی مهم‌ترین جرایم مالی و مالکیتی می‌پردازیم.

⚖️ مجازات جرم کلاهبرداری

بر اساس ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری:

• حبس از ۱ تا ۷ سال

• پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر مالی که به دست آورده

• رد مال به صاحب آن

• در برخی موارد، محرومیت از حقوق اجتماعی

❗در صورتی که کلاهبرداری با شرایط مشدد مانند استفاده از اسناد دولتی یا جعل عنوان دولتی انجام شده باشد، مجازات‌ها نیز تشدید می‌شود.

⚖️ مجازات خیانت در امانت

مطابق مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی:

• حبس از سه ماه تا یک سال و نیم

• در صورت سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضا: حبس از ۶ ماه تا یک سال و نیم

💡 قاضی می‌تواند با توجه به شرایط، از تخفیف یا تبدیل مجازات استفاده کند، اما در صورت اثبات سوءنیت و ضرر قابل توجه، احتمال حبس قطعی بالا می‌رود.

⚖️ مجازات سرقت

سرقت دارای انواع مختلفی است و مجازات آن نیز وابسته به نوع سرقت می‌باشد:

• سرقت حدی: اگر با شرایط ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی همراه باشد (مثلاً شکستن حرز، شب‌هنگام، همراه با تهدید) ممکن است شامل قطع ید (در صورت شرایط شرعی و اثبات همه ارکان) شود.

• سرقت تعزیری ساده: تا ۳ سال حبس

• سرقت مشدد: اگر با سلاح، تهدید یا شب‌هنگام انجام شود، تا ۱۰ سال حبس و شلاق در نظر گرفته شده است.

⚖️ مجازات صدور چک بلامحل

بر اساس قانون صدور چک:

• حبس از ۶ ماه تا ۲ سال

• پرداخت تمام وجه چک به همراه خسارت تأخیر تأدیه

• محرومیت از داشتن دسته‌چک یا حساب جاری برای مدت مشخص

❗در صورتی که فرد سابقه تکرار داشته باشد یا مبلغ چک بالا باشد، احتمال تشدید مجازات وجود دارد.

⚖️ مجازات تخریب و احراق عمدی

مطابق ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی:

• حبس از ۲ تا ۵ سال برای احراق یا آتش‌زدن اموال دیگران

• در صورت عمدی بودن تخریب و وارد کردن خسارت: حبس از ۶ ماه تا ۳ سال

❗در صورت انجام جرم با انگیزه‌های خصمانه یا ایجاد خطر برای دیگران، قاضی می‌تواند از تشدید مجازات استفاده کند.

⚖️ مجازات تصرف عدوانی و هتک حرمت منزل

مطابق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی:

• حبس از ۱ ماه تا ۱ سال

• رفع تصرف فوری از ملک

• در صورت تکرار جرم یا مقاومت در برابر مأمور قانون، مجازات ممکن است افزایش یابد.

📝 نکته مهم در مورد مجازات‌ها:

• مجازات‌ها ممکن است در دادگاه بدوی صادر شده و در مرحله تجدیدنظر کاهش یا تغییر یابد.
• قاضی در تعیین میزان دقیق مجازات، به رفتار متهم، میزان خسارت، رضایت شاکی و سوابق کیفری توجه می‌کند.
• در برخی موارد امکان صدور حکم جایگزین حبس (مانند خدمات عمومی رایگان یا جزای نقدی) وجود دارد، به شرط آن که جرم شدید یا تکراری نباشد.

نحوه شکایت و مراحل رسیدگی به جرایم علیه اموال

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که افراد پس از وقوع جرم مالی باید انجام دهند، ثبت شکایت رسمی و پیگیری قانونی آن از طریق مراجع ذی‌صلاح است. روند رسیدگی به جرایم علیه اموال در نظام قضایی ایران، ساختارمند و مرحله‌به‌مرحله است و نیاز به آگاهی دقیق از روند دارد. عدم آشنایی با این مراحل می‌تواند موجب طولانی شدن رسیدگی، ضعف در اثبات جرم یا حتی رد شکایت شود.

در این بخش، مراحل مختلف شکایت و رسیدگی را به صورت دقیق و کاربردی توضیح می‌دهیم.

📝 مرحله ۱: شناسایی جرم و جمع‌آوری اطلاعات

اولین قدم، تشخیص دقیق وقوع جرم است. مثلاً آیا عملی که انجام شده سرقت است یا خیانت در امانت؟ پس از شناسایی نوع جرم، باید مدارک و شواهد مرتبط با آن تهیه شود. این شواهد می‌تواند شامل:

• فیلم یا عکس از صحنه جرم
• اسناد مالی یا چک
• شهادت شهود
• مکاتبات یا پیامک‌ها

📝 مرحله ۲: تنظیم شکواییه و ثبت در دفاتر خدمات قضایی

پس از گردآوری مدارک، شاکی باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شکواییه خود را در قالب قانونی ثبت کند. در این شکواییه باید موارد زیر به‌وضوح درج شود:

• مشخصات شاکی و متهم
• نوع جرم و نحوه وقوع آن
• زمان و مکان وقوع جرم
• لیست مدارک پیوستی

📌 برای این کار، ثبت‌نام در سامانه ثنا نیز الزامی است.

📝 مرحله ۳: ارجاع پرونده به دادسرا و آغاز تحقیقات مقدماتی

پس از ثبت شکایت، پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می‌شود. در این مرحله، بازپرس یا دادیار با بررسی اولیه:

• ممکن است متهم و شاکی را احضار کند
• دستور جمع‌آوری اطلاعات تکمیلی صادر نماید
• از کارشناسان یا شهود نظرخواهی کند

در صورت نبود دلایل کافی، ممکن است قرار منع تعقیب صادر شود. در غیر این صورت، رسیدگی ادامه خواهد داشت.

📝 مرحله ۴: صدور قرار جلب یا تأمین کیفری متهم

در صورت وجود دلایل کافی علیه متهم، مقام قضایی ممکن است:

• برای او قرار تأمین (مثل کفالت یا وثیقه) صادر کند
• در موارد خاص، دستور بازداشت موقت صادر شود

هدف از این اقدامات، جلوگیری از فرار متهم یا مخفی کردن مدارک است.

📝 مرحله ۵: صدور کیفرخواست و ارجاع به دادگاه کیفری

اگر تحقیقات مقدماتی تکمیل و جرم احراز شود، کیفرخواست صادر شده و پرونده به دادگاه کیفری صالح فرستاده می‌شود. نوع دادگاه بر اساس شدت جرم مشخص می‌شود:

• جرایم سبک‌تر: دادگاه کیفری دو
• جرایم سنگین مثل سرقت مسلحانه یا کلاهبرداری کلان: دادگاه کیفری یک

یکی از مهمترین تفاوت های دادگاه کیفری یک و کیفری دو در رسیدگی بر اساس شدت جرایم می باشد.

📝 مرحله ۶: برگزاری دادگاه و صدور رأی

در جلسات دادگاه:

• شاکی و متهم به دفاع از خود می‌پردازند

• قاضی به بررسی شواهد و مدارک می‌پردازد

• در صورت لزوم، جلسه کارشناسی یا بازجویی جدید برگزار می‌شود

در نهایت، دادگاه با استناد به قانون، رأی قطعی یا قابل تجدیدنظر صادر می‌کند.

📝 مرحله ۷: تجدیدنظرخواهی در صورت اعتراض

در صورتی که یکی از طرفین (شاکی یا متهم) به حکم صادره اعتراض داشته باشد، می‌تواند در مهلت قانونی (معمولاً ۲۰ روز) از دادگاه تجدیدنظر درخواست بررسی مجدد پرونده را نماید.

مدارک لازم برای اثبات و پیگیری جرایم علیه مالکیت

یکی از ارکان اساسی موفقیت در طرح شکایت از جرایم مالی، ارائه مدارک معتبر و مستند است. بدون وجود مدارک قابل استناد، حتی اگر جرم به‌طور واقعی رخ داده باشد، اثبات آن در مراجع قضایی با چالش جدی روبه‌رو خواهد شد. بنابراین، هرچه اسناد، شواهد و دلایل قوی‌تر و منظم‌تر تهیه شود، روند رسیدگی سریع‌تر و امکان احقاق حق بیشتر خواهد بود.

در این بخش، مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای شکایت از جرایم علیه اموال را مرور می‌کنیم:

📌 مدارک مالکیت مال یا اموال موضوع جرم

✅ شاکی باید اثبات کند که مال مورد تعرض، متعلق به خود اوست. برای این منظور می‌توان از اسناد زیر استفاده کرد:

• سند رسمی یا قولنامه

• سند خودرو یا ملک

• فاکتور خرید یا رسید پرداخت

• قرارداد اجاره یا وکالت‌نامه

📌 گزارش پلیس یا کلانتری

✅ اگر جرم توسط پلیس ثبت شده یا شاکی بلافاصله پس از وقوع آن به کلانتری مراجعه کرده باشد، صورت‌جلسه مأموران یکی از مهم‌ترین اسناد محسوب می‌شود.

📌 شواهد عینی (عکس، فیلم، صدا)

✅ هرگونه مدرک تصویری یا صوتی که وقوع جرم را نشان دهد، مانند:

• فیلم دوربین مداربسته
• عکس از صحنه جرم یا آثار آن
• فایل صوتی مکالمه یا تهدید

اگر موضوع کلاهبرداری در فضای مجازی و در دسته جرایم اینستاگرامی باشد، اسکرین شات از چت ها پیام های مکاتبه شده نیز باید تهیه شود.

📌 شهادت شهود

✅ در بسیاری از پرونده‌ها، شهادت افرادی که در زمان وقوع جرم حاضر بوده‌اند یا از آن مطلع هستند، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این شهادت باید:

• مکتوب و دارای مشخصات کامل شاهد باشد

• همراه با کپی کارت ملی شهود باشد

• در صورت امکان به تأیید دفترخانه یا کلانتری برسد

📌 مدارک مالی و بانکی

✅ در مواردی که جرم مالی باشد (مانند کلاهبرداری، چک برگشتی یا انتقال وجه بدون مجوز)، ارائه مدارک زیر بسیار حیاتی است:

• فیش واریز یا رسید بانکی

• پرینت حساب

• چک یا سفته صادر شده

• قراردادهای مالی یا پرداخت

📌 مکاتبات و پیام‌های رد و بدل‌شده

✅ مکالمات تلفنی، پیامک‌ها، چت‌های واتساپ یا تلگرام که محتوای آن نشان‌دهنده وقوع جرم یا وجود رابطه مالی باشد، می‌توانند به عنوان مدرک ضمیمه پرونده شوند.

📌 متن دقیق شکواییه

✅ نحوه نگارش شکواییه نقش مهمی در روند رسیدگی دارد. این متن باید شامل:

• شرح دقیق ماجرا

• زمان و مکان وقوع جرم

• خواسته شاکی (مثلاً جبران ضرر، صدور حکم کیفری)

• فهرست کامل مدارک پیوستی

دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم اموال و مالکیت

پس از طرح شکایت و جمع‌آوری مدارک، پرونده برای رسیدگی به دادگاه صالح قضایی ارجاع می‌شود. اما پرسش مهمی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که «کدام دادگاه برای رسیدگی به جرم مالی من صلاحیت دارد؟» در نظام حقوقی ایران، نوع جرم، شدت آن، و محل وقوع آن، نقش تعیین‌کننده‌ای در تشخیص دادگاه صالح دارند.

در این بخش، به تفصیل به بررسی دادگاه‌هایی می‌پردازیم که مرجع رسیدگی به انواع جرایم علیه اموال هستند.

⚖️ دادگاه کیفری دو | رسیدگی به جرایم عمومی مالی

 بسیاری از جرایم مالی که در دسته جرایم سبک یا متوسط قرار دارند مانند:

• خیانت در امانت ساده

• صدور چک بی‌محل

• تخریب مالی خفیف

• تصرف عدوانی در املاک

در دادگاه کیفری دو که معمولاً توسط یک قاضی اداره می‌شود، بررسی و رسیدگی می‌گردد. این دادگاه در اکثر شهرستان‌ها مستقر است و رسیدگی آن نسبتاً سریع‌تر و ساده‌تر از دادگاه کیفری یک انجام می‌شود.

⚖️ دادگاه کیفری یک | رسیدگی به جرایم مهم و سنگین‌تر

 در مواردی که جرم علیه اموال از نوع سنگین باشد، مانند:

• سرقت مسلحانه یا سازمان‌یافته

• کلاهبرداری‌های کلان یا بانکی

• آتش‌سوزی عمدی اموال با خطر جانی

• تخریب اموال عمومی یا دولتی

پرونده به دادگاه کیفری یک ارجاع داده می‌شود. این دادگاه معمولاً با حضور چند قاضی و گاهی با حضور هیئت منصفه تشکیل جلسه می‌دهد و فرایند رسیدگی پیچیده‌تر و تخصصی‌تر است.

📌 دادگاه ویژه جرایم اقتصادی یا مالی

 در برخی استان‌ها و با توجه به موضوع پرونده، ممکن است رسیدگی به برخی جرایم خاص (مانند اختلاس، پولشویی، تحصیل مال از راه نامشروع) به دادگاه‌های اقتصادی ویژه واگذار شود. این دادگاه‌ها تمرکز ویژه‌ای بر پرونده‌های بزرگ و حساس مالی دارند و قضات آن تجربه تخصصی در امور اقتصادی دارند.

📌 دادگاه محل وقوع جرم

طبق قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاهی صلاحیت رسیدگی دارد که جرم در حوزه آن اتفاق افتاده باشد. به عنوان مثال:

• اگر سرقت در شهر مشهد اتفاق افتاده باشد، رسیدگی در دادگاه کیفری مشهد انجام می‌شود.

• حتی اگر شاکی یا متهم در شهر دیگری ساکن باشد، ملاک اصلی، محل وقوع جرم است.

📌 دادگاه تجدیدنظر

در صورتی که رأی دادگاه بدوی (کیفری یک یا دو) مورد اعتراض شاکی یا متهم قرار گیرد، پرونده به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال می‌شود. این دادگاه بررسی دوباره‌ای بر اساس مدارک موجود انجام می‌دهد و ممکن است حکم اولیه را تأیید، تعدیل یا نقض کند.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون جرایم علیه اموال و مالکیت را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال مطرح شده است:

❓ چند ماه پیش یکی از آشنایان وسایلی را به من سپرد و بعداً متوجه شدم این وسایل دزدی هستند. من هم وسایل را به او بازگرداندم. آیا نگهداری چند ساعته این اموال جرم محسوب می‌شود؟
✅ اگر شما از سرقتی بودن اموال آگاهی نداشته‌اید و بلافاصله پس از اطلاع از این مسئله اقدام به بازگرداندن اموال کرده‌اید، جرمی متوجه شما نخواهد بود.

❓ با جعل دستنوشته و امضا و استفاده از صلح‌نامه جعلی اموالم به نام دیگری ثبت شده‌اند. نه سال است که شکایت می‌کنم اما به نتیجه‌ای نرسیده‌ام. چه باید بکنم؟
✅ جعل سند و استفاده از صلح‌نامه جعلی از مصادیق جرایم علیه مالکیت است. در چنین مواردی، پیگیری مداوم از مسیر قضایی و طرح مجدد شکایت با اسناد معتبر می‌تواند مؤثر باشد. طولانی شدن رسیدگی ممکن است ناشی از نقص مدارک یا ناهماهنگی در پیگیری باشد.

❓ پسرخاله‌ام بدون اطلاع من وارد زمین کشاورزی‌ام شده و بخشی از آن را شخم زده و تصرف کرده. آیا ورود به ملک با وجود نسبت فامیلی هم جرم محسوب می‌شود؟
✅ بله، حتی اگر فرد از بستگان نزدیک باشد، ورود بدون اجازه به ملک خصوصی و تصرف عدوانی جرم محسوب می‌شود. قانون بین غریبه و فامیل در این زمینه تفاوتی قائل نیست و اصل، مالکیت و رضایت مالک است.

❓ کارمندی را اخراج کردیم و بعداً فهمیدیم تعدادی از تجهیزات اداره را با خودش برده. دوربین‌ها هم ضبط کرده‌اند. آیا این اقدام پیگرد دارد؟
✅ بله، بردن اموال محل کار بدون اجازه، حتی پس از پایان همکاری، سرقت محسوب می‌شود. تصاویر دوربین مداربسته می‌توانند به عنوان مدرک اثبات جرم در پرونده استفاده شوند و موضوع قابل طرح در دادسرا است.

❓ همسایه‌مان مدتی پیش تعدادی وسیله از ما قرض گرفت و حالا حاضر نیست پس بدهد و می‌گوید اصلاً چیزی نگرفته! آیا این موضوع می‌تواند جرم باشد؟
✅ بله، اگر ثابت شود که فرد وسایل را تحویل گرفته و اکنون از استرداد آن‌ها خودداری می‌کند، این رفتار ممکن است مصداق خیانت در امانت باشد. البته باید اسناد، شاهد یا قرائن کافی برای اثبات دریافت وسایل وجود داشته باشد.

❓ با سلام. همراه با مأمور نیروی انتظامی برای انتقال اموال جهت توقیف و مزایده اقدام کردیم، اما از تحویل اموال خودداری شد و مراتب صورتجلسه شد. آیا این عمل مجرمانه است؟ عنوان جرم و مجازات آن چیست؟
✅ اگر امین اموال از تحویل اموال خودداری کند، ممکن است اتهام خیانت در امانت به او وارد شود. این تخلف می‌تواند عواقب قانونی داشته باشد و نیاز به رسیدگی قضایی دارد.