مالیات بر مهریه، یکی از موضوعات پرچالش و بحث‌برانگیز در سال‌های اخیر بوده است؛ به‌ویژه با افزایش میزان مهریه‌های ثبت‌شده در عقدنامه‌ها و فشارهای مالی بر زوجین. اگرچه در قوانین فعلی، مهریه به‌طور کامل از پرداخت مالیات معاف است، اما طرح‌هایی در مجلس و رسانه‌ها مطرح شده که پیشنهاد می‌دهند برای مهریه‌های بالا، نرخ‌هایی به‌عنوان مالیات وضع شود.
ابزار محاسبه آنلاین مالیات بر مهریه زیر بر همین مبنای پیشنهادی طراحی شده است و به شما کمک می‌کند تا در صورت اجرای این طرح، میزان احتمالی مالیات مهریه خود را محاسبه کنید.
آیا مهریه مشمول مالیات است؟ ( بروزرسانی 1404)
در پاسخ به این سؤال، باید گفت که در حال حاضر (مهر ماه سال 1404)، مهریه مشمول هیچ‌گونه مالیات مستقیمی نیست. چه مهریه به‌صورت سکه، وجه نقد، ملک، خودرو یا سایر اموال باشد، در زمان ثبت عقد و حتی در زمان دریافت، قانوناً نیازی به پرداخت مالیات بابت آن وجود ندارد. این موضوع یکی از ویژگی‌های مهم نهاد مهریه در نظام حقوقی ایران است که تا امروز نیز تغییر نکرده است.
📌 نکته: بسیاری از کاربران تصور می‌کنند چون مبلغ مهریه بالا است، ممکن است هنگام مطالبه یا اجرا، مالیاتی از آن کسر شود. این تصور فعلاً پایه قانونی ندارد و به‌صراحت در قانون مالیات‌های مستقیم رد شده است.
بررسی ماده ۱۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم
ماده ۱۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم، به‌صورت روشن و بدون ابهام اعلام می‌کند که برخی دارایی‌ها و تعهدات، از پرداخت مالیات معاف هستند. در این ماده آمده است:
«جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول یا غیرمنقول که وصول آن شرط بوده، از پرداخت مالیات معاف است.»
بر این اساس، مهریه چه به صورت سکه، پول نقد، خانه، زمین یا خودرو باشد در زمان عقد، ثبت یا وصول، مشمول هیچ‌گونه مالیات مستقیمی نمی‌شود. این معافیت، هم برای طرفین عقد و هم برای دفاتر رسمی ازدواج، الزام‌آور است و همچنان به‌قوت خود باقی مانده است.
📌 نکته مهم: حتی در صورتی که مهریه در قالب ملک یا خودرو تعیین شده باشد، اصل آن از مالیات معاف است؛ هرچند ممکن است هزینه‌های جانبی مانند عوارض نقل‌وانتقال (که مربوط به خود ملک یا خودرو است، نه مهریه) مطرح شود.
طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه؛ مبنا و درصدها
اگرچه تاکنون هیچ قانون الزام‌آوری در خصوص مالیات بر مهریه تصویب نشده، اما در سال‌های اخیر، طرح‌هایی در رسانه‌ها و برخی جلسات کارشناسی مطرح شده‌اند که هدفشان اعمال مالیات بر مهریه‌های بالا بوده است. این طرح‌ها اغلب با هدف کنترل مهریه‌های سنگین و کاهش بار مالی در دعاوی خانواده پیشنهاد شده‌اند.
در این طرح‌های پیشنهادی، نرخ مالیات بر اساس تعداد سکه‌های مهریه، به‌صورت پلکانی محاسبه می‌شود. به‌عنوان مثال، یکی از سناریوهای مطرح‌شده در منابع خبری و تحلیلی به شرح زیر است:
🔍 نرخ‌های مالیات در طرح پیشنهادی:
- ✅ تا ۱۴ سکه: معاف از مالیات
- ✅ بین ۱۵ تا ۱۰۰ سکه: ۱٫۱٪ از ارزش کل مهریه
- ✅ بین ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه: ۲٪ از ارزش کل مهریه
- ✅ بیش از ۲۰۰ سکه: ۱۵٪ از ارزش کل مهریه
این ساختار، مبنای محاسبه‌ای است که در ابزار بالا استفاده شده و به کاربر کمک می‌کند تا در صورت اجرای چنین قانونی، میزان تقریبی مالیات احتمالی مهریه را تخمین بزند.
📌 یادآوری مهم: این درصدها تنها در حد «پیشنهاد» هستند و هیچ‌گونه مبنای قانونی لازم‌الاجرا ندارند.
محاسبه مالیات مهریه در ابزار بالا چگونه انجام می‌شود؟
ابزاری که در بخش ماشین حساب حقوقی تهیه شده، به‌صورت ساده و سریع، میزان مالیات احتمالی مهریه را بر اساس طرح پیشنهادی محاسبه می‌کند. این ابزار طراحی شده تا به کاربران کمک کند با اطلاع از سناریوهای موجود، تصمیم‌گیری دقیق‌تری در زمان تعیین یا مطالبه مهریه داشته باشند.
📌 نحوه عملکرد ابزار:
- شما ابتدا نوع مهریه را انتخاب می‌کنید (سکه، وجه نقد، ملک و…).
- در صورت انتخاب سکه، با وارد کردن تعداد سکه و قیمت روز هر سکه، ابزار ارزش کل مهریه را محاسبه می‌کند.
- سپس بر اساس مقدار کل، با درنظر گرفتن درصدهای پلکانی طرح پیشنهادی (۱٫۱٪، ۲٪، ۱۵٪)، میزان مالیات احتمالی نمایش داده می‌شود.
- اگر مهریه شما زیر ۱۴ سکه باشد، به‌صورت خودکار اعلام می‌شود که «معاف از مالیات است».
📝 نکته فنی: ابزار فقط بر اساس طرح رسانه‌ای غیرلازم‌الاجرا عمل می‌کند و در حال حاضر هیچ نهادی از شما مالیات مهریه دریافت نمی‌کند.