حمل و نگهداری سلاح، چه از نوع گرم و چه سرد، همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های قانون‌گذاران برای حفظ نظم و امنیت عمومی در جامعه بوده است. سلاح‌ها به دلیل ماهیت بالقوه خطرناک خود، می‌توانند ابزاری برای بروز خشونت، تهدید، قتل، سرقت و دیگر جرایم خشن باشند.
از این‌رو، قانون‌گذار جمهوری اسلامی ایران، با تصویب مقررات خاص و تعیین مجازات‌های سنگین برای حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز، تلاش کرده تا از وقوع چنین جرایمی جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی دقیق ابعاد حقوقی و کیفری جرم حمل و نگهداری سلاح، تفاوت‌های میان سلاح گرم و سرد، انواع سلاح‌های ممنوع، شرایط دریافت مجوز، و همچنین مجازات‌های مقرر در قوانین مختلف از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات مصوب ۱۳۹۰ می‌پردازیم.
جرم‌انگاری حمل سلاح در قوانین ایران
در نظام کیفری ایران، حمل و نگهداری انواع سلاح بدون مجوز قانونی، جرم محسوب می‌شود و برای آن مجازات‌هایی مشخص تعیین شده است. هدف قانون‌گذار از جرم‌انگاری این رفتار، جلوگیری از تهدید امنیت عمومی و پیشگیری از بروز جرایم خشونت‌آمیز مانند سرقت مسلحانه، محاربه و قتل است. قانون‌گذار با تصویب قوانینی چون قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز (مصوب ۱۳۹۰) و مواد مرتبط در قانون مجازات اسلامی، چهارچوب مشخصی برای این جرم و مجازات آن ترسیم کرده است.
📌 قانون خاص ناظر بر جرم حمل سلاح
ماده ۴ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، صراحتاً بیان می‌دارد که:
«وارد کردن، ساخت، مونتاژ، نگهداری، حمل، توزیع، تعمیر و هرگونه معامله انواع سلاح، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل بدون مجوز، جرم محسوب می‌شود.»
این قانون، به‌طور خاص برای مقابله با پدیده حمل و قاچاق سلاح تدوین شده و یکی از مهم‌ترین منابع حقوقی در این زمینه محسوب می‌شود.
⚖️ ارجاع به قانون مجازات اسلامی
علاوه بر قانون مذکور، ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی نیز حمل برخی انواع سلاح سرد مانند قمه، قداره، شمشیر و پنجه‌بوکس را در صورتی که برای تهدید، قدرت‌نمایی، اخاذی یا درگیری فیزیکی به‌کار رود، جرم می‌داند و مجازات آن را حبس و شلاق تعیین کرده است.
توجه داشته باشید که جرم‌انگاری حمل سلاح به‌صورت مطلق نبوده و وجود یا فقدان مجوز قانونی و قصد و انگیزه فرد از حمل سلاح در تعیین مجازات تأثیرگذار است.
تفاوت سلاح گرم و سرد از نگاه قانون
در قوانین ایران، سلاح‌ها به دو دسته کلی سلاح گرم و سلاح سرد تقسیم می‌شوند. این تفکیک نه‌تنها از نظر فنی، بلکه از منظر حقوقی نیز اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا نوع سلاح در تعیین مجازات فرد مرتکب نقش کلیدی ایفا می‌کند.
🔍 تعریف قانونی سلاح گرم و سرد
طبق آیین‌نامه اجرایی قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، تعریف این دو نوع سلاح به شرح زیر است:
-
سلاح گرم: سلاح‌هایی هستند که از طریق احتراق مواد محترقه مانند باروت، نیروی لازم برای پرتاب گلوله یا ساچمه را ایجاد می‌کنند. نمونه‌هایی از این سلاح‌ها شامل تفنگ، کلت، مسلسل، شات گان، اسلحه شکاری و… هستند.
-
سلاح سرد: وسایل یا ادواتی هستند که در اثر استفاده، شعله، صدا یا حرارت ایجاد نمی‌کنند؛ اما می‌توانند از طریق بریدن، ضربه زدن یا پرتاب موجب آسیب جسمی، خونریزی، نقص عضو یا مرگ شوند. از جمله سلاح‌های سرد می‌توان به قمه، چاقو، شمشیر، قداره، پنجه‌بوکس، تیغ، زنجیر و… اشاره کرد.
⚖️ تفاوت در مجازات و جرم‌انگاری
-
حمل سلاح گرم، صرف‌نظر از قصد و نیت فرد، در صورتی که بدون مجوز باشد، به خودی خود جرم مستقل تلقی می‌شود.
-
اما در خصوص سلاح سرد غیرجنگی، صرف حمل آن جرم نیست؛ بلکه زمانی جرم‌انگاری می‌شود که هدف از حمل آن، ایجاد رعب، تهدید، درگیری یا اخاذی باشد. این موضوع به‌صراحت در تبصره ۱ ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی آمده است.
در خصوص سلاح‌های سرد جنگی مانند سرنیزه نظامی، شوکر، افشانه‌های اشک‌آور، حتی نگهداری یا حمل بدون قصد استفاده نیز جرم محسوب می‌شود؛ زیرا این اقلام در زمره سلاح سرد جنگی طبقه‌بندی شده‌اند.
مجازات حمل و نگهداری سلاح سرد غیرمجاز
در قوانین کیفری ایران، حمل سلاح سرد در صورتی که به قصد تهدید، درگیری یا قدرت‌نمایی باشد، جرم محسوب می‌شود و برای آن مجازات تعیین شده است. اما نکته مهم در این‌جا، تفاوت بین سلاح سرد جنگی و غیرجنگی و همچنین نیت فرد در زمان حمل آن است.
⚖️ ماده 617 قانون مجازات اسلامی چه می‌گوید؟
طبق این ماده:
«هر کس با چاقو یا هر نوع سلاح دیگر به قدرت‌نمایی، تهدید، مزاحمت یا اخاذی بپردازد، در صورتی که از مصادیق محاربه نباشد، به حبس از شش ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
📌 تبصره ۱ این ماده نیز بیان می‌دارد:
«حمل سلاح سرد، مانند قمه، شمشیر، قداره و پنجه‌بوکس، در صورتی که با هدف درگیری فیزیکی و جنایت باشد، جرم است و مرتکب به حداقل مجازات ماده 617 (شش ماه حبس و شلاق) محکوم می‌شود.»
بنابراین صرف حمل این نوع سلاح‌ها در اماکن عمومی یا حتی خودرو، چنانچه قرینه‌ای بر قصد استفاده مجرمانه وجود داشته باشد، می‌تواند زمینه‌ساز محکومیت کیفری شود. در نظر داشته باشید که در صورت وقوع جرم تیراندازی، امکان اضافه شدن مجازات حمل اسلحه به مجازات تیراندازی نیز وجود خواهد داشت.
✅ تفاوت سلاح سرد جنگی و غیرجنگی در مجازات
| نوع سلاح سرد | شرایط جرم‌انگاری | مجازات |
|---|---|---|
| سلاح سرد غیرجنگی (چاقو، قمه و…) | در صورت استفاده برای تهدید، زورگیری یا جنایت | ۶ ماه تا ۲ سال حبس + تا ۷۴ ضربه شلاق |
| سلاح سرد جنگی (سرنیزه، شوکر، افشانه گاز اشک‌آور و…) | صرف حمل و نگهداری هم جرم است | ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس یا جزای نقدی ۱ تا ۲ میلیون تومان |
چنانچه فرد سلاح سرد را در خودرو یا محل عمومی به همراه داشته باشد، حتی اگر از آن استفاده نکرده باشد، در صورت اثبات قصد درگیری یا تهدید، مشمول مجازات قانونی خواهد بود.
مجازات حمل و نگهداری سلاح گرم غیرمجاز
برخلاف سلاح سرد، در مورد سلاح‌های گرم، قانون‌گذار رویکردی سخت‌گیرانه‌تر دارد و صرف حمل یا نگهداری سلاح گرم بدون مجوز، حتی بدون استفاده یا قصد جنایت، جرم تلقی می‌شود. این سخت‌گیری به دلیل قدرت تخریب بالای سلاح‌های گرم و نقش مستقیم آن‌ها در ارتکاب جرایم خشن مانند قتل، محاربه و سرقت مسلحانه است.
⚖️ ماده ۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات چه می‌گوید؟
بر اساس این ماده، هرکس به طور غیرمجاز سلاح گرم، سلاح سرد جنگی، سلاح شکاری یا مهمات آن‌ها را نگهداری یا حمل کند، به تناسب نوع سلاح به مجازات تعزیری محکوم می‌شود:
| نوع سلاح یا مهمات | مجازات |
|---|---|
| سلاح سرد جنگی یا سلاح شکاری یا مهمات آن‌ها | ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس یا ۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال جزای نقدی |
| سلاح گرم سبک غیرخودکار (مثل کلت کمری) | ۶ ماه تا ۲ سال حبس یا ۲۰ تا ۸۰ میلیون ریال جزای نقدی |
| سلاح گرم سبک خودکار (مثل کلاشینکف) | ۲ تا ۵ سال حبس |
| سلاح گرم نیمه‌سنگین و سنگین (مثل مسلسل یا تیربار) | ۵ تا ۱۰ سال حبس |
📌 تبصره: چنانچه بیش از یک قبضه سلاح یا قطعات مؤثر از چند قبضه همراه فرد کشف شود، مجازات وی یک درجه تشدید خواهد شد.
📝 جرم حمل سلاح گرم حتی بدون استفاده
قانون‌گذار حتی در صورت عدم استفاده از سلاح نیز، صرف حمل یا نگهداری آن بدون مجوز را جرم می‌داند. به همین دلیل، فردی که در خودروی خود یک قبضه سلاح گرم غیرمجاز نگهداری می‌کند، بدون توجه به قصد یا نیت، تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد.
🔍 آیا سلاح‌های خاص مثل کلاشینکف مجازات جداگانه دارند؟
خیر؛ اما از آن‌جا که کلاشینکف جزء سلاح‌های خودکار محسوب می‌شود، طبق بند پ ماده ۶، مجازات حمل آن ۲ تا ۵ سال حبس است. در حالی که برای کلت غیر خودکار، ۶ ماه تا ۲ سال حبس در نظر گرفته شده است.
آیا حمل سلاح در خودرو جرم است؟ بررسی مصادیق قانونی
حمل سلاح در خودرو، به‌ویژه اگر بدون مجوز باشد، می‌تواند مصداق روشن جرم محسوب شود. قانون‌گذار در این زمینه تفاوتی میان حمل دستی یا داخل خودرو قائل نیست؛ ملاک، داشتن یا نداشتن مجوز و نوع سلاح و نیت فرد است.
⚖️ چاقو در خودرو: سلاح یا ابزار روزمره؟
گرچه چاقو به عنوان وسیله‌ای متعارف ممکن است در خودرو هر فردی یافت شود (برای سفر، میوه‌خوری یا امور روزمره)، اما:
📌 اگر چاقو به تنهایی و بدون وجود قرائن مجرمانه در خودرو باشد، حمل آن الزاماً جرم نیست.
❌ اما در صورتی که انواع سلاح‌های سرد مانند قمه، پنجه بوکس، قداره، شوکر یا افشانه گاز اشک‌آور نیز به همراه چاقو یافت شوند، حمل آن‌ها بدون مجوز یا در مکان عمومی، جرم است و طبق ماده 617 قانون مجازات اسلامی، فرد به مجازات حبس و شلاق محکوم خواهد شد.
📝 نیروی انتظامی چه اقداماتی انجام می‌دهد؟
پلیس در صورت مشاهده یا گزارش حمل سلاح در خودرو، خصوصاً سلاح سرد یا گرم غیرمجاز، اقدام به:
-
توقیف خودرو
-
تشکیل صورت‌جلسه
-
انتقال فرد به مرجع قضایی
-
ضبط سلاح و تحویل آن به مراجع ذی‌ربط
می‌نماید و بسته به نوع سلاح، سابقه کیفری فرد و نحوه کشف، پرونده قضایی تشکیل خواهد شد.
✅ مجازات حمل سلاح در خودرو چیست؟
مطابق ماده 6 قانون مجازات قاچاق اسلحه و ماده 617 قانون مجازات اسلامی، مجازات حمل سلاح سرد یا گرم در خودرو نیز همانند حالت عادی محاسبه می‌شود:
- چنانچه چاقو یا ابزار متعارف بدون نیت جنایی باشد: جرم نیست.
- چنانچه قمه، پنجه بوکس، شمشیر، شوکر یا افشانه به قصد درگیری یا قدرت‌نمایی در خودرو باشد: حبس از ۶ ماه تا ۲ سال + تا ۷۴ ضربه شلاق.
- چنانچه سلاح گرم کشف شود: بین ۹۱ روز تا ۱۰ سال حبس بسته به نوع سلاح.
قوانین حمل سلاح شکاری و شرایط دریافت مجوز
سلاح شکاری در مقایسه با سلاح‌های جنگی و دفاعی، کاربرد محدودی دارد و به‌طور عمده برای شکار یا گاهی حفاظت شخصی در مناطق دورافتاده استفاده می‌شود. اما برخلاف تصور عمومی، حمل و نگهداری سلاح شکاری نیز بدون مجوز قانونی، جرم محسوب می‌شود و می‌تواند تبعات کیفری داشته باشد.
⚖️ مجوز حمل سلاح شکاری از چه نهادی صادر می‌شود؟
مرجع صدور مجوز برای خرید، نگهداری، حمل و استفاده از سلاح‌های شکاری، سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی (اداره اسلحه و مهمات) است. متقاضیان باید شرایط مشخصی داشته باشند و مراحل اداری مفصلی را طی کنند.
📝 شرایط دریافت مجوز حمل سلاح شکاری
برای دریافت مجوز، افراد باید:
-
حداقل ۲۳ سال سن داشته باشند؛
-
سوءپیشینه کیفری نداشته باشند؛
-
گواهی سلامت روان و جسم از پزشک معتمد ارائه دهند؛
-
عدم اعتیاد به مواد مخدر را اثبات کنند؛
-
از نظر صلاحیت اخلاقی تأیید شده باشند؛
-
دوره‌های آموزشی مربوط به ایمنی و نحوه استفاده از سلاح را گذرانده باشند؛
-
سلاح را از مراکز مجاز خریداری کرده و کارت مالکیت سلاح را دریافت کرده باشند.
❌ حمل سلاح شکاری بدون مجوز چه مجازاتی دارد؟
بر اساس ماده ۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات:
-
نگهداری یا حمل سلاح شکاری بدون مجوز، مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا جزای نقدی ۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال دارد.
-
چنانچه فرد دارای مجوز نگهداری باشد اما مجوز حمل نداشته باشد، باز هم حمل آن جرم است.
-
اگر سلاح دارای شماره سریال مخدوش باشد یا در شرایط غیرقانونی حمل شود (مثلاً در مکان عمومی یا به قصد تهدید)، جرم شدیدتری محسوب می‌شود.
✅ نکته مهم:
داشتن مجوز حمل به معنای آزادی کامل در حمل سلاح نیست؛ بلکه حمل سلاح باید در چارچوب مجوز صادر شده و به‌ویژه در محدوده زمانی و مکانی مشخص انجام شود.
جرم حمل اسلحه قلابی و آثار کیفری آن
در نگاه اول، شاید تصور شود که اسلحه تقلبی یا اسباب‌بازی چون واقعی نیستند، شامل مجازات کیفری نمی‌شوند. اما قانون‌گذار ایران در شرایطی خاص، حمل و استفاده از سلاح قلابی را نیز می‌تواند جرم تلقی کند؛ به‌ویژه اگر از آن برای تهدید، ایجاد رعب، اخاذی یا ارتکاب جرم دیگر استفاده شود.
⚖️ سلاح قلابی هم می‌تواند جرم‌زا باشد؟
بله. اگرچه حمل صرف اسلحه قلابی در حالت عادی ممکن است جرم نباشد، اما استفاده از آن برای فریب یا ارعاب دیگران، می‌تواند فرد را مشمول مجازات کند.
برای مثال:
-
تهدید فردی با اسلحه پلاستیکی که ظاهری مشابه اسلحه واقعی دارد؛
-
تلاش برای سرقت با تظاهر به داشتن اسلحه گرم؛
-
سوءاستفاده از اسلحه تقلبی در نزاع، زورگیری یا قدرت‌نمایی.
در چنین مواردی، قانون‌گذار به نتیجه عمل توجه دارد نه صرفاً ماهیت ابزار مورد استفاده.
🔍 استناد به ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، در خصوص تهدید و قدرت‌نمایی با چاقو یا سلاح، به‌طور کلی جرم‌انگاری کرده و نوع واقعی یا تقلبی بودن آن را ملاک قرار نداده است. بنابراین در رویه قضایی نیز، اگر استفاده از اسلحه قلابی باعث ترس، اخلال نظم یا آسیب روانی شود، دادگاه می‌تواند آن را مشمول مجازات ماده مذکور بداند.
✅ مصادیق عملی جرم با سلاح قلابی
| رفتار | نوع سلاح | جرم محسوب می‌شود؟ |
|---|---|---|
| تهدید به قتل با اسلحه پلاستیکی | اسلحه تقلبی ولی ظاهری واقعی | بله |
| سرقت از مغازه با استفاده از سلاح قلابی | اسلحه غیرواقعی | بله؛ حتی ممکن است محاربه تلقی شود |
| حمل تفنگ اسباب‌بازی برای بازی در فضای خصوصی | اسباب‌بازی | خیر، جرم نیست |
| قدرت‌نمایی با سلاح فلزی تزئینی در خیابان | شبیه سلاح واقعی | بله، بسته به شرایط |
حمل چه سلاح‌هایی در قانون ایران ممنوع و مجرمانه تلقی می‌شوند؟
قانون‌گذار ایران در تعیین سلاح‌های ممنوع، هم به نوع کاربرد آن‌ها توجه کرده و هم به میزان تهدیدی که برای امنیت عمومی ایجاد می‌کنند. برخی سلاح‌ها ذاتاً برای جنگ و نزاع طراحی شده‌اند و به همین دلیل، صرف داشتن یا نگهداری آن‌ها بدون مجوز، حتی اگر استفاده‌ای از آن نشود، جرم محسوب می‌شود.
📌 سلاح‌های ممنوع در قانون
بر اساس قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و آیین‌نامه‌های اجرایی آن، سلاح‌های زیر ممنوع و جرم‌زا محسوب می‌شوند:
🔫 سلاح‌های گرم جنگی:
-
کلاشینکف، تیربار، مسلسل، اسلحه خودکار
-
سلاح نیمه‌سنگین و سنگین
-
نارنجک، تفنگ‌های دورزن نظامی
🔪 سلاح‌های سرد جنگی:
-
قمه، شمشیر، قداره، پنجه بوکس
-
سرنیزه نظامی، زنجیر فولادی مخصوص درگیری
☢️ تجهیزات نظامی و کمک‌جنگی:
-
شوکر، گاز اشک‌آور، افشانه‌های سمی و فلج‌کننده
-
دوربین دید در شب نظامی، تجهیزات استتار نظامی
❌ چه مواردی در ظاهر سلاح نیستند ولی جرم‌زا محسوب می‌شوند؟
برخی اشیاء هرچند در ظاهر شبیه سلاح نیستند، ولی در عمل با کاربرد مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرند و از نظر قانون در دسته سلاح‌های ممنوع جای می‌گیرند:
-
چاقوهای شکاری و ضامن‌دار در اماکن عمومی؛
-
افشانه فلفل یا گاز اشک‌آور بدون مجوز؛
-
باتوم یا چماق همراه با نیت قدرت‌نمایی؛
-
تجهیزات تخریبی مانند دینامیت یا مواد محترقه سنگین.
📝 نکته:
داشتن تجهیزات فوق در منزل یا خودرو بدون مجوز، حتی اگر استفاده نشده باشد، می‌تواند منجر به محکومیت کیفری شود. در این موارد، نیت فرد ممکن است ملاک نباشد و صرف نگهداری جرم محسوب گردد.
استثنائات و تخفیف مجازات در حمل سلاح غیرمجاز
هرچند حمل و نگهداری سلاح بدون مجوز به‌صورت کلی جرم محسوب می‌شود، اما در برخی موارد خاص، قانون‌گذار امکان تخفیف، تعلیق اجرای مجازات یا حتی معافیت از آن را نیز پیش‌بینی کرده است. این استثنائات معمولاً به نیت فرد، شرایط خاص وقوع جرم، نوع سلاح، و همکاری با نهادهای امنیتی و قضایی بستگی دارد.
✅ موارد قابل تخفیف در قانون
بر اساس ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی و ماده ۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه، در صورت تحقق شرایط زیر، دادگاه می‌تواند مجازات را تخفیف دهد یا به جزای نقدی تبدیل کند:
- فرد فاقد سابقه کیفری مؤثر باشد؛
- سلاح برای اولین‌بار و اتفاقی کشف شده باشد؛
- سلاح سرد یا شکاری باشد و به قصد جنایت استفاده نشده باشد؛
- متهم همکاری کامل با ضابطان قضایی انجام داده باشد؛
- اظهار ندامت و حسن نیت واقعی در دادگاه ارائه شود.
📌 تعلیق یا تبدیل مجازات در جرایم سبک‌تر
در مواردی که سلاح سرد یا شکاری به همراه فرد کشف شود، و هیچ‌گونه استفاده تهدیدآمیز یا سابقه مجرمانه نیز وجود نداشته باشد، دادگاه ممکن است:
-
مجازات را به جزای نقدی یا خدمات عمومی رایگان تبدیل کند؛
-
اجرای مجازات را برای مدت معین (مثلاً ۲ سال) معلق کند؛
-
فرد را به دوره‌های آموزشی یا مشاوره‌ای خاص محکوم نماید.
⚖️ عفو یا تخفیف مجازات در موارد خاص
در برخی پرونده‌های امنیتی، چنانچه فرد دارای اطلاعات مؤثر باشد یا همکاری جدی با نهادهای امنیتی انجام دهد، ممکن است مشمول عفو موردی، تخفیف یا جایگزینی مجازات گردد. البته این موارد به‌طور خاص و با تأیید دستگاه قضایی اعمال می‌شوند.
مرجع صالح برای رسیدگی به جرم حمل سلاح کدام است؟
یکی از پرسش‌های مهم در پرونده‌های مربوط به حمل و نگهداری سلاح این است که کدام دادگاه یا مرجع قضایی صلاحیت رسیدگی به آن را دارد؟ پاسخ این سوال بستگی به نوع سلاح، میزان خطر، محل کشف و وضعیت متهم دارد.
⚖️ اصل صلاحیت با دادسرای عمومی و انقلاب
در حالت عادی، دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم صلاحیت رسیدگی اولیه به جرم حمل سلاح را دارد. بازپرس دادسرا، پس از بررسی مستندات، دستور تعقیب صادر کرده و پرونده را برای رسیدگی به دادگاه کیفری دو یا در موارد خاص، به دادگاه انقلاب ارجاع می‌دهد.
📌 چه زمانی دادگاه انقلاب صالح است؟
طبق رویه قضایی و بخش‌نامه‌های موجود، حمل و نگهداری سلاح گرم جنگی، سلاح خودکار، یا اقلام نظامی بدون مجوز، از جمله جرایمی است که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه انقلاب اسلامی است که وظیفه رسیدگی به جرایم علیه امنیت ملی را هم در اختیار دارد.
مواردی که مشمول صلاحیت دادگاه انقلاب می‌شوند:
-
حمل سلاح جنگی (مثلاً کلاشینکف یا تیربار)
-
نگهداری مواد منفجره، دینامیت یا نارنجک
-
قاچاق سلاح یا مهمات به‌صورت سازمان‌یافته
-
ارتباط حمل سلاح با جرایم علیه امنیت (محاربه، اخلال، ترور)
📝 نکات تکمیلی:
-
برای سلاح سرد غیرجنگی (مثل چاقو یا قمه)، دادگاه کیفری دو محل وقوع جرم رسیدگی می‌کند؛
-
در صورتی که سلاح در هنگام ارتکاب جرم دیگری کشف شود (مثل زورگیری یا سرقت)، رسیدگی به همراه همان پرونده و در مرجع صالح مربوطه انجام می‌شود؛
-
پرونده‌های مربوط به سلاح‌های شکاری بدون مجوز، عمدتاً در شعب تخصصی مواد مخدر، سلاح و امنیت عمومی مورد رسیدگی قرار می‌گیرند.
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون جرم حمل اسلحه سرد و گرم را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال در قالب مشاوره حقوقی آنلاین مطرح شده است:
❓ آیا حمل سلاح گرم بدون استفاده از آن جرم است؟ اگر در مواقع ضروری و برای حفظ جان استفاده شود، چه حکمی دارد؟
✅ بله، حمل سلاح گرم بدون مجوز قانونی حتی بدون استفاده نیز جرم است و می‌تواند منجر به مجازات حبس یا جزای نقدی شود. اما در صورتی که استفاده از سلاح به‌منظور دفاع مشروع و در شرایط اضطراری واقعی انجام شود، ممکن است مطابق ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی، فرد از مسئولیت کیفری معاف گردد. البته این موضوع نیاز به بررسی دقیق شرایط و تأیید مراجع قضایی دارد.
❓ آیا حمل و نگهداری سلاح گرم مقدمه جرم قدرت‌نمایی با سلاح محسوب می‌شود؟ و آیا بین عناوین اتهامی تعدد مادی یا معنوی وجود دارد؟
✅ حمل و نگهداری سلاح گرم می‌تواند مقدمه‌ای برای ارتکاب جرایمی مانند قدرت‌نمایی، تهدید یا محاربه تلقی شود. اگر شخص با همان سلاح مرتکب جرم دیگری نیز شود، موضوع تعدد جرایم مطرح می‌گردد و دادگاه ممکن است مجازات شدیدتر را اعمال کند. در این حالت، تعدد مادی یا معنوی بسته به نوع رفتارها توسط قاضی تشخیص داده می‌شود.
❓ در بازرسی از منزل من پنج عدد فشنگ ساچمه‌ای کشف شد. جرم آن چیست؟
✅ نگهداری غیرمجاز مهمات از جمله فشنگ ساچمه‌ای، مطابق قانون جرم است. اگر فرد مجوز حمل یا نگهداری سلاح شکاری نداشته باشد، نگهداری این فشنگ‌ها می‌تواند منجر به حبس تعزیری از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا جزای نقدی شود. نوع مهمات و تعداد آن نیز در تعیین میزان مجازات نقش دارد.
❓ حمل سلاح سرد چه جرمی دارد؟
✅ حمل سلاح سرد در صورتی که با قصد درگیری، تهدید یا قدرت‌نمایی باشد، طبق ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، جرم محسوب می‌شود. مجازات این جرم می‌تواند شامل حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق باشد. نوع سلاح، محل کشف، نیت متهم و سابقه کیفری نیز در میزان مجازات مؤثر هستند.