مهریه زن فوت شده | نحوه محاسبه سهم وراث و شرایط مطالبه

فوت یک زن، علاوه‌ بر غم و اندوه، ممکن است مسائل پیچیده‌ای از نظر حقوقی برای بازماندگان ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که در این شرایط مطرح می‌شود این است که: آیا مهریه زن فوت شده همچنان قابل مطالبه است؟ برخی تصور می‌کنند که مهریه تنها تا زمانی قابل پرداخت است که زن در قید حیات باشد و با مرگ او این حق از بین می‌رود. اما واقعیت حقوقی چیز دیگری است.

در این مقاله به‌صورت کامل و کاربردی بررسی می‌کنیم که مهریه زن فوت شده چگونه محاسبه می‌شود، چه کسانی از آن سهم دارند و چه مدارکی برای مطالبه آن لازم است. اگر درگیر چنین مسئله‌ای هستید یا می‌خواهید آگاهانه تصمیم بگیرید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.

وراث مهریه زن فوت شده چه کسانی هستند؟

پس از فوت زن، مهریه به‌عنوان یکی از دیون قطعی، همچنان پابرجاست و قابل مطالبه توسط وراث او می‌باشد. اما این وراث چه کسانی هستند و چگونه می‌توانند سهم خود را از مهریه دریافت کنند؟

در قوانین ایران، وراث زن فوت‌شده طبق ترتیب و طبقات ارث‌بری مشخص می‌شوند. مهریه، به‌عنوان مالی که به زن تعلق داشته، مانند سایر اموال وی بین وراثش تقسیم می‌شود. این وراث می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

📌 همسر (شوهر زن متوفی)

اگر زن، فرزندی نداشته باشد، نیمی از مهریه به شوهر می‌رسد. در صورت وجود فرزند، سهم شوهر به یک‌چهارم کاهش می‌یابد. البته نکته مهم این است که شوهر علاوه بر وارث بودن، متعهد به پرداخت مهریه هم هست، بنابراین باید ابتدا دین خود را (مهریه) پرداخت کند و سپس سهم‌الارث خود را دریافت نماید.

📌 فرزندان

فرزندان زن فوت‌شده از مهم‌ترین وراث محسوب می‌شوند و سهم بالایی از مهریه را خواهند داشت. اگر زن دارای چند فرزند باشد، سهم‌ آنها طبق قانون ارث (پسر دو برابر دختر) تقسیم می‌شود. این فرزندان می‌توانند با طرح دادخواست رسمی، سهم خود از مهریه را از پدر (شوهر متوفی) مطالبه کنند.

📌 پدر و مادر

در صورت زنده بودن والدین زن، آن‌ها نیز جزء وراث قانونی هستند و از مهریه سهم مشخصی دریافت می‌کنند. میزان سهم آن‌ها بستگی به وجود یا عدم وجود فرزندان دارد. اگر زن بدون فرزند باشد، سهم پدر دو برابر مادر است. اگر فرزند داشته باشد، پدر و مادر هرکدام یک‌ششم از مهریه را ارث می‌برند.

📌 سایر بستگان (در صورت نبود وراث طبقه اول)

اگر زن فرزند، همسر یا والدینی نداشته باشد، ارث و مهریه او به سایر بستگان مثل خواهر، برادر، دایی، عمو و… منتقل می‌شود که به آن‌ها «وراث طبقه دوم و سوم» گفته می‌شود.

شرط مهم: مهریه تنها در صورتی قابل مطالبه است که زن آن را در زمان حیات خود نبخشیده یا دریافت نکرده باشد. اگر مهریه قبلاً پرداخت یا بخشیده شده باشد، دیگر چیزی برای انتقال به وراث باقی نمی‌ماند.

مهریه زن فوت شده چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه مهریه زن فوت شده به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله نوع مهریه (نقدی یا غیر نقدی)، زمان عقد و سال فوت. مهم‌ترین نکته در این خصوص آن است که مهریه زن، پس از فوت، نه تنها از بین نمی‌رود بلکه باید به‌طور کامل به وراث او پرداخت شود. اما نحوه محاسبه آن چگونه است؟ در این بخش، به صورت دقیق به بررسی دو نوع مهریه یعنی وجه رایج (نقدی) و غیرنقدی (مانند سکه، طلا یا ملک) می‌پردازیم.

📌 محاسبه مهریه وجه رایج (نقدی)

اگر مهریه زن متوفی به صورت مبلغی مشخص از پول رایج کشور (مثل ریال یا تومان) تعیین شده باشد، باید مطابق با تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، این مبلغ به نرخ روز محاسبه شود. به عبارت دیگر، مبلغی که در زمان عقد توافق شده، با در نظر گرفتن نرخ تورم سال فوت زن تعدیل می‌شود تا ارزش واقعی مهریه حفظ شود. شما می توانید برای محاسبه مهریه زن به نرخ روز، وارد این بخش شوید و محاسبات را به صورت آنلاین و خودکار انجام دهید:

✅ فرمول محاسبه مهریه نقدی به نرخ روز:

(شاخص قیمت سال فوت زن ÷ شاخص قیمت سال عقد) × مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه

شاخص‌های قیمتی مورد استفاده در این فرمول، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هر ساله منتشر می‌شود و می‌توان از آن برای محاسبه دقیق استفاده کرد.

📌 محاسبه مهریه غیر نقدی مانند سکه یا طلا

اگر مهریه زن به‌صورت غیرنقدی باشد، مثلاً:

• تعداد مشخصی سکه بهار آزادی
• مقدار معینی طلا
• یا یک ملک یا زمین

در این حالت، عین مال باید به وراث تحویل داده شود، یعنی همان چیزی که در عقدنامه ذکر شده است. افزایش یا کاهش قیمت این اموال در بازار تأثیری در میزان مهریه ندارد. برای مثال:

• اگر در عقدنامه ۲۰۰ سکه قید شده باشد، مرد موظف است همان ۲۰۰ سکه را به وراث بپردازد.
• اگر مهریه یک قطعه زمین یا واحد مسکونی مشخص باشد، آن ملک طبق قرارداد تحویل داده می‌شود.

📌 توجه: اگر امکان پرداخت عین مهریه وجود نداشته باشد (مثلاً ملک از بین رفته یا به فروش رفته باشد)، شوهر موظف است قیمت روز آن مال را پرداخت کند، مگر اینکه در عقدنامه شرط خاصی قید شده باشد.

سهم شوهر از مهریه زن فوت شده چقدر است؟

در نگاه اول، شاید عجیب به نظر برسد که مردی هم بدهکار مهریه باشد و هم از آن ارث ببرد؛ اما طبق قوانین ایران، چنین چیزی کاملاً ممکن است. شوهر زن فوت شده، مانند سایر وراث، حق ارث از مهریه زن را دارد؛ البته با رعایت قواعد دقیق و مشخص قانونی.

بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی، در صورتی که در عقد دائم باشند و ممنوع‌ الارث نباشند، زوجین از یکدیگر در حالات مختلفی ارث می‌برند. بنابراین، اگر زن فوت کند، شوهر نیز در کنار سایر وراث از اموال زن  از جمله مهریه  سهم مشخصی دریافت می‌کند.

📌 حالت اول: زن دارای فرزند باشد

اگر زن فوت شده فرزند یا فرزندان داشته باشد، سهم شوهر از مهریه یک چهارم است. این یک چهارم به عنوان ارث به او تعلق می‌گیرد، و باقی‌مانده مهریه بین فرزندان تقسیم می‌شود.

🔍 مثال:
اگر مهریه زن ۱۰۰ سکه باشد و او دارای فرزند باشد، ۲۵ سکه به شوهر می‌رسد و ۷۵ سکه بین فرزندان تقسیم می‌شود. البته، تقسیم بین فرزندان بر اساس قانون ارث انجام می‌شود (پسر دو برابر دختر).

📌 حالت دوم: زن بدون فرزند باشد

در صورتی که زن فوت شده فرزندی نداشته باشد، نیمی از مهریه به شوهر می‌رسد. اگر پدر و مادر زن در قید حیات باشند، سهم آنان از نیم دیگر محاسبه می‌شود. در این حالت:

• یک سوم از نیمه باقی‌مانده سهم مادر زن
• دو سوم از نیمه باقی‌مانده سهم پدر زن

📌 و اگر والدین زن نیز در قید حیات نباشند، تمام مهریه به شوهر تعلق می‌گیرد.

📝 نکته مهم: تهاتر در مالکیت مافی‌الذمه

در قوانین ایران اصل مهمی وجود دارد به نام مالکیت مافی‌الذمه. طبق ماده ۳۰۰ قانون مدنی، اگر کسی نسبت به بدهکار خود وارث باشد، سهم‌الارث او از دین کسر می‌شود. به زبان ساده:

«چون شوهر از مهریه زن ارث می‌برد، میزان بدهی‌اش (مهریه) به همان میزان کاهش پیدا می‌کند.»

یعنی مرد، هم طلبکار است و هم بدهکار؛ بنابراین سهم ارثش از مهریه، از میزان پرداختی او کم می‌شود.

سهم پدر و مادر از مهریه دختر فوت شده چقدر است؟

بسیاری از خانواده‌ها نمی‌دانند که مهریه، تنها به همسر زن فوت شده تعلق نمی‌گیرد. اگر زن، مهریه خود را در زمان حیات دریافت نکرده باشد، این حق مالی پس از مرگش میان تمامی وراث قانونی او، از جمله پدر و مادر، تقسیم خواهد شد. اما سهم این دو بستگان نزدیک، بسته به شرایط متفاوت است.

در ادامه بررسی می‌کنیم که در حالات متفاوت پدر و مادر از دختر فوت شده چقدر ارث می برند.

⚖️ حالت اول: زن دارای فرزند باشد

اگر زن فوت شده فرزند داشته باشد (دختر یا پسر)، سهم پدر و مادر از مهریه به شکل زیر محاسبه می‌شود:

• پدر: یک ششم از کل مهریه
• مادر: یک ششم از کل مهریه
• باقی‌مانده: بین فرزندان تقسیم می‌شود (پسر دو برابر دختر)

🔍 مثال: اگر مهریه ۹۰ سکه باشد و زن یک پسر و یک دختر داشته باشد:

• ۱۵ سکه به پدر (1/6)
• ۱۵ سکه به مادر (1/6)

• ۶۰ سکه باقی‌مانده بین فرزندان به نسبت ۲ به ۱ تقسیم می‌شود:

• پسر: ۴۰ سکه
• دختر: ۲۰ سکه

⚖️ حالت دوم: زن بدون فرزند باشد

اگر زن فرزندی نداشته باشد اما پدر و مادرش در قید حیات باشند، سهم آن‌ها از مهریه بیشتر خواهد بود:

نیمی از مهریه به شوهر می‌رسد و از نیمه باقی‌مانده:

• • دو سوم برای پدر

  • یک سوم برای مادر

🔍 مثال: اگر مهریه ۱۰۰ میلیون تومان باشد:

• ۵۰ میلیون به شوهر می‌رسد

• از ۵۰ میلیون باقیمانده:

  • پدر: ۳۳٫۳ میلیون تومان

  • مادر: ۱۶٫۶ میلیون تومان

📌 نکته مهم:

اگر زن نه فرزند داشته باشد، نه پدر و مادرش در قید حیات باشند، سایر وراث مانند خواهر، برادر، عمو، دایی و… می‌توانند سهم‌الارث خود را از مهریه مطالبه کنند (مشروط به اینکه مهریه در زمان حیات پرداخت یا بخشیده نشده باشد).

همچنین باید توجه داشت که در هر حال، مهریه ابتدا باید از اموال شوهر پرداخت شود و سپس بین وراث طبق قانون ارث تقسیم می‌گردد.

مهریه زن فوت شده در دو حالت با فرزند و بدون فرزند

وجود یا عدم وجود فرزند، تأثیر مستقیم و تعیین‌کننده‌ای بر نحوه تقسیم مهریه زن فوت شده دارد. قانون مدنی ایران، برای هر یک از این دو حالت، ضوابط خاصی در نظر گرفته است. در این بخش، به‌صورت دقیق بررسی می‌کنیم که در شرایط مختلف، سهم هر یک از وراث از مهریه چگونه تعیین می‌شود.

⚖️ زن فوت شده دارای فرزند

اگر زن فوت شده دارای یک یا چند فرزند باشد، اولویت قانونی در تقسیم مهریه به شرح زیر خواهد بود:

• یک چهارم مهریه به شوهر تعلق می‌گیرد.

• سه چهارم باقی‌مانده بین فرزندان تقسیم می‌شود.

در صورتی که پدر و مادر زن نیز در قید حیات باشند، هر کدام یک ششم از مهریه را به ارث می‌برند، و باقی‌مانده میان فرزندان و شوهر تقسیم می‌شود.

📌 نکته مهم:
تقسیم مهریه بین فرزندان بر اساس قواعد ارث انجام می‌شود؛ به این معنا که پسر دو برابر دختر سهم می‌برد.

🔍 مثال:
مهریه زن فوت شده ۲۰۰ سکه بوده و او دو پسر و یک دختر دارد:

• ۵۰ سکه به شوهر می‌رسد (¼)

• ۲۵ سکه به هر پسر (۲ سهم)

• ۱۲٫۵ سکه به دختر (۱ سهم)

⚖️ زن فوت شده بدون فرزند

در صورتی که زن فاقد فرزند باشد، ترکیب وراث تغییر می‌کند و به همین نسبت تقسیم مهریه نیز متفاوت خواهد بود. حالت‌های ممکن عبارت‌اند از:

✅ حالت اول: تنها شوهر زنده باشد

اگر زن فوت شده بدون فرزند باشد تمام ارث به شوهر می‌رسد. در این حالت، مرد بدهکار مهریه است ولی چون تنها وارث زن محسوب می‌شود، خود او نیز دریافت‌کننده آن خواهد بود؛ پس بدهی ساقط می‌شود.

✅ حالت دوم: شوهر و والدین زنده باشند

نیمی از مهریه به شوهر می‌رسد. نیم دیگر بین پدر و مادر زن تقسیم می‌شود:

• پدر: دو سوم از این نیمه
• مادر: یک سوم از این نیمه

🔍 مثال: اگر مهریه ۱۰۰ سکه باشد و زن فرزندی نداشته اما پدر، مادر و شوهر زنده باشند:

• شوهر: ۵۰ سکه (½)

• پدر: ۳۳٫۳ سکه (⅔ از نیمه دوم)

• مادر: ۱۶٫۶ سکه (⅓ از نیمه دوم)

✅ حالت سوم: شوهر و سایر بستگان (مثل خواهر و برادر) وارث باشند

اگر والدین زن در قید حیات نباشند و زن فرزندی هم نداشته باشد، بستگان طبقه دوم مانند خواهر و برادر، دایی، عمو و… می‌توانند سهم‌الارث خود از مهریه را دریافت کنند. در این حالت:

• نصف مهریه به شوهر تعلق می‌گیرد
• نصف دیگر به نسبت قانونی بین سایر بستگان تقسیم می‌شود

📌 تقسیم ارث در این حالت بسته به نوع خویشاوندی (مثلاً خواهر و برادر ابوینی یا مادری) و تعداد آن‌ها انجام می‌شود و ممکن است پیچیده باشد.

سهم خواهر و برادر از مهریه زن فوت شده

در شرایطی که زن فوت کرده و وراثی از طبقه اول (مثل فرزند، پدر یا مادر) ندارد، این سؤال مطرح می‌شود که آیا خواهر و برادر او می‌توانند مهریه‌اش را مطالبه کنند؟ پاسخ این سؤال مثبت است، اما با شرایط خاص. طبق قانون ارث در ایران، خواهر و برادر جزو وراث طبقه دوم محسوب می‌شوند و در صورت نبود وراث طبقه اول، از جمله فرزندان، پدر و مادر، نوبت به آن‌ها می‌رسد.

⚖️ چه زمانی خواهر و برادر از مهریه ارث می‌برند؟

خواهر و برادر زن متوفی تنها در صورتی می‌توانند سهمی از مهریه دریافت کنند که:

• زن فرزند نداشته باشد

• پدر و مادر وی نیز فوت کرده باشند

• و فقط خواهر، برادر یا سایر بستگان طبقه دوم زنده باشند

در این صورت، مهریه زن به عنوان بخشی از دارایی (ماترک) او بین این بستگان تقسیم می‌شود.

📌 نحوه تقسیم مهریه بین خواهر و برادر

تقسیم ارث بین خواهر و برادر نیز مطابق قواعد شرعی و قانونی است. در این خصوص، تفاوت بین خواهر و برادر ابوینی (مشترک از پدر و مادر) و اخوه امی (تنها از مادر) مهم است:

• اگر فقط یک خواهر یا برادر از مادر وجود داشته باشد: سهم او یک‌ششم است

• اگر چند خواهر یا برادر مادری باشند: مجموعاً یک‌سوم بین آن‌ها تقسیم می‌شود

• باقی مهریه بین خواهر و برادر پدری (ابوینی) تقسیم می‌شود: سهم برادر دو برابر خواهر است

🔍 مثال:
اگر زن فوت شده فقط یک خواهر و یک برادر ابوینی داشته باشد و هیچ وارث دیگری نباشد:

• مهریه بین آن‌ها تقسیم می‌شود به نسبت:

  • برادر: دو سهم

  • خواهر: یک سهم

یعنی از هر سه واحد سهم، دو واحد به برادر و یک واحد به خواهر می‌رسد.

📝 نکات تکمیلی

اگر زن دارای وصیت‌نامه معتبر باشد که بخشی از مهریه یا اموالش را به خواهر یا برادر بخشیده باشد، مفاد آن لازم‌الاجراست. در صورت وجود شوهر در کنار خواهر و برادر، شوهر نیمی از مهریه را به‌عنوان ارث دریافت می‌کند و نیم دیگر بین خواهر و برادر تقسیم می‌شود.

آیا می‌توان مهریه زن فوت شده را قسطی پرداخت کرد؟

یکی از دغدغه‌های اصلی شوهر پس از فوت همسر این است که آیا ملزم است تمام مهریه را یک‌جا پرداخت کند؟ به‌ویژه اگر مهریه زیاد باشد یا وضعیت مالی خوبی نداشته باشد، این سؤال به‌طور جدی مطرح می‌شود. پاسخ این پرسش در قانون مشخص شده است: بله، در صورت اثبات ناتوانی مالی، امکان تقسیط مهریه وجود دارد.

⚖️ درخواست اعسار از پرداخت مهریه

اگر شوهر پس از فوت همسرش توانایی پرداخت کامل و نقدی مهریه را نداشته باشد، می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ارائه دهد. در این صورت:

• دادگاه وضعیت مالی شوهر را بررسی می‌کند.
• در صورت تأیید اعسار، مهریه قسط‌بندی می‌شود.
• شوهر موظف می‌شود مهریه را طبق حکم دادگاه به‌صورت اقساطی به وراث زن پرداخت کند.

 توجه: اعسار به معنای نپرداختن مهریه نیست، بلکه به معنای پرداخت تدریجی آن است.

📌 اولویت مهریه نسبت به سایر بدهی‌ها

طبق قانون، مهریه جزو دیون ممتاز محسوب می‌شود. یعنی اگر شوهر بدهی‌های دیگری نیز داشته باشد (مثلاً بدهی بانکی یا شخصی)، مهریه زن فوت شده اولویت دارد و باید پیش از سایر دیون پرداخت شود.

نکته: حتی اگر مهریه قسط‌بندی شود، شوهر باید با جدیت و طبق تقویم دادگاه، پرداخت آن را آغاز کند. در صورت تأخیر یا عدم پرداخت اقساط، وراث زن می‌توانند از طریق اجرای احکام، اموال او را توقیف کنند.

📝 توصیه حقوقی

در شرایطی که مهریه بالاست و امکان پرداخت نقدی آن وجود ندارد، بهترین راهکار این است که شوهر هرچه زودتر برای درخواست اعسار و تقسیط مهریه اقدام کند. به تعویق انداختن موضوع، می‌تواند موجب جریمه، توقیف اموال یا حتی صدور حکم جلب شود.

مطالبه مهریه زن فوت شده توسط فرزندان از پدر

پس از فوت مادر، ممکن است فرزندان با سؤالی مهم مواجه شوند: آیا می‌توانند مهریه مادر را از پدر مطالبه کنند؟ پاسخ مثبت است. مهریه، یکی از حقوق مالی زن است که در صورت فوت او، مانند سایر دارایی‌ها به وراث قانونی منتقل می‌شود. بنابراین، فرزندان این حق را دارند که سهم خود از مهریه مادرشان را از پدر مطالبه کنند. در چنین شرایطی:

• فرزندان زن فوت شده، قائم‌مقام قانونی مادر محسوب می‌شوند.
• آن‌ها می‌توانند به نمایندگی از مادرشان، از پدر بابت مهریه مطالبه مالی داشته باشند.

🧾 شرایط لازم برای مطالبه مهریه توسط فرزندان

برای اینکه فرزندان بتوانند مهریه مادر را از پدر مطالبه کنند، لازم است:

1. مهریه پرداخت نشده باشد یا سندی مبنی بر بخشش آن توسط مادر وجود نداشته باشد.
2. گواهی حصر وراثت صادر شده باشد و فرزندان به‌عنوان وراث رسمی شناسایی شده باشند.
3. در صورت داشتن وکیل یا قیم (برای فرزندان صغیر)، این افراد می‌توانند از طرف آن‌ها دادخواست مطالبه مهریه بدهند.

⚖️ وضعیت خاص: تهاتر در سهم‌الارث پدر

پدر به‌عنوان شوهر متوفی نیز یکی از وراث محسوب می‌شود و از مهریه زن، سهم مشخصی به او می‌رسد. بنابراین، در زمان محاسبه، سهم ارثی پدر از میزان مهریه‌ای که باید بپردازد کسر می‌شود.

🔍 مثال:
اگر مهریه ۲۰۰ سکه باشد و پدر یک چهارم آن را به ارث ببرد (۵۰ سکه)، در این صورت تنها باید ۱۵۰ سکه باقی‌مانده را بین فرزندان تقسیم کند و آن را بپردازد.

📝 نکته مهم:

مطالبه مهریه از پدر توسط فرزندان، یک حق قانونی مسلم است. پدر نمی‌تواند به بهانه‌های عاطفی یا خانوادگی از پرداخت آن خودداری کند. در صورت امتناع، فرزندان می‌توانند با طرح دادخواست رسمی در دادگاه خانواده، حق خود را به‌صورت قانونی پیگیری نمایند.

مدارک لازم برای مطالبه مهریه زن فوت‌ شده

برای اینکه وراث زن بتوانند مهریه او را پس از فوت مطالبه کنند، نیاز به ارائه برخی مدارک قانونی و رسمی دارند. بدون این مدارک، دادگاه امکان رسیدگی به دعوای مهریه را نخواهد داشت. در این بخش، بررسی می‌کنیم که چه مدارکی برای طرح دعوی مطالبه مهریه زن فوت شده ضروری است.

📌 ۱. گواهی حصر وراثت

مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین مدرکی که باید ارائه شود، گواهی حصر وراثت است. این گواهی توسط شورای حل اختلاف یا دادگاه صادر می‌شود و در آن مشخص می‌شود:

• زن فوت شده چه کسانی را به عنوان وراث از خود باقی گذاشته است

• سهم هر کدام از وراث چقدر است

• آیا وراث دیگری در طبقات دیگر وجود دارند یا نه

🔍 بدون این گواهی، تعیین سهم افراد از مهریه ممکن نخواهد بود.

📌 ۲. عقدنامه یا سند ازدواج

دومین مدرک مهم، سند رسمی ازدواج است. این سند باید شامل اطلاعات زیر باشد:

• مشخصات زوجین

• تاریخ عقد

• مبلغ مهریه

• نوع مهریه (نقدی، غیرنقدی، عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)

در صورتی که عقدنامه مفقود شده باشد، امکان اخذ رونوشت رسمی از اداره ثبت اسناد محل ثبت ازدواج وجود دارد.

📌 ۳. گواهی فوت زن

برای اثبات اینکه زوجه فوت کرده است و مهریه در چارچوب حقوقی متوفی در حال بررسی است، ارائه گواهی رسمی فوت ضروری است. این گواهی از ثبت احوال قابل دریافت است و باید به دادگاه ارائه شود.

📌 ۴. مدارک شناسایی وراث و متوفی

شامل:

• شناسنامه و کارت ملی وراث

• کارت ملی و شناسنامه زن فوت شده

• مدارک هویتی شوهر (در صورت زنده بودن و مطالبه مهریه از او)

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون مهریه زن فوت شده مطرح شده است:

❓ من و خواهرم بعد از فوت مادرم، متوجه شدیم مهریه‌اش رو کامل نگرفته بود. پدرم هم هنوز زنده‌ست. ما می‌تونیم از پدرمون مهریه مادرم رو مطالبه کنیم؟

✅ بله، اگر مادرتون مهریه‌شو در زمان حیات دریافت نکرده یا نبخشیده باشه، شما به‌عنوان فرزندانش، حق قانونی دارید مهریه او را از پدر مطالبه کنید. مهریه در واقع طلب مادر از پدر بوده و بعد از فوت مادر به شما به ارث می‌رسه. در این حالت، سهم ارثی پدر از مهریه از میزان پرداختی‌اش کم میشه، ولی اصل بدهی پابرجاست.

❓ خواهرم چند سال پیش فوت کرده و نه همسر داره نه فرزند. پدر و مادرم هم فوت شدن. آیا من به‌عنوان برادرش می‌تونم مهریه‌شو بگیرم؟

✅ اگر خواهر شما مهریه‌اش رو نگرفته و وارثی از طبقه اول (مثل پدر، مادر یا فرزند) نداشته، شما به‌عنوان برادر می‌تونید سهم خودتون از مهریه رو دریافت کنید. البته میزان سهم‌تون بستگی به تعداد خواهران و برادران دیگه و نسبت خانوادگی‌تون داره (برادران دو برابر خواهران ارث می‌برند). برای شروع، گواهی حصر وراثت تهیه کنید و دادخواست مطالبه مهریه رو در دادگاه مطرح کنید.

❓ زنم فوت کرده و پسر و دختر داریم. من هنوز مهریه‌اش رو کامل ندادم. آیا بچه‌هام می‌تونن از من شکایت کنن؟

✅ بله، اگر مهریه همسرتون پرداخت نشده باشه، فرزندان‌تون حق دارن سهم خودشون از مهریه مادرشون رو از شما مطالبه کنن. چون شما بدهکار مهریه هستید و هم‌زمان وارث همسرتون هم هستید، سهم‌الارث‌تون از مهریه از میزان بدهی‌تون کم می‌شه. اما بقیه مهریه باید طبق قانون به فرزندان پرداخت بشه. بهتره با درخواست اعسار (در صورت ناتوانی مالی) از دادگاه، مهریه رو قسط‌بندی کنید تا مشکلی پیش نیاد.