در سال‌های اخیر، با گسترش فضای مجازی و حضور گسترده سلبریتی‌ها، بازیگران و افراد مشهور در شبکه‌های اجتماعی، مسائلی همچون رفتارهای نامتعارف، توهین، تبلیغات گمراه‌کننده و حتی ارتکاب جرم از سوی برخی چهره‌های شناخته‌شده، مورد توجه و انتقاد عمومی قرار گرفته است. برخلاف تصور رایج، شهرت و محبوبیت اجتماعی، هیچ‌گونه مصونیتی برای این افراد در برابر قانون ایجاد نمی‌کند. هر شخص مشهوری، فارغ از موقعیت هنری یا ورزشی، اگر مرتکب تخلف یا جرم شود، همانند سایر افراد جامعه قابل تعقیب قانونی است.
در این مقاله، مراحل دقیق شکایت از بازیگران و سلبریتی ها، مراجع صالح برای رسیدگی، مدارک لازم، جرایم رایج در این حوزه، و همچنین نکات مهم در خصوص پیگیری شکایت از این افراد بررسی خواهد شد. اگر با رفتاری غیرقانونی از سوی یک فرد مشهور مواجه شده‌اید، این راهنمای کامل می‌تواند مسیر طرح شکایت را برای شما هموار سازد.
شکایت از سلبریتی ها و بازیگران
شهرت یک بازیگر یا سلبریتی هرگز به معنای مصونیت قضایی نیست. چهره‌های معروف نیز همانند دیگر شهروندان، در صورت ارتکاب جرم یا تخلف، قابل تعقیب قانونی هستند و امکان طرح شکایت از آن‌ها برای عموم مردم وجود دارد.
مقام و محبوبیت اجتماعی نمی‌تواند مانع از اجرای عدالت شود. در واقع، اگر شخصی با عنوان بازیگر، اینفلوئنسر یا ورزشکار دست به رفتاری بزند که موجب توهین، تشویق به فساد یا تضییع حقوق افراد شود، می‌توان علیه او شکایت کیفری یا حقوقی مطرح کرد.
⚖️ مصادیق جرائم سلبریتی ها
- توهین و فحاشی در فضای مجازی
- انتشار تصاویر و فیلم‌های خلاف اخلاق عمومی
- تبلیغ برندهای کلاهبردار مانند کوروش کمپانی
- تشویق به اقدامات غیرقانونی یا منافی عفت
بنابراین، طرح شکایت از این افراد نه تنها ممکن است، بلکه در مواردی، دادستان به عنوان مدعی‌العموم نیز رأساً وارد رسیدگی می‌شود.
✅تفاوت رسیدگی به تخلفات سلبریتی ها با سایر افراد چیست؟
در ظاهر، روند رسیدگی به شکایت از بازیگران و سلبریتی‌ها همانند شکایت از افراد عادی است. اما یک تفاوت مهم در اینجا وجود دارد: علاوه بر مسیر قضایی، امکان پیگیری تخلفات چهره‌های مشهور از طریق نهادهای تخصصی و مسیرهای غیرقضایی نیز فراهم است.
در مورد افراد عادی، عمدتاً تنها راه پیگیری از طریق شکایت در مراجع قضایی است. اما در مورد سلبریتی‌ها و افراد شناخته‌شده، مسیر اداری یا انضباطی نیز می‌تواند فعال شود و حتی در برخی موارد پیش از ورود دستگاه قضا، برخوردهای سازمانی یا صنفی انجام می‌شود.
مرجع رسیدگی به شکایت از بازیگران و افراد مشهور (غیر قضایی)
شکایت از بازیگران یا دیگر چهره‌های مشهور، مانند افراد عادی، باید از طریق مراجع قانونی صورت گیرد؛ اما مرجع رسیدگی ممکن است با توجه به ماهیت شکایت متفاوت باشد. نوع جرم یا تخلف، تعیین‌کننده مرجع صالح رسیدگی خواهد بود. البته این مسیر غیر قضایی است که می تواند علاوه بر مسیر قضایی دنبال شود.
⚖️ دادسرای فرهنگ و رسانه؛ مرجع تخصصی جرائم رسانه‌ای
📌 بیشتر تخلفات سلبریتی‌ها در فضای مجازی رخ می‌دهد؛ از جمله انتشار محتوای نامناسب، توهین، یا تبلیغات گمراه‌کننده. در این موارد، دادسرای فرهنگ و رسانه مرجع تخصصی رسیدگی محسوب می‌شود.
این دادسرا به تخلفات حوزه‌های زیر رسیدگی می‌کند:
- هنر و رسانه (مانند سینما، تلویزیون، موسیقی)
- فضای مجازی (اینستاگرام، یوتیوب و سایر پلتفرم‌ها)
- مطبوعات و روزنامه‌ها
🔍 توجه مهم:
اگر تخلف سلبریتی ارتباطی با حرفه‌ی رسانه‌ای یا هنری او نداشته باشد، مثل ارتکاب قتل، سرقت یا نزاع خیابانی، این جرائم در دادسرای عمومی و انقلاب حوزه محل وقوع جرم رسیدگی می‌شوند.
✅ امکان شکایت از طریق وزارتخانه‌های تخصصی
در برخی موارد، پیش از شکایت کیفری، می‌توان از مسیرهای غیر قضایی یا اداری و حراست آن سازمان برای طرح شکایت اقدام کرد:
- در مورد بازیگران و هنرمندان: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- در مورد ورزشکاران: کمیته انضباطی فدراسیون یا وزارت ورزش
- در مورد مجریان صداوسیما: شورای نظارت بر سازمان صداوسیما یا حراست سازمان
این مراجع می‌توانند بدون نیاز به ورود مستقیم دستگاه قضا، با تذکر، محرومیت یا محدودیت در فعالیت، تخلف را بررسی کنند.
مراحل ثبت شکایت از سلبریتی ها از مسیر قضایی
برای شکایت از سلبریتی یا بازیگری که مرتکب تخلف یا جرم شده است، نیازی به طی کردن مسیر پیچیده‌ای نیست. فرآیند شکایت کاملاً مشابه با شکایت از افراد عادی است، اما بهتر است آگاهی کامل از مراحل و مدارک داشته باشید.
📝 مرحله اول: تهیه مستندات و مدارک
برای آنکه شکایت شما پذیرفته شود، لازم است:
- شکواییه یا دادخواست خود را تنظیم کنید (بسته به اینکه شکایت شما کیفری است یا حقوقی)
- مدارک هویتی خود را آماده داشته باشید
- ادله اثبات مانند عکس، اسکرین‌شات، ویدئو یا استشهادیه گردآوری کنید
📝 مرحله دوم: ثبت شکایت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از تهیه مدارک:
- به نزدیک‌ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
- اگر هنوز حساب کاربری در سامانه ثنا ندارید، ابتدا ثبت‌نام در ثنا را انجام دهید.
- شکواییه یا دادخواست را با مدارک لازم ارائه دهید.
- پس از پرداخت هزینه دادرسی، پرونده شما در سیستم ثبت شده و به مرجع قضایی صالح ارسال می‌شود.
📝 مرحله سوم: رسیدگی و صدور رأی
بعد از ثبت شکایت:
- بازپرس یا دادیار تحقیقات مقدماتی را آغاز می‌کند
- در صورت کفایت دلایل، قرار جلب به دادرسی صادر می‌شود
- پس از آن، کیفرخواست توسط دادستان تنظیم شده و پرونده به دادگاه کیفری یا حقوقی ارجاع داده می‌شود
📌 اگر جرم اثبات شود، سلبریتی همانند هر شهروند دیگری مشمول مجازات خواهد شد؛ در جرائم مالی، امکان مطالبه خسارت نیز وجود دارد.
موارد رایج شکایت از بازیگران و سلبریتی ها
شکایت از سلبریتی‌ها معمولاً حول چند محور مشخص صورت می‌گیرد. این موارد اغلب در فضای مجازی یا در بستر رسانه‌ای انجام می‌شوند و جنبه کیفری یا حقوقی دارند. در ادامه، مهم‌ترین دلایل شکایت از بازیگران و افراد مشهور را بررسی می‌کنیم:
⚖️ رفتارهای خلاف عفت عمومی
یکی از بیشترین دلایل طرح شکایت علیه بازیگران و چهره‌های شناخته‌شده، نقض هنجارهای اخلاقی و عفت عمومی است. این رفتارها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بدحجابی و پوشش نامتعارف در تصاویر و ویدئوها
- انتشار محتواهای تحریک‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی
- رفتارهایی که به تشویق فساد تعبیر می‌شوند
📌 طبق ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی، این‌گونه اعمال قابل پیگرد قانونی بوده و مجازات آن شامل حبس، جزای نقدی یا حتی شلاق تعزیری می‌شود.
⚖️ توهین، فحاشی و افترا در فضای مجازی
توهین به اشخاص حقیقی یا حقوقی از طریق فضای مجازی یا در حضور عموم، جرم محسوب می‌شود؛ حتی اگر مرتکب آن یک سلبریتی مشهور باشد.
برخی مصادیق:
- فحاشی در استوری اینستاگرام یا لایو زنده
- نشر افترا یا اتهامات اثبات‌نشده به افراد یا نهادها
- استفاده از ادبیات تحقیرآمیز نسبت به اقوام یا مقدسات
🔍 در این موارد، دادسرای فرهنگ و رسانه یا دادسرای عمومی (بسته به محتوا و بستر انتشار) صلاحیت رسیدگی دارند.
⚖️ تبلیغ شرکت های کلاهبردار مانند کوروش کمپانی
در سال‌های اخیر، تبلیغ برندهای مشکوک یا کلاهبردار توسط سلبریتی‌ها افزایش یافته است. بسیاری از افراد قربانی اعتماد به چهره‌های مشهور شده‌اند که شرکت‌هایی مانند “کوروش کمپانی” را تبلیغ کرده‌اند و یا به طور مشابه، شرکت های دیگری که در نهایت موجب ضایع شدن سرمایه مردم شده اند و تبلیغات توسط سلبریتی ها نقش مهمی در جذب سرمایه برایشان داشته است.
حکم قانونی در خصوص تبلیغ فریبنده توسط سلبریتی ها
در سال‌های اخیر، بسیاری از افراد مشهور با تبلیغ برندها، محصولات یا خدمات مختلف در فضای مجازی، موجب فریب کاربران و زیان‌های مالی جدی شده‌اند. اما آیا چنین تبلیغاتی جرم محسوب می‌شود؟ آیا می‌توان از سلبریتی به دلیل معرفی برند کلاهبردار شکایت کرد؟ پاسخ مثبت است، البته با شرایطی.
⚖️ تبلیغات گمراه‌کننده؛ جرم یا تخلف؟
طبق ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان:
«تبلیغات خلاف واقع و ارائه اطلاعات نادرست که موجب فریب یا اشتباه مصرف‌کننده شود، از طریق رسانه‌ها و ابزار تبلیغاتی ممنوع است.»
📌 بر اساس این ماده، اگر سلبریتی‌ای با تبلیغ دروغین باعث فریب مردم شود، مرتکب تخلف شده و مسئول است.
✅ مسئولیت مدنی یا کیفری؟
بسته به وضعیت، تبلیغ فریبنده می‌تواند دو نوع مسئولیت ایجاد کند:
🔹 مسئولیت کیفری (در صورت اثبات سوء نیت)
اگر سلبریتی بداند که شرکت مورد تبلیغ کلاهبردار است یا قصد سوء استفاده دارد، و با این حال تبلیغ کند، شریک جرم کلاهبرداری تلقی می‌شود. در این صورت، مجازات او مطابق با قانون مجازات اسلامی، مشابه فاعل جرم خواهد بود.
🔹 مسئولیت مدنی (در صورت عدم سوءنیت ولی وجود تقصیر)
اگر علم و آگاهی اثبات نشود، اما ثابت شود که سلبریتی به عنوان چهره تأثیرگذار، بدون بررسی اعتبار برند، باعث ضرر مالی دیگران شده است، در این صورت باید خسارت وارد شده را جبران کند.
📌 آیین‌نامه اجرایی ماده ۷ چه می‌گوید؟
ماده ۳ این آیین‌نامه مقرر می‌دارد:
«مسئولیت تبلیغ خلاف واقع بر عهده سفارش‌دهنده و سازنده آگهی است.»
و ماده ۵ اضافه می‌کند:
«سازنده آگهی موظف است هنگام پذیرش درخواست، هویت سفارش‌دهنده حقیقی و مجوز فعالیت سفارش‌دهنده حقوقی را بررسی و ثبت کند.»
📍 بنابراین، حتی اگر سلبریتی فقط «چهره معرفی‌کننده» باشد، باز هم باید پاسخگوی تبلیغ خود باشد؛ مخصوصاً در مواردی مانند تبلیغ کوروش کمپانی که موجب ضرر گسترده به مردم شده است.
نحوه پیگیری و استعلام شکایت ثبت‌شده علیه بازیگران و افراد مشهور
پس از ثبت شکایت از یک سلبریتی یا بازیگر در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، بسیاری از شاکیان می‌خواهند بدانند که چگونه می‌توانند روند رسیدگی را پیگیری کرده و از آخرین وضعیت پرونده مطلع شوند. ساده‌ترین و رسمی‌ترین راه پیگیری شکایت، استفاده از سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) است:
-
وارد سایت www.adliran.ir شوید.
-
از منوی اصلی، گزینه “سامانه اطلاع‌رسانی پرونده” را انتخاب کنید.
-
یکی از سه روش ورود را انتخاب نمایید:
-
اطلاع‌رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی
-
اطلاع‌رسانی برای وکلا
-
اطلاع‌رسانی با رمز
-
-
کد ملی و رمز عبور ثنا خود را وارد کنید.
-
رمز یک‌بار مصرف ارسالی به تلفن همراه را وارد کرده و وارد پنل شوید.
-
در بخش پرونده‌های فعال، شکایت ثبت‌شده علیه سلبریتی را پیدا کرده و گزینه «روند کار پرونده» را انتخاب نمایید.
📌 در این قسمت می‌توانید:
-
ببینید شکایت در چه مرحله‌ای است (بازپرسی، کیفرخواست، دادگاه و…)
-
ابلاغیه‌ها و وقت رسیدگی را دریافت کنید
-
مدارک جدید بارگذاری کنید یا اعتراض ثبت کنید
📞 آیا امکان پیگیری حضوری هم وجود دارد؟
بله. در صورتی که دسترسی به اینترنت ندارید یا اطلاعات بیشتری می‌خواهید، می‌توانید:
- به شعبه دادیاری یا بازپرسی رسیدگی‌کننده به پرونده مراجعه کنید
- از طریق کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی یا وکلای پرونده خود، اطلاعات دقیق‌تری دریافت نمایید
- از طریق سازمانی که حوزه فعالیت اصلی سلبریتی، بازیگر و یا هنرمند بوده نیز می توانید پیگیری نمایید.
📍 در موارد خاص (مثل شکایت جمعی از سلبریتی به خاطر تبلیغ شرکت‌های متخلف)، ممکن است شعب تخصصی در حال رسیدگی باشند که با مراجعه حضوری یا پیگیری از دفاتر دادگستری قابل شناسایی است.