سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص؛ مجازات، اثبات و رای وحدت رویه

در بسیاری از موارد، افراد به دلیل شرایط روحی، روانی یا جسمی خاص خود در برابر نفوذ دیگران آسیب‌پذیر می‌شوند. این آسیب‌پذیری که در قوانین حقوقی با عنوان ضعف نفس شناخته می‌شود، می‌تواند ابزاری در دست برخی افراد سوءاستفاده‌گر قرار گیرد تا از اشخاصی که توانایی تصمیم‌گیری عاقلانه یا آگاهانه ندارند، بهره‌برداری کنند. قانون‌گذار برای مقابله با این نوع رفتار مجرمانه، در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی صراحتاً این موضوع را جرم‌انگاری کرده است.

جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص، موضوعی تخصصی در حقوق کیفری است که به دلیل پیوند آن با مفاهیمی چون محجوریت، حجر، سوء نیت، و فریب، مورد توجه محاکم، وکلا و متخصصین قرار دارد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند این جرم تنها شامل اشخاص محجور یا صغیر است، در حالی که افراد رشید نیز در اثر بیماری، کهولت سن یا شرایط خاص ممکن است قربانی این جرم قرار بگیرند.

در این مقاله قصد داریم به‌طور جامع و با زبانی ساده و حقوقی، ابعاد مختلف این جرم را بررسی کنیم. از توضیح ماهیت جرم، مواد قانونی مربوطه، شیوه‌های اثبات، نمونه‌های رایج و حتی نمونه شکواییه گرفته تا نکات مهم در رویه قضایی و مرور زمان. همچنین به این پرسش مهم پاسخ می‌دهیم که چه تفاوت‌هایی میان این جرم با کلاهبرداری یا خیانت در امانت وجود دارد؟

سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص یعنی چه؟

در ابتدا لازم است تعریف روشنی از سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص ارائه دهیم. این جرم زمانی محقق می‌شود که فردی با سوءنیت و به قصد فریب، از وضعیت آسیب‌پذیری روانی، احساسی یا جسمی شخصی دیگر بهره‌برداری کند. این وضعیت معمولاً شامل کهولت سن، بیماری‌های روانی، عقب‌ماندگی ذهنی، وابستگی‌های عاطفی یا حتی شرایط روحی خاص می‌شود؛ شرایطی که باعث می‌شود قربانی نتواند آگاهانه و آزادانه تصمیم بگیرد.

افراد سوءاستفاده‌گر معمولاً سعی می‌کنند از این وضعیت استفاده کرده و قربانی را وادار به امضای نوشته‌ها، اسناد تجاری، چک، سفته یا سایر مدارکی کنند که به زیان او و به نفع خودشان تمام می‌شود. این نوع سوءاستفاده از نظر قانونگذار به اندازه کلاهبرداری و خیانت در امانت اهمیت دارد و در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی جرم‌انگاری شده است.

📌 نمونه‌های رایج سوءاستفاده از ضعف نفس

۱. اخذ سند مالی از افراد سالمند که دچار بیماری‌های روانی هستند.
2. گرفتن چک یا سفته از افراد کم‌سواد یا بیمار با سوءاستفاده از ترس یا وابستگی.
3. وادار کردن افراد دارای ضعف روانی به امضای اسناد حقوقی یا مالی به ضرر خود.

📌 چه کسانی بیشتر قربانی این جرم می‌شوند؟

• سالمندان دچار بیماری‌های روانی یا جسمی

• افراد با معلولیت‌های ذهنی یا جسمی

• افرادی که به دلایل احساسی یا وابستگی به دیگران دچار ضعف اراده هستند

• کسانی که به‌طور موقت یا دائم در تصمیم‌گیری دچار اختلال هستند

جرم سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی

قانونگذار در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی به صراحت رفتار سوءاستفاده از ضعف نفس را جرم‌انگاری کرده است. در این ماده آمده است که هرکس با سوءاستفاده از وضعیت ضعف نفس، هوی و هوس یا نیازهای شخصی افراد غیر رشید، از آن‌ها نوشته یا سندی بگیرد که موجب ضررشان شود، مرتکب جرم شده و علاوه بر جبران خسارت مالی، به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم می‌شود. این جرم در زمره جرایم مالی و علیه شخصیت حقوقی افراد آسیب‌پذیر قرار دارد و هدف اصلی قانون از تصویب این ماده، حفظ حقوق کسانی است که قدرت تصمیم‌گیری مستقل و آگاهانه ندارند.

⚖️ماده قانونی سوءاستفاده از ضعف نفس

طبق صراحت ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):

«هرکس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیر رشید، به ضرر او نوشته یا سندی اعم از تجاری یا غیرتجاری مانند برات، سفته، چک، حواله، قبض یا مفاصا حساب یا هرگونه نوشته‌ای که موجب التزام وی یا برائت ذمه گیرنده سند شود به هر نحو تحصیل نماید، علاوه بر جبران خسارت مالی، به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی محکوم می‌شود.»

همچنین چنانچه مرتکب، ولی، وصی یا قیم قانونی فرد غیر رشید باشد، مجازات وی شدیدتر خواهد بود.

⚖️مجازات سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص

بر اساس این ماده، برای مرتکبین این جرم، مجازات زیر در نظر گرفته شده است:

1. حبس از ۳ ماه تا ۱ سال

2. جزای نقدی از ۲۰ میلیون تا ۸۰ میلیون ریال

3. در صورتی که شخص مرتکب، ولی، وصی یا قیم باشد، مجازات به حبس از ۱ سال و نیم تا ۳ سال و نیم افزایش می‌یابد.

⚖️تأثیر قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ۱۳۹۹

با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹:

• مجازات این جرم به نصف تقلیل یافته است.

• همچنین این جرم قابل گذشت شناخته شده و اگر شاکی گذشت کند، پرونده مختومه خواهد شد.

✅ مجازات فعلی پس از کاهش:

• حبس عادی: ۳ ماه تا ۱ سال

• حبس ولی، وصی، قیم: ۱.۵ سال تا ۳.۵ سال

اثبات ضعف نفس در دادگاه

برای رسیدگی به جرم سوءاستفاده از ضعف نفس، اثبات این وضعیت در دادگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. شخصی که مدعی است از ضعف نفس او سوءاستفاده شده، باید بتواند با ارائه دلایل و مستندات قانونی این موضوع را به اثبات برساند. دادگاه تنها در صورتی این جرم را محرز می‌داند که ضعف نفس یا ناتوانی ذهنی، روانی یا جسمی بزه‌دیده در زمان وقوع جرم احراز شود.

اثبات ضعف نفس ممکن است با شهادت شهود، نظر پزشکی قانونی، مدارک درمانی، سوابق بستری شدن بیمار و سایر دلایل مشابه صورت گیرد. گاهی نیز نظریه کارشناسان رسمی دادگستری در حوزه روان‌پزشکی و روان‌شناسی به عنوان سند اثباتی در دادگاه پذیرفته می‌شود.

⚖️نمونه رای اثبات ضعف نفس

یکی از مهم‌ترین مستندات در اثبات این جرم، رأی‌های صادر شده از محاکم کیفری در پرونده‌های مشابه است. این آرا معمولاً نشان می‌دهند که دادگاه‌ها برای احراز این جرم به چه دلایل و اسنادی استناد می‌کنند. برای مثال:

• گواهی پزشکی قانونی درباره بیماری‌های روانی یا اختلالات حافظه

• شهادت نزدیکان مبنی بر اینکه قربانی توان اداره امور مالی یا حقوقی خود را نداشته

• سوابق بستری در مراکز درمانی به علت بیماری‌های ذهنی یا روانی

• مدارکی که نشان دهد شخص به دلیل کهولت سن یا بیماری‌های جسمی و ذهنی در وضعیت آسیب‌پذیر قرار داشته است.

نمونه‌های متعدد از رأی‌های قطعی محاکم بدوی و تجدیدنظر موجود است که نشان می‌دهند دادگاه بدون نیاز به حکم حجر رسمی، صرفاً با دلایل عرفی و نظر پزشکی قانونی نیز می‌تواند وضعیت ضعف نفس را احراز کند.

📌 اهمیت نظریه پزشکی قانونی در اثبات ضعف نفس

در بسیاری از دعاوی مربوط به سوءاستفاده از ضعف نفس، نظریه پزشکی قانونی نقش کلیدی دارد. این نظریه معمولاً شامل بررسی موارد زیر است:

• وضعیت قوای ذهنی و روانی قربانی در زمان وقوع جرم

• توانایی فرد برای تشخیص منافع خود

• ابتلا به بیماری‌های نظیر آلزایمر، زوال عقل، اختلالات شناختی، افسردگی شدید، پارکینسون یا سایر بیماری‌های مشابه

📌 دادگاه در غیاب حکم حجر رسمی نیز می‌تواند با استناد به نظریه پزشکی قانونی، احراز کند که شخص در زمان صدور سند یا نوشته، ضعف نفس داشته و صلاحیت تصمیم‌گیری نداشته است.

رأی وحدت رویه در خصوص سوء استفاده از ضعف نفس

در نظام حقوقی ایران، رأی وحدت رویه زمانی صادر می‌شود که رویه‌های قضایی مختلف در دادگاه‌ها در خصوص یک موضوع واحد، دچار اختلاف باشند و این اختلاف برای ایجاد وحدت نظر در کشور، نیاز به تصمیم هیأت عمومی دیوان عالی کشور داشته باشد. در خصوص جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص، اگرچه این جرم صراحتاً در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی جرم‌انگاری شده، اما در سال‌های گذشته رویه دادگاه‌ها در مواردی متفاوت بوده است. برخی دادگاه‌ها تأکید زیادی بر اخذ حکم حجر داشتند و برخی تنها به نظر پزشکی قانونی یا عرف و قرائن بسنده می‌کردند.

📌 تأکید بر عدم لزوم حکم حجر برای اثبات ضعف نفس

بر اساس رأی وحدت رویه یا نظریه‌های مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، لازم نیست برای اثبات ضعف نفس حتماً حکم حجر رسمی از دادگاه خانواده وجود داشته باشد. در این زمینه، نظریه مشورتی شماره 7/97/2944 مورخ ۱۳۹۸/۰۸/۱۱ صراحتاً اعلام می‌کند که:

عبارت ضعف نفس و هوی و هوس مذکور در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی، شامل همه افراد اعم از رشید و غیررشید می‌شود و تشخیص این امر با توجه به دلایل و اوضاع و احوال و تشخیص دادگاه است.

⚖️رویه قضایی محاکم در تفسیر ماده ۵۹۶

محاکم قضایی در عمل، با استناد به نظریه‌های پزشکی قانونی، شهادت شهود، و قرائن و امارات ظاهری، می‌توانند وضعیت ضعف نفس یا آسیب‌پذیری افراد را احراز کنند. رأی وحدت رویه یا رویه غالب دادگاه‌ها این نکات را تأیید می‌کند:

• نیازی به حکم حجر رسمی نیست.

• نظر پزشکی قانونی، اسناد پزشکی، سوابق درمانی، شهادت بستگان یا شهود می‌تواند برای احراز این موضوع کافی باشد.

• برداشت عرفی دادگاه از شرایط روحی و ذهنی قربانی در زمان وقوع جرم، اهمیت دارد.

هدف اصلی این رویه‌ها، حفظ حقوق آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه است. به همین دلیل رویه قضایی ایران تمایل دارد در این جرایم به جای تشریفات سختگیرانه، به اصل حمایت از قربانی توجه کند.

جرایم نزدیک به سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص: کلاهبرداری یا خیانت در امانت

در بحث حقوق کیفری، گاهی سوءاستفاده از ضعف نفس با جرایمی مانند کلاهبرداری یا خیانت در امانت اشتباه گرفته می‌شود؛ زیرا در ظاهر این جرایم نیز با نوعی فریب یا سلب اراده یا اعتماد همراه هستند. اما از نظر عنصر مادی و قانونی، این جرایم تفاوت‌های مشخصی با یکدیگر دارند. شناخت این تفاوت‌ها کمک می‌کند تا بتوانیم رفتار مجرمانه را به درستی توصیف حقوقی و کیفری کنیم.

📌 تفاوت سوءاستفاده از ضعف نفس با کلاهبرداری

کلاهبرداری طبق ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، جرمی است که در آن فرد با عملیات متقلبانه و فریب، مال دیگری را تصاحب می‌کند. عنصر فریب و بردن مال با حیله و نیرنگ در کلاهبرداری شرط است.

✅ تفاوت‌های کلیدی با سوءاستفاده از ضعف نفس:

1. در کلاهبرداری، عملیات فریبکارانه آشکارا انجام می‌شود.

2. هدف نهایی بردن مال است.

3. در سوءاستفاده از ضعف نفس، عملیات فریب آشکار نیست، بلکه از وضعیت ضعف فرد سوءاستفاده می‌شود.

4. در سوءاستفاده از ضعف نفس هدف اخذ سند، نوشته یا برائت ذمه است، نه الزاماً بردن مستقیم مال.

به همین دلیل قانون‌گذار سوءاستفاده از ضعف نفس را مستقل از کلاهبرداری جرم‌انگاری کرده است.

📌 تفاوت سوءاستفاده از ضعف نفس با خیانت در امانت

خیانت در امانت طبق ماده ۶۷۳ و ۶۷۴ قانون تعزیرات جرمی است که در آن مالی به امانت به کسی سپرده می‌شود و وی برخلاف امانت، مال را به ضرر مالک مصرف یا تصرف می‌کند.

✅ تفاوت‌های کلیدی با سوءاستفاده از ضعف نفس:

1. در خیانت در امانت ابتدا یک قرارداد یا رابطه امانی مشروع وجود دارد.

2. مال به‌صورت قانونی و با رضایت مالک به امین سپرده می‌شود.

3. جرم با تصرف یا اتلاف مال امانی تحقق پیدا می‌کند.

4. در سوءاستفاده از ضعف نفس، معمولاً اصلاً امانی در کار نیست. بلکه با فریب از ضعف فرد سند گرفته می‌شود.

بنابراین این دو جرم از نظر ماهیت، ریشه و نحوه وقوع با سوءاستفاده از ضعف نفس متفاوت هستند.

مرور زمان سوءاستفاده از ضعف نفس

یکی از نکات مهم در جرایم کیفری، بررسی مرور زمان است. مرور زمان به این معناست که پس از گذشت مدت مشخصی از وقوع جرم، دیگر نمی‌توان متهم را تعقیب یا مجازات کرد. در خصوص جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص نیز مانند سایر جرایم، این قاعده جاری است و رعایت آن در روند طرح شکایت اهمیت زیادی دارد.

پس از تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹، جرم سوءاستفاده از ضعف نفس در زمره جرایم قابل گذشت و دارای مرور زمان مشخص قرار گرفت. بر همین اساس، مهلت اقدام برای شکایت و طرح دعوا در این خصوص به‌طور قانونی محدود است.

📌 تأثیر مرور زمان بر طرح شکایت سوءاستفاده از ضعف نفس

مطابق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، این جرم قابل گذشت شناخته می‌شود و مرور زمان آن نیز تابع قواعد عمومی جرایم درجه ششم خواهد بود.

✅ مدت مرور زمان تعقیب و اجرای مجازات سوءاستفاده از ضعف نفس:

1. اگر مرتکب ولی، وصی یا قیم قربانی باشد:
   مرور زمان تعقیب: ۱۰ سال (مطابق جرایم درجه ۵)

2. در سایر موارد (مرتکب شخص عادی باشد):
   مرور زمان تعقیب: ۷ سال (مطابق جرایم درجه ۶)

📌 زمان شروع مرور زمان:

• از زمان وقوع جرم یا تاریخ کشف آن توسط قربانی یا وارثان وی.

• اگر قربانی قبل از طرح شکایت فوت کند، وراث او طبق ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ فوت حق شکایت دارند.

📌 نکات کلیدی در مرور زمان این جرم

• حتی اگر جرم احراز شود، در صورت انقضای مرور زمان، امکان تعقیب یا اجرای مجازات منتفی می‌شود.
• پرونده‌های بسیاری در این حوزه به دلیل بی‌اطلاعی شاکی از مهلت‌های قانونی شکایت، به صدور قرار منع تعقیب ختم می‌شوند.
• در رویه قضایی، حتی در صورت محکومیت قطعی، پس از انقضای مدت مرور زمان اجرای حکم نیز منتفی خواهد بود.

نمونه شکواییه سوء استفاده از ضعف نفس

یکی از راه‌های مهم برای پیگیری حقوق قانونی در برابر مرتکب جرم سوءاستفاده از ضعف نفس، تنظیم و تقدیم شکواییه رسمی به دادسرای صالح است. این شکواییه باید مطابق اصول نگارشی و حقوقی تنظیم شود و به‌طور صریح رفتار مجرمانه، ضرر و زیان وارده و دلایل و مستندات را مشخص کند.

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …
با سلام و احترام

اینجانب … فرزند … به نشانی … به استحضار می‌رسانم:
مشتکی‌عنه آقای / خانم … فرزند … به نشانی … با سوءنیت و سوءاستفاده از وضعیت ضعف نفس و حوائج شخصی فرزند / بستگان اینجانب به نام … که بنا بر مدارک و مستندات موجود فاقد اهلیت و غیر رشید بوده است، مبادرت به تنظیم مبایعه‌نامه / سند / چک / سفته … نسبت به ملک / مال / طلب وی نموده و بدون پرداخت وجه یا انجام تعهد قانونی، به ناحق و با سوءاستفاده از این وضعیت اقدام به اخذ اسناد مذکور کرده است.

این رفتار مشتکی‌عنه، مصداق بارز جرم مندرج در ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) می‌باشد که صراحتاً استفاده از ضعف نفس اشخاص را برای اخذ سند یا نوشته‌ای که به ضرر ایشان تمام شود، جرم‌انگاری کرده است.

لذا با تقدیم این شکواییه و با استناد به دلایل و مستندات زیر:

1. کپی سند / مبایعه‌نامه / چک / سفته مورد بحث

2. گواهی پزشکی قانونی دال بر ضعف نفس و عدم اهلیت

3. اظهارات شهود

4. سوابق درمانی مرتبط با بیماری یا کهولت سن شخص غیر رشید

از محضر مقام محترم قضایی، تعقیب کیفری مشتکی‌عنه، رسیدگی قانونی و صدور حکم مجازات مطابق ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی و نیز جبران خسارات وارده را استدعا دارم.

با تجدید احترام
نام و نام‌خانوادگی شاکی …
امضاء …

نمونه رای اثبات ضعف نفس

رأی‌های صادر شده توسط مراجع قضایی درباره اثبات ضعف نفس می‌تواند به‌خوبی نشان دهد که در عمل، دادگاه‌ها بر چه اساسی این وضعیت را احراز می‌کنند و چگونه احکام مربوط به سوءاستفاده از ضعف نفس را صادر می‌کنند. در ادامه نمونه‌ای از رأی قطعی دادگاه تجدیدنظر آورده می‌شود که به صراحت، دلایل ضعف نفس را پذیرفته و بر اساس آن رأی صادر شده است.

📌 نمونه رأی قطعی اثبات ضعف نفس در دادگاه تجدیدنظر

شماره دادنامه: ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۹۵۶
تاریخ: ۱۳۹۵/۰۸/۰۸
مرجع صادرکننده: شعبه ۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

🔹خلاصه پرونده

شاکی مدعی بوده که متهم با سوءاستفاده از بیماری و ضعف قوای ذهنی پدرش اقدام به اخذ وکالت‌نامه رسمی کرده و اموال وی را به نفع خود منتقل کرده است. پزشکی قانونی در نظریه رسمی اعلام داشته که شخص مورد سوءاستفاده از تاریخ مشخصی دچار بیماری پارکینسون و ضعف شدید قوای مغزی بوده و توانایی تصمیم‌گیری مالی نداشته است.

⚖️رأی دادگاه تجدیدنظر

با توجه به:

• نظریه قطعی پزشکی قانونی

• مدارک مستدل درمانی

• فقدان حکم حجر اما ثبوت ضعف نفس بر مبنای مستندات عرفی و علمی

• سوابق بستری بودن شخص بزه‌دیده

• اثبات امضای سند با اثر انگشت شخص در وضعیت بیماری شدید

دادگاه تجدیدنظر اعلام کرد:
«نیازی به صدور حکم حجر برای اثبات این جرم نیست و نظریه پزشکی قانونی کفایت می‌کند. سوءاستفاده متهم از ضعف نفس قربانی محرز است. مجازات حبس تعزیری به مدت شش ماه تعلیقی صادر می‌شود.»

🔍اهمیت این رأی در رویه قضایی

1. نشان می‌دهد حتی بدون حکم حجر رسمی، ضعف نفس قابل اثبات است.

2. پزشکی قانونی و قرائن عرفی کفایت می‌کند.

3. دادگاه‌ها در این زمینه به سمت حمایت از قربانی تمایل دارند.

4. احکام مشابه در موارد دیگر نیز مورد استناد واقع می‌شوند.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران در قالب مشاوره حقوقی مطرح شده است:

❓ سلام، من متهم به سوءاستفاده از ضعف نفس هستم و دادیار قرار جلب به دادرسی را بر اساس نامه پزشکی قانونی صادر کرده است. پزشکی قانونی گفته که شخص مورد نظر روان‌پریش نیست و قادر به اداره امور مالی خود است. چرا من محکوم شده‌ام و چه باید کنم؟
✅ اگر پزشکی قانونی تشخیص داده که شخص توانایی مدیریت امور مالی خود را دارد، این موضوع باید در دادرسی مورد توجه قرار گیرد. در صورتی که شما معتقدید حکم ناعادلانه است، می‌توانید با ارائه ادله و مدارک جدید درخواست تجدیدنظر کنید. همچنین، مشاوره با یک وکیل متخصص کیفری و حقوقی می‌تواند به شما کمک کند تا دفاعیه قوی‌تری ارائه دهید و از حقوق خود به‌درستی دفاع کنید.

❓ باسلام، شخصی که بیمار روحی است و داروی اعصاب مصرف می‌کند، اغفال شده و چک ضمانتی به مبلغ یک میلیارد تومان صادر کرده است. اکنون دادگاه او را محکوم کرده است. چه شکایتی باید از صادرکننده چک برای فریب و اغفال انجام شود؟
✅ در صورتی که شخص در زمان امضای چک دچار اختلالات روانی بوده و نتوانسته به درستی تصمیم‌گیری کند، می‌توانید ادعای عدم سلامت روانی او را مطرح کنید. برای اثبات این موضوع، باید مدارک پزشکی معتبر و شواهد کافی ارائه دهید تا نشان دهید که در زمان امضای چک، فرد تحت تأثیر بیماری روانی بوده است. همچنین می‌توانید با مشورت با یک وکیل متخصص، برای اثبات سوءاستفاده از ضعف نفس و تقلب در معامله اقدام قانونی انجام دهید.

❓ سلام، آیا می‌توان با ضم امین از جانب شخص محجور شکواییه سوءاستفاده از ضعف نفس و حوائج شخصی او را تنظیم و دفاع کرد؟
✅ بله، در صورتی که شخصی به عنوان امین یا قیم برای یک محجور تعیین شده باشد، می‌تواند از جانب او اقدام به تنظیم شکواییه سوءاستفاده از ضعف نفس کند و در محاکم حقوقی و کیفری از حقوق وی دفاع کند. این اقدام مستلزم ارائه مستندات قانونی و مدارک اثبات محجوریت فرد در زمان وقوع سوءاستفاده است. حتماً پیش از طرح شکایت با یک وکیل حقوقی مشورت کنید تا روند شکایت به‌درستی انجام شود.

❓ برادرم بدون اطلاع بقیه خواهر و برادرها از بیماری پدرم سوءاستفاده کرده و تنها دارایی پدرم را به نام خودش کرده است. آیا می‌توانیم از او شکایت کنیم؟
✅ بله، اگر برادرتان از بیماری یا ضعف نفس پدر سوءاستفاده کرده و اموال او را بدون رضایت قانونی یا آگاهی بقیه اعضای خانواده به نام خود منتقل کرده باشد، می‌توانید تحت عنوان سوءاستفاده از ضعف نفس علیه او شکایت کنید. لازم است مدارک کافی برای اثبات این موضوع ارائه دهید و معمولاً اثبات ناتوانی یا محجوریت پدر در زمان انتقال اموال اهمیت زیادی دارد. مشاوره با وکیل متخصص در امور خانواده و کیفری می‌تواند مسیر شکایت شما را سریع‌تر و دقیق‌تر پیش ببرد.