اجرت‌المثل ایام زوجیت یکی از حقوق مالی مهم زوجه است که قانون‌گذار برای جبران زحمات و خدماتی که زن در طول زندگی مشترک، خارج از وظایف شرعی و قانونی خود، انجام داده در نظر گرفته است. این حق معمولاً در جریان طلاق یا پس از آن مطرح می‌شود، اما در شرایط خاص حتی در زمان ادامه زندگی مشترک یا پس از فوت زوج نیز قابل مطالبه است.
از آنجا که دریافت اجرت‌المثل منوط به طرح دعوای رسمی در مرجع صالح است، دادخواست اجرت‌المثل اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. تنظیم صحیح این دادخواست، انتخاب مستندات قانونی مناسب و اشاره دقیق به شرایط و شواهد می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت پرونده داشته باشد.
در ادامه، به بررسی انواع نمونه دادخواست اجرت‌المثل ایام زوجیت در سناریوهای مختلف می‌پردازیم تا با چارچوب و جزئیات لازم برای تنظیم آنها آشنا شوید.
نمونه دادخواست اجرت‌المثل ایام زوجیت از طرف زوجه
یکی از رایج‌ترین انواع دادخواست در زمینه حقوق خانواده، دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت است که مستقیماً توسط زوجه مطرح می‌شود. این دادخواست معمولاً همزمان با دعوای طلاق یا پس از آن ارائه می‌گردد و هدف آن، جبران مالی زحمات زن در طول زندگی مشترک است.
در این نوع دادخواست، زوجه باید به‌روشنی بیان کند که کارهای انجام شده، خارج از وظایف شرعی و قانونی بوده، به درخواست زوج انجام شده و با قصد دریافت مزد (عدم قصد تبرع) صورت گرفته است.
📝 متن نمونه دادخواست
ریاست محترم دادگاه خانواده؛
با سلام و احترام؛
اینجانب به موجب سند نکاحیه شماره ………. مورخ ………. به عقد دائم آقای ………. درآمده‌ام.
از تاریخ شروع زندگی مشترک تا زمان تقدیم این دادخواست، به درخواست زوج و بدون قصد تبرع، تمامی امور خانه‌داری شامل پخت‌وپز، نظافت منزل، شست‌وشو، نگهداری و تربیت فرزندان را به تنهایی و شخصاً انجام داده‌ام. این امور از نظر شرعی و قانونی بر عهده من نبوده و عرفاً برای آنها اجرت تعیین می‌شود.از آنجا که طی این سال‌ها هیچ‌گونه مزدی بابت این خدمات دریافت نکرده‌ام و انجام این امور صرفاً به درخواست زوج بوده است، مستند به ماده ۳۳۶ قانون مدنی و ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، صدور حکم به پرداخت اجرت‌المثل ایام زوجیت متناسب با مدت زندگی مشترک و عرف جامعه، به علاوه کلیه هزینه‌های دادرسی، مورد استدعاست.
با احترام
نام و نام خانوادگی زوجه: ……….
امضا و تاریخ
📌نکات مهم در تنظیم این دادخواست
- حتماً شماره و تاریخ عقدنامه قید شود.
- بازه زمانی زندگی مشترک مشخص گردد.
- اشاره به عدم قصد تبرع صریح باشد.
- درخواست ارجاع به کارشناسی برای تعیین مبلغ آورده شود.
- مستندات قانونی شامل ماده 336 قانون مدنی و ماده 29 قانون حمایت خانواده ذکر گردد.
نمونه دادخواست اجرت‌المثل ایام زوجیت با جلب نظر کارشناس
در بسیاری از پرونده‌ها، تعیین مبلغ اجرت‌المثل بدون نظر کارشناس رسمی دادگستری ممکن نیست؛ زیرا ارزش کارهای انجام شده توسط زوجه باید با در نظر گرفتن مدت زندگی مشترک، نوع کارها، شرایط اقتصادی و عرف جامعه محاسبه شود.
در این حالت، زوجه در دادخواست خود علاوه بر مطالبه اجرت‌المثل، ارجاع موضوع به کارشناسی را نیز درخواست می‌کند تا مبلغ دقیق بر اساس نظر کارشناسی مشخص و در حکم دادگاه لحاظ شود.
📝 متن نمونه دادخواست
ریاست محترم دادگاه خانواده؛
با سلام و احترام؛
اینجانب به موجب سند نکاحیه شماره ………. مورخ ………. به عقد دائم آقای ………. درآمده‌ام.
از زمان شروع زندگی مشترک تا کنون، به درخواست زوج و بدون قصد تبرع، کلیه امور منزل از قبیل آشپزی، نظافت، شست‌وشو، نگهداری و تربیت فرزندان را شخصاً انجام داده‌ام. این امور شرعاً و قانوناً بر عهده اینجانب نبوده و عرفاً برای آن اجرت تعیین می‌شود.از آنجا که تاکنون هیچ‌گونه مزدی بابت این خدمات دریافت نکرده‌ام، مستند به ماده ۳۳۶ قانون مدنی و ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اجرت‌المثل ایام زوجیت اینجانب را دارم. همچنین با توجه به ضرورت تعیین مبلغ دقیق اجرت‌المثل، ارجاع امر به کارشناسی و محاسبه مبلغ بر اساس عرف و مدت زندگی مشترک، مورد استدعاست.
با احترام
نام و نام خانوادگی زوجه: ……….
امضا و تاریخ
نکات مهم در این نوع دادخواست
- ارجاع به کارشناسی باید صریحاً در متن درخواست شود.
- پیوست‌کردن مدارک ازدواج و شناسنامه ضروری است.
- بهتر است بازه زمانی دقیق زندگی مشترک و کارهای انجام شده به‌طور جزئی ذکر شود تا کارشناس در ارزیابی دقیق‌تر عمل کند.
- درخواست هزینه کارشناسی و سایر خسارات دادرسی نیز باید قید گردد.
نمونه دادخواست اجرت‌المثل ایام زوجیت به طرفیت وراث
در مواردی که زوج فوت کرده باشد، زوجه همچنان می‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت را مطالبه کند؛ اما این مطالبه باید از وراث قانونی متوفی صورت گیرد. در این حالت، مبلغ اجرت‌المثل جزو دیون متوفی محسوب شده و از ترکه او پرداخت می‌شود.
این نوع دادخواست معمولاً حساسیت بیشتری دارد، زیرا علاوه بر اثبات شرایط قانونی، ممکن است برخی وراث با این مطالبه مخالفت کنند.
📝متن نمونه دادخواست
ریاست محترم دادگاه خانواده؛
با سلام و احترام؛
اینجانب ………. فرزند ……….، به شماره ملی ……….، همسر دائمی مرحوم ………. فرزند ……….، به شماره ملی ……….، که در تاریخ ………. فوت نموده‌اند، می‌باشم.
از ابتدای زندگی مشترک تا زمان فوت همسرم، به درخواست ایشان و بدون قصد تبرع، کلیه امور منزل شامل آشپزی، نظافت، شست‌وشو، نگهداری و تربیت فرزندان را شخصاً انجام داده‌ام. این امور شرعاً و قانوناً وظیفه اینجانب نبوده و عرفاً برای آنها اجرت در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به اینکه تاکنون هیچ‌گونه مزدی بابت این خدمات دریافت نکرده‌ام و اجرت‌المثل جزو دیون متوفی محسوب می‌گردد، مستند به ماده ۳۳۶ قانون مدنی و ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، تقاضای صدور حکم به پرداخت اجرت‌المثل ایام زوجیت از تاریخ شروع زندگی مشترک تا تاریخ فوت زوج، از محل ترکه متوفی و توسط وراث نامبرده، مورد استدعاست.
با احترام
نام و نام خانوادگی زوجه: ……….
امضا و تاریخ
نکات مهم در این نوع دادخواست
- در متن باید نام کامل و مشخصات متوفی و تاریخ فوت ذکر شود.
- ذکر بازه زمانی زندگی مشترک الزامی است.
- دادخواست باید به طرفیت کلیه وراث قانونی مطرح شود، حتی اگر برخی موافق باشند.
- بهتر است مدارک ازدواج، گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت پیوست دادخواست شود.
نمونه لایحه دفاعیه در پرونده اجرت‌المثل ایام زوجیت
لایحه دفاعیه سندی مکتوب است که از سوی زوجه یا وکیل او به دادگاه ارائه می‌شود تا استدلال‌های حقوقی، مستندات و دلایل قانع‌کننده برای اثبات حق مطالبه اجرت‌المثل ارائه گردد. این لایحه معمولاً پس از طرح دعوا یا در جریان رسیدگی، برای پاسخ به ایرادات طرف مقابل یا تکمیل توضیحات، تقدیم می‌شود.
📌 متن نمونه لایحه دفاعیه
ریاست محترم دادگاه خانواده؛
با سلام و احترام؛
اینجانب ……….، وکیل خانم ……….، در ارتباط با دادخواست موکل مبنی بر مطالبه اجرت‌المثل ایام زوجیت، به استحضار می‌رساند:
موکل از تاریخ انعقاد عقد دائم به شماره ………. مورخ ……….، به درخواست زوج و بدون قصد تبرع، کلیه امور منزل شامل آشپزی، نظافت، نگهداری و تربیت فرزندان را شخصاً انجام داده و این اقدامات، عرفاً و قانوناً دارای اجرت می‌باشد.
نظر به اینکه انجام این امور جزء وظایف شرعی و قانونی زوجه نبوده و از سوی زوج درخواست شده است، و با توجه به اینکه موکل هیچ‌گونه اجرتی بابت این امور دریافت نکرده است، مستند به ماده ۳۳۶ قانون مدنی و ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اجرت‌المثل ایام زوجیت و کلیه خسارات دادرسی، مورد استدعاست.
ضمناً ادعای زوج مبنی بر رضایت رایگان و بدون مزد موکل، فاقد دلیل موجه بوده و مستندات ارائه شده توسط وی هیچ‌گونه دلالتی بر قصد تبرع ندارد. همچنین رویه قضایی و نظریات مشورتی متعدد، حق زوجه را در این خصوص حتی در دوران زندگی مشترک نیز به رسمیت شناخته‌اند.
با احترام
نام و نام خانوادگی وکیل: ……….
امضا و تاریخ
نکات مهم در لایحه دفاعیه
- باید ایرادات طرف مقابل به‌طور مستقیم پاسخ داده شود.
- استفاده از مستندات قانونی و قضایی اعتبار لایحه را افزایش می‌دهد.
- تأکید بر عدم قصد تبرع و درخواست زوج از کلیدی‌ترین بخش‌های لایحه است.
- بهتر است ارجاع به رویه قضایی و نظریات مشورتی برای تقویت استدلال ذکر شود.