بسیاری از مناطق مرزی و عملیاتی کشور، چه در دوران دفاع مقدس و چه در سال‌های پس از آن، همواره با شرایط خاصی همچون تهدیدات امنیتی، درگیری‌های مرزی، حضور عناصر معاند یا آسیب‌پذیری بالا روبه‌رو بوده‌اند. کارکنانی که در این مناطق به خدمت مشغول‌اند، با شرایطی متفاوت از سایر نقاط کشور مواجه هستند؛ از فشارهای جسمی و روانی گرفته تا محدودیت‌های خدماتی و رفاهی. به‌منظور جبران این وضعیت و حفظ انگیزه نیروی انسانی، در قوانین مختلف از جمله تصویب‌نامه‌های دولت، قوانین برنامه‌ای و بخشنامه‌های اداری، امتیازاتی با عنوان «حق فوق‌العاده مناطق جنگی و عملیاتی» پیش‌بینی شده است.
این مقاله با هدف تحلیل کامل ابعاد قانونی، اجرایی و مالی این فوق‌العاده، به بررسی مستندات موجود، رویه‌های دیوان عدالت اداری و دستورالعمل‌های اجرایی مربوط خواهد پرداخت.
حق فوق‌العاده مناطق جنگی چیست و در چه قوانینی آمده است؟
«حق فوق‌العاده مناطق جنگی» یکی از انواع فوق‌العاده‌های شغلی است که برای جبران شرایط خاص و دشوار خدمت در مناطق جنگی، عملیاتی و امنیتی پیش‌بینی شده است. این حق، نه‌تنها ناظر به دوران جنگ تحمیلی بلکه مرتبط با مناطق درگیر یا دارای تهدید امنیتی در سال‌های پس از دفاع مقدس نیز هست و همچنان در حال اجراست.
📌 پشتوانه قانونی: از تصویب‌نامه ۱۳۶۵ تا قانون برنامه ششم توسعه
اولین پایه قانونی این مزایا به تصویب‌نامه شماره ۳۳۳-۷/۳۱ مورخ ۱۰ اسفند ۱۳۶۵ هیأت وزیران بازمی‌گردد. این تصویب‌نامه با هدف ایجاد انگیزه برای کارکنان دستگاه‌های اجرایی در مناطق تحت تهدید، مزایای متعددی مانند افزایش مدت خدمت برای ترفیع، پاداش‌های ویژه، افزایش حقوق و مرخصی ذخیره‌ای را در نظر گرفت.
پس از آن، ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه مسیر ادامه‌دار شدن این مزایا را تثبیت کرد. به موجب این ماده، ستاد کل نیروهای مسلح موظف شده است مناطق عملیاتی دفاع مقدس را شناسایی و به سازمان اداری و استخدامی کشور اعلام کند و این سازمان نیز موظف است اعتبار مورد نیاز برای اعمال حق فوق‌العاده را تأمین نماید. این قانون همچنین، دستگاه‌هایی که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند را نیز مکلف به تأمین این حق از محل منابع مشابه کرده است.
⚖️ جایگاه حقوقی این فوق‌العاده در ساختار اداری کشور
طبق بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری، دولت مجاز است در ازای اشتغال در مناطق کمتر توسعه‌یافته، بد آب و هوا یا دارای شرایط خاص از جمله امنیتی و عملیاتی، فوق‌العاده‌هایی را تا سقف مشخص پرداخت کند. حق مناطق جنگی نیز در همین چارچوب قرار دارد و بسته به نوع شغل و مدرک تحصیلی افراد، میزان آن متفاوت خواهد بود.
علاوه بر این، رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری در سال ۱۴۰۱ مسیر شمول این مزایا را بر کارمندان فعلی نیز هموار کرده است. به موجب این رأی، کارمندان رسمی، پیمانی یا قراردادی که اکنون در مناطق عملیاتی تعیین‌شده مشغول به خدمت هستند نیز مشمول دریافت حق فوق العاده خواهند بود.
چه کسانی مشمول دریافت حق فوق‌العاده مناطق جنگی هستند؟
یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که درباره حق فوق‌العاده مناطق جنگی مطرح می‌شود، این است که دقیقاً چه افرادی مشمول دریافت آن هستند. برخلاف تصور رایج، این فوق‌العاده فقط مختص نیروهای مسلح یا شاغلان در دوران دفاع مقدس نیست؛ بلکه در حال حاضر نیز شامل کارکنان فعال در مناطق عملیاتی می‌شود که در چارچوب اعلام‌شده از سوی مراجع قانونی و نظامی فعالیت دارند.
📌 دسته‌بندی مشمولان بر اساس وضعیت استخدامی و محل خدمت
بر اساس قوانین و بخشنامه‌های اجرایی، مشمولان دریافت این حق به چند دسته تقسیم می‌شوند:
🔹 کارمندان رسمی، پیمانی و قراردادی دستگاه‌های اجرایی: در صورتی که در مناطق مشمول اعلام‌شده خدمت کنند، حتی پس از دوران جنگ، مشمول دریافت این فوق‌العاده خواهند بود. این موضوع با رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری در سال ۱۴۰۱ نیز تأیید شده است.
🔹 کارکنان غیررسمی و مشمول قانون کار: برای این افراد نیز مزایایی مانند ارتقای گروه تشویقی، سنوات مازاد، تسهیلات آموزشی و… پیش‌بینی شده است که در قانون اعطای امتیازات ایثارگری و اشتغال در مناطق جنگی و جنگ‌زده به کارگران مصوب ۱۳۷۶ آمده است.
🔹 نیروهای مسلح و پایوران نظامی: این گروه از کارکنان، بر اساس اعلام ستاد کل نیروهای مسلح و بخشنامه‌های درون‌سازمانی، از فوق‌العاده مناطق جنگی بهره‌مند می‌شوند و حتی حضور آنان در مناطق عملیاتی بعد از دوران جنگ نیز دارای ارزش ایثارگری است.
📝 شرط اصلی: اشتغال در محدوده‌های مصوب مناطق جنگی
صرف حضور در یک استان مرزی به معنای مشمولیت در دریافت فوق‌العاده نیست. ستاد کل نیروهای مسلح، هر ساله فهرست به‌روزرسانی‌شده‌ای از مناطق عملیاتی – امنیتی درگیر و غیر درگیر منتشر می‌کند. تنها کارکنانی که محل خدمت رسمی‌شان در این مناطق واقع شده باشد و این مناطق در فهرست مصوب قرار گرفته باشند، واجد شرایط دریافت فوق‌العاده هستند.
نکته مهم آن است که در صورت انتقال دائم یا موقت، مأموریت به سایر مناطق، یا ترک خدمت، فرد دیگر مشمول دریافت این فوق‌العاده نخواهد بود، حتی اگر سابقه‌ای از خدمت در منطقه جنگی داشته باشد.
مناطق عملیاتی مشمول فوق‌العاده جنگی بر اساس مصوبات رسمی
برای اعمال دقیق و عادلانه حق فوق‌العاده مناطق جنگی، لازم است ابتدا مرزهای جغرافیایی مناطقی که مشمول این مزایا هستند، به‌طور شفاف مشخص شوند. تعیین این مناطق، تنها از صلاحیت ستاد کل نیروهای مسلح است و ملاک آن، قرار داشتن منطقه در معرض درگیری‌های نظامی، تهدیدات امنیتی یا آثار مستقیم جنگ تحمیلی و پس از آن است.
🔍 مصوبه ۱۳۶۵ و تعریف اولیه مناطق جنگی
در تصویب‌نامه شماره ۳۳۳-۷/۳۱ مورخ ۱۰ اسفند ۱۳۶۵ هیأت وزیران، مناطق تحت آتش مستقیم دشمن بعثی عراق، به‌عنوان مناطق جنگی شناسایی شدند. این مناطق از اروندرود آغاز و با عبور از شهرهایی چون آبادان، خرمشهر، دهلران، مهران، سومار، قصر شیرین و سردشت تا نقطه مرزی سه کشور ایران، عراق و ترکیه امتداد دارد.
در ادامه، طبق تصویب‌نامه شماره ۱۱۴۲/۱۳ت مورخ ۲ شهریور ۱۳۶۷، مناطقی مانند بانه، مریوان، جزایر خارک، سِیری، ابوموسی و لارک نیز به این فهرست افزوده شدند.
📌 آخرین فهرست رسمی مناطق جنگی و عملیاتی اعلام‌شده توسط ستاد کل نیروهای مسلح
بر اساس ابلاغیه‌های جدیدتر، به‌ویژه در اجرای ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه، لیست دقیق‌تری از مناطق عملیاتی و جنگی اعلام شده است که کارکنان شاغل در آن‌ها مشمول دریافت فوق‌العاده خواهند بود:
🔸 آذربایجان غربی: اشنویه، پیرانشهر، سردشت
🔸 کردستان: بانه، مریوان، سروآباد
🔸 کرمانشاه: اورامانات، پاوه، نوسود، باینگان، تازه‌آباد، ازگله، سرپل ذهاب، قصر شیرین
🔸 ایلام: ایلام، ایوان، دهلران، مهران، ملکشاهی، صالح‌آباد، موسیان
🔸 خوزستان: اندیمشک، دزفول، شوش، سوسنگرد، بستان، حمیدیه، اهواز، خرمشهر، آبادان، شادگان، هویزه، اروندکنار، بندر امام، ماهشهر، هندیجان
🔸 بوشهر: بندر گناوه، بندر دیلم، خارک، بوشهر
🔸 مناطق عملیاتی جدید شمال غرب و شرق کشور:
استان‌های سیستان و بلوچستان (زاهدان، سراوان، ایرانشهر…)،
استان‌های خراسان جنوبی و رضوی (نهبندان، تایباد، سربیشه…)،
و مناطقی از آذربایجان غربی و کردستان که تا امروز تحت شرایط امنیتی قرار دارند.
⚠️ معیار تشخیص: وابسته به سال، محل دقیق و تأیید ستاد کل
ضروری است تأکید شود که فهرست فوق‌الذکر ممکن است هر سال دستخوش تغییراتی شود و صرفاً مناطقی که در زمان خدمت کارمند، توسط ستاد کل نیروهای مسلح به‌عنوان منطقه جنگی یا عملیاتی اعلام شده‌اند، مبنای پرداخت خواهند بود. بنابراین دریافت «گواهی رسمی محل خدمت» از دستگاه مربوطه، شرط ضروری بهره‌مندی از این مزایا است.
میزان پرداخت حق فوق‌العاده مناطق جنگی چقدر است؟
با صدور رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری در سال ۱۴۰۱، حق فوق‌العاده مناطق جنگی نه‌تنها برای کارکنان شاغل در دوران دفاع مقدس، بلکه برای کارمندانی که در حال حاضر نیز در مناطق جنگی و عملیاتی مشغول به خدمت هستند، برقرار شد. اما سؤال اساسی اینجاست: این فوق‌العاده چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟
⚖️ مبنای محاسبه در قانون: ماده ۱۱۲ برنامه ششم و بند ۱ ماده ۶۸ خدمات کشوری
بر اساس بند “ث” ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه، سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است اعتبارات لازم برای پرداخت فوق‌العاده مناطق جنگی را تأمین کند؛ اما این پرداخت باید بر اساس سقف فوق‌العاده مندرج در ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری انجام شود.
در ماده ۶۸، دو سقف برای این نوع از فوق‌العاده‌ها تعیین شده است:
-
✅ ۲۵٪ امتیاز حقوق ثابت برای کارکنان مشاغل تخصصی دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر
-
✅ تا ۲۰٪ امتیاز حقوق ثابت برای سایر مشاغل و مدارک پایین‌تر
📌 امتیازدهی به مدرک تحصیلی برای محاسبه فوق‌العاده
میزان دریافتی نهایی این فوق‌العاده، مستقیماً به امتیاز مدرک تحصیلی فرد بستگی دارد. جدول زیر، امتیازات مرجع بر اساس سطح تحصیلات را نشان می‌دهد:
| مدرک تحصیلی | امتیاز حقوق ثابت |
|---|---|
| پایین‌تر از دیپلم | ۷۸۰ امتیاز |
| دیپلم | ۸۵۰ امتیاز |
| فوق‌دیپلم | ۹۴۰ امتیاز |
| کارشناسی (لیسانس) | ۱۰۶۰ امتیاز |
| کارشناسی ارشد (فوق‌لیسانس) | ۱۲۰۰ امتیاز |
| دکتری | ۱۳۴۰ امتیاز |
بنابراین، برای مثال اگر کارمندی با مدرک فوق‌لیسانس در شغلی تخصصی در منطقه عملیاتی خدمت کند، ۲۵ درصد از امتیاز ۱۲۰۰ (یعنی ۳۰۰ امتیاز) به‌عنوان فوق‌العاده به او تعلق خواهد گرفت. این امتیاز سپس در ضریب ریالی حقوق سالانه کارکنان دولت ضرب می‌شود تا مبلغ ریالی قابل پرداخت مشخص شود.
❌ آیا فوق‌العاده مناطق جنگی افزایش یافته است؟
با وجود صدور رأی وحدت رویه و تأکید دوباره بر شمول کارکنان فعلی، باید گفت:
- تاکنون افزایش مستقلی در میزان یا درصد فوق‌العاده جنگی نسبت به مبنای ماده ۶۸ ایجاد نشده است
- مبالغ پرداختی همچنان تابع درجه شغلی، مدرک تحصیلی و موقعیت شغلی فرد است
- سازمان اداری و استخدامی و ستاد کل نیروهای مسلح تاکنون هیچ افزایش جدیدی خارج از چارچوب قبلی اعلام نکرده‌اند
بنابراین، حق فوق‌العاده مناطق جنگی یک رقم ثابت یا یکسان برای همه نیست؛ بلکه مبلغ نهایی آن، کاملاً شخص‌محور، موقعیت‌محور و تابع قانون است.
تسهیلات و مزایای مکمل برای کارکنان شاغل در مناطق جنگی
خدمت در مناطق عملیاتی و جنگی صرفاً یک مأموریت اداری نیست، بلکه نوعی مجاهدت است که با سختی، تهدید امنیتی و محرومیت‌های مختلف همراه است. به همین دلیل، قانون‌گذار در کنار پرداخت فوق‌العاده مناطق جنگی، تسهیلات و امتیازات متعددی را نیز برای این کارکنان پیش‌بینی کرده که برخی جنبه رفاهی، برخی استخدامی و برخی دیگر پاداشی دارند.
✅ ذخیره کامل مرخصی استحقاقی
مطابق بند ۶ تصویب‌نامه ۱۳۶۵، کارکنانی که به دلیل شرایط خدمتی خاص در مناطق جنگی، نتوانند از مرخصی استحقاقی خود استفاده کنند، می‌توانند کل مرخصی را ذخیره کنند. این ذخیره در زمان بازنشستگی یا خاتمه خدمت، می‌تواند به‌شکل پرداخت نقدی محاسبه شود.
✅ امتیاز دوبرابری در خدمات مسکن، زمین و کالا
بر اساس بند ۷ همان تصویب‌نامه، کلیه دستگاه‌ها، بانک‌ها، تعاونی‌های مسکن و وزارت راه موظف‌اند به کارمندان مناطق جنگی اولویت و تسهیلات ویژه‌ای در موارد زیر اعطا کنند:
-
دریافت زمین و مسکن دولتی یا تعاونی
-
دسترسی به وام‌های مسکن و خرید کالای اساسی
-
احتساب هر سال خدمت به‌صورت دو سال برای امتیازدهی در صف دریافت این خدمات
✅ مزایای بیمه‌ای و درمانی در صورت مجروحیت
طبق بند ۹، در صورتی که کارکنان مناطق جنگی اسیر، مفقود، مصدوم یا مجروح ناشی از شرایط جنگی شوند، تا پایان دوره درمان و استراحت پزشکی، همچنان از مزایای فوق‌العاده جنگی بهره‌مند خواهند بود.
✅ ساعت کاری و اضافه‌کار ویژه مناطق جنگی
در مناطق جنگی، ساعت خدمت عادی بر اساس شبانه‌روزی بودن وظایف تنظیم می‌شود. به‌این‌ترتیب:
-
هر روز خدمت معادل ۱۵ ساعت کاری محسوب می‌شود
-
حداقل ۱۵ شبانه‌روز در ماه باید خدمت شود
-
کارکنان مشمول، می‌توانند تا سقف ۹۵ ساعت اضافه‌کار ساعتی دریافت کنند
⚠️ تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران و خانواده‌های آنان
مطابق با سیاست‌های اجرایی ستاد کل نیروهای مسلح و مصوبات مجلس، کارمندانی که دارای سابقه خدمت در مناطق جنگی هستند، یا فرزندانشان، می‌توانند در طرح تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران از قرارداد به رسمی بهره‌مند شوند. این مزیت به‌ویژه در بخش آموزش و پرورش و ادارات محلی بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.
شرایط عدم تعلق فوق‌العاده مناطق جنگی به کارمندان
اگرچه حق فوق‌العاده مناطق جنگی به‌منظور حمایت از کارکنان حاضر در مناطق خاص عملیاتی و جنگ‌زده در نظر گرفته شده است، اما این حق دارای شرایطی است که در صورت عدم احراز آن‌ها، پرداخت مزایا ممکن نیست. بسیاری از کارکنان تصور می‌کنند صرفاً به‌دلیل سابقه حضور در یک استان مرزی، مشمول دریافت این فوق‌العاده هستند، در حالی که مقررات مربوط، شروط مشخص و غیرقابل انعطافی دارد.
🔍 اشتغال فعلی در منطقه عملیاتی؛ شرط اصلی برخورداری
بر اساس قوانین و رویه‌های اجرایی موجود، حق فوق‌العاده مناطق جنگی صرفاً به کارکنانی تعلق می‌گیرد که در زمان حال در یکی از مناطق رسمی و مصوب جنگی یا عملیاتی مشغول به خدمت باشند. بنابراین، موارد زیر موجب عدم تعلق این مزایا خواهد شد:
🔸 انتقال دائم یا موقت به مناطق غیر جنگی
کارمندانی که بنا به دلایل شغلی یا سازمانی، از مناطق جنگی به سایر مناطق منتقل شوند (حتی به‌صورت موقت یا مأموریت)، از شمول این مزایا خارج می‌شوند.
🔸 عدم تأیید محل خدمت توسط ستاد کل نیروهای مسلح
حتی اگر محل خدمت در گذشته، منطقه جنگی تلقی می‌شده اما در فهرست فعلی مناطق عملیاتی قرار نداشته باشد، حق فوق‌العاده پرداخت نخواهد شد.
🔸 دریافت مزایای مشابه از سایر منابع قانونی
بر اساس بند ۱۲ تصویب‌نامه ۱۳۶۵، کارکنانی که قبلاً تحت عناوین دیگر، مانند فوق‌العاده ایثارگری یا جنگی، مزایایی دریافت کرده‌اند، مشمول این تصویب‌نامه نخواهند بود، مگر آنکه مجموع دریافتی آن‌ها طبق قانون جدید افزایش یابد.
🔸 ترک خدمت، استعفا یا قطع رابطه استخدامی
در صورت قطع همکاری به هر دلیل (بازنشستگی، اخراج، استعفا، خاتمه قرارداد و…) حق فوق‌العاده مناطق جنگی از تاریخ قطع همکاری نیز متوقف خواهد شد.
📌 استثناهای محدود برای برخی مأموران
طبق بند ۱۰ تصویب‌نامه ۱۳۶۵، تنها در صورتی که کارکنان مأمور به مناطق عملیاتی از فوق‌العاده روزانه مأموریت استفاده نکنند، مشمول دریافت مزایای این تصویب‌نامه خواهند بود. به عبارت دیگر، انتخاب نوع مزایا برای مأموران تابع ضوابط مشخص است و هم‌زمان نمی‌توان از چند عنوان قانونی بهره‌مند شد.
رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری درباره مشمولان جدید
طی سال‌های اخیر، در خصوص شمول یا عدم شمول کارکنان فعلی دولت در مناطق عملیاتی نسبت به دریافت «حق فوق‌العاده مناطق جنگی»، میان شعب دیوان عدالت اداری، اختلاف نظرهایی ایجاد شده بود. برخی آرا این حق را محدود به کارکنان شاغل در دوران دفاع مقدس می‌دانستند، در حالی‌که برخی دیگر معتقد بودند که کارمندان فعلی نیز مشمول این مزایا هستند.
⚖️ اختلاف رویه در شعب دیوان؛ انگیزه صدور رأی وحدت
این اختلاف‌ها موجب شد که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، مطابق وظیفه خود در برابر صدور آرای متعارض، وارد عمل شود. در نتیجه، این مرجع در تاریخ ۴ مهر ۱۴۰۱، موضوع را بررسی و با صدور رأی وحدت رویه، تکلیف را مشخص نمود.
🧩 مفاد رأی: تأیید شمول کارکنان فعلی مناطق عملیاتی
به موجب رأی وحدت رویه مزبور، تصریح شده است:
کلیه کارمندان دولت که در حال حاضر در مناطق جنگی و عملیاتی تعیین‌شده خدمت می‌کنند، مشمول دریافت حق فوق‌العاده مناطق جنگی هستند، حتی اگر در دوران دفاع مقدس شاغل نبوده باشند.
این رأی، نقطه عطفی در اجرای سیاست‌های حمایتی از کارکنان مرزی و عملیاتی محسوب می‌شود و موجب شد بسیاری از دستگاه‌ها، از جمله آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، ادارات استانداری‌ها و نیروهای مسلح، اجرای این فوق‌العاده را برای کارکنان شاغل فعلی از سر بگیرند.
✅ آثار اجرایی رأی دیوان
صدور این رأی موجب برقراری مجدد بسیاری از احکام پرداختی متوقف‌شده یا صادر نشده گردید. از جمله آثار آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
احیای حقوق مکتسبه کارمندان فعلی در مناطق عملیاتی
-
الزام دستگاه‌های اجرایی به محاسبه و پرداخت معوقات
-
امکان طرح شکایت توسط کارمندان مشمول در صورت عدم اجرای رأی
-
حذف محدودیت زمانی (مثل فقط دوران جنگ) برای شمول مزایا
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون حق فوق العاده مناطق جنگی را مشاهده می فرمایید که در قالب مشاوره حقوقی مطرح شده است:
❓آیا فردی که پس از جنگ در مناطق جنگی خدمت کرده است، می‌تواند از مزایای حق ایثارگری استفاده کند؟
✅ بله. افرادی که پس از پایان جنگ و قطعنامه در مناطق جنگی خدمت کرده‌اند، مشمول بند ۲ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری می‌باشند. آنان می‌توانند با ارائه مدارک معتبر از ارگان‌های نظامی، از فوق‌العاده ایثارگری بهره‌مند شوند.
❓آیا می‌توانم با توجه به مصوبه اخیر مجلس مبنی بر تعلق فوق‌العاده مناطق جنگی به شهرهای خوزستان، برای دریافت این فوق‌العاده اقدام کنم؟
✅ بله، بر اساس مصوبه اخیر مجلس، تمام شهرهای استان خوزستان مشمول حق فوق‌العاده مناطق جنگی شده‌اند. لذا می‌توانید با مراجعه به واحد منابع انسانی دستگاه مربوطه و ارائه مدارک، برای دریافت این فوق‌العاده اقدام نمایید.
❓حق منطقه جنگی برای بازنشسته نیروهای دریایی سپاه از خوزستان کی اعمال می‌شود؟
✅ برای پیگیری این موضوع، لازم است به یگان خدمتی مربوطه یعنی نیروهای دریایی سپاه مراجعه نمایید. زمان و نحوه اعمال این فوق‌العاده بسته به دستورات داخلی و ابلاغیه‌های اجرایی نهاد مربوطه است.
❓آیا نیروی شرکتی شامل اضافه حقوق مناطق مرزی یا جنگی می‌شود؟
✅ بله، نیروهای شرکتی نیز می‌توانند تحت شرایط خاص و بسته به محل خدمت، از اضافه‌حقوق مناطق مرزی یا جنگی بهره‌مند شوند. این موضوع باید در قرارداد کاری یا دستورالعمل اجرایی دستگاه مربوطه درج شده باشد.