میزان جریمه بیمه نکردن کارگر در سال ۱۴۰۴ + محاسبه آنلاین

موضوع بیمه کارگران و الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه، یکی از مسائل بسیار مهم در روابط کاری میان کارگر و کارفرما است. قانون کار ایران با در نظر گرفتن جنبه حمایتی از حقوق کارگران، کارفرمایان را مکلف می‌داند به محض اشتغال هر کارگر، نسبت به بیمه او اقدام نمایند.

در صورتی که این وظیفه قانونی توسط کارفرما نادیده گرفته شود، ضمانت‌های اجرایی سنگینی همچون جریمه‌های نقدی چند برابری در انتظار او خواهد بود. در این مقاله، به‌طور جامع به بررسی الزامات قانونی بیمه کارگران، نحوه محاسبه جریمه بیمه نکردن کارگران توسط کارفرما، شیوه شکایت کارگر از کارفرما و میزان این جریمه در بازه‌های زمانی مختلف می‌پردازیم.

همچنین برای راحتی شما محاسبه گر آنلاین جریمه عدم پرداخت بیمه و یا تاخیر در پرداخت آن در ادامه مقاله قرار گرفته شده است.

الزام قانونی کارفرما به پرداخت و رد بیمه کارگران در قانون کار

قانون کار ایران با هدف حفظ حقوق کارگران، وظیفه بیمه کردن آن‌ها را به‌عنوان یک الزام قانونی برای کارفرماها پیش‌بینی کرده است. در واقع، به محض اشتغال کارگر در یک کارگاه، کارفرما باید اقدامات لازم برای بیمه تأمین اجتماعی او را انجام دهد. این الزام، در قوانین صراحت دارد و توافق کارگر و کارفرما برخلاف آن فاقد اعتبار است.

📌 الزام به بیمه کارگران طبق ماده ۱۴۸ قانون کار

در ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان تمام کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف‌اند کارگران خود را طبق قانون تأمین اجتماعی بیمه کنند. این ماده از جمله مقررات آمره است و حتی توافق خلاف آن، از نظر قانون، بی‌اعتبار خواهد بود. بنابراین هیچ کارفرمایی نمی‌تواند به بهانه رضایت کارگر یا سایر دلایل، از زیر بار بیمه کردن نیروی کار خود شانه خالی کند.

📌 تأکید قانون تأمین اجتماعی بر بیمه اجباری کارگران

علاوه بر قانون کار، ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی نیز به صراحت، کارفرمایان را ملزم به پرداخت حق بیمه و ارسال لیست بیمه کارگران می‌داند. بر همین اساس، قانونگذار به وضوح بیان می‌کند که عدم پرداخت حق بیمه یا بیمه نکردن کارگر، تخلف است و در صورت کشف، جریمه‌های سنگینی به کارفرما تعلق می‌گیرد.

⚖️ اهمیت بیمه در حمایت از کارگر

بیمه کارگر جنبه حمایتی دارد. این حمایت، کارگر را در برابر حوادث کاری، بیماری، بیکاری، بازنشستگی و سایر خطرات احتمالی آینده مصون می‌دارد. به همین دلیل قانون‌گذار نه تنها کارفرما را مکلف به بیمه کرده، بلکه در صورت تخلف، ضمانت اجرای جدی برای آن پیش‌بینی نموده است.

ضمانت اجرای قانونی در صورت بیمه نکردن کارگران توسط کارفرما

زمانی که کارفرما از انجام وظیفه قانونی خود در قبال بیمه کردن کارگران سر باز می‌زند، قانون کار و تأمین اجتماعی، ضمانت اجراهای مشخص و سنگینی برای او در نظر گرفته‌اند. این ضمانت‌ها در قالب جریمه‌های نقدی و حتی در برخی موارد، امکان تعقیب کیفری را برای کارفرما به همراه دارند.

📌 جریمه بیمه نکردن کارگر بر اساس ماده ۱۸۳ قانون کار

ماده ۱۸۳ قانون کار مقرر می‌دارد:
کارفرمایانی که برخلاف ماده ۱۴۸ این قانون از بیمه کردن کارگران خود خودداری کنند، علاوه بر پرداخت کلیه حقوق متعلق به کارگر از جمله سهم بیمه کارفرما، به پرداخت جریمه‌ای معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد.
این جریمه بر اساس شدت تخلف، امکانات مالی کارفرما و تکرار یا عدم تکرار تخلف تعیین می‌شود.

⚖️ هدف از ضمانت اجراها؛ حفظ حق کارگر

این ضمانت‌ها با هدف جلوگیری از تضییع حقوق کارگر و تشویق کارفرما به رعایت قانون وضع شده‌اند. کارفرما نمی‌تواند از عدم آگاهی یا رضایت کارگر به‌عنوان بهانه برای نپرداختن حق بیمه استفاده کند؛ چراکه این ضمانت‌ها جنبه آمره دارند.

محاسبه گر آنلاین جریمه بیمه نکردن کارگر و تاخیر در پرداخت

 

نحوه محاسبه جریمه بیمه نکردن کارگران از سوی کارفرما

در صورتی که کارفرما به وظیفه خود در خصوص بیمه کردن کارگر و پرداخت حق بیمه عمل نکند، میزان جریمه بر اساس دو قانون اصلی یعنی قانون کار و قانون تأمین اجتماعی مشخص می‌شود. محاسبه این جریمه کاملاً به‌صورت عددی و با فرمول‌های مشخص تعیین شده است.

📌 محاسبه جریمه بر اساس ماده ۱۸۳ قانون کار

طبق ماده ۱۸۳ قانون کار، چنانچه کارفرما به‌طور کلی از بیمه کردن کارگر استنکاف ورزد، به پرداخت جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه هر ماه کارگر محکوم خواهد شد.
مبنای محاسبه این جریمه، حق بیمه قانونی همان ماه است که معمولاً شامل درصد مشخصی از حقوق کارگر می‌شود.
به عنوان مثال:
اگر حق بیمه ماهانه کارگر ۱۷۰۰۰۰۰۰ ریال باشد، جریمه آن بین ۳۴ میلیون ریال تا ۱۷۰ میلیون ریال خواهد بود، بسته به نظر مراجع قانونی و میزان تخلف.

📌 محاسبه جریمه در ماه‌های خاص بر اساس قانون تأمین اجتماعی

در صورتی که کارفرما برخی ماه‌ها بیمه را پرداخت نکرده باشد، جریمه به‌صورت درصدی از بدهی همان ماه تعیین می‌شود:

1. تا ۳۰۰ هزار ریال بدهی ماهانه: جریمه معادل ۷٪

2. ۳۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون ریال: جریمه معادل ۱۲٪

3. ۱.۲ میلیون تا ۲.۵ میلیون ریال: جریمه معادل ۱۷٪

4. بیش از ۲.۵ میلیون ریال: جریمه معادل ۲۲٪

این جریمه جدا از اصل بدهی بیمه است و کارفرما موظف به پرداخت هر دو مبلغ (اصل و جریمه) می‌باشد.

📝 تأثیر میزان بدهی و تعداد ماه‌ها در جریمه نهایی

اگر کارفرما در چندین ماه حق بیمه را نپرداخته باشد، برای هر ماه بدهی جداگانه محاسبه می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث شود در پایان سال، مبالغ جریمه بسیار سنگینی برای کارفرما ایجاد گردد.

میزان جریمه بیمه نکردن کارگر به صورت ماهانه و سالانه

در سال ۱۴۰۴ کارفرمایانی که از بیمه کردن کارگران خود خودداری می‌کنند، باید منتظر جریمه‌های سنگین باشند. این جریمه‌ها بر اساس حداقل حقوق و دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه می‌شود و فرمول محاسبه آن نیز در قانون به صراحت تعیین شده است.

📌 مبنای محاسبه حق بیمه سال ۱۴۰۴

براساس مصوبات رسمی شورای عالی کار در سال ۱۴۰۴، حداقل دستمزد روزانه کارگران ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال تعیین شده است. بنابراین حداقل دستمزد ماهانه برای کارگرانی که در ماه‌های ۳۰ روزه مشغول به کار هستند، ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال خواهد بود.

نرخ کل حق بیمه پرداختی توسط کارفرما و کارگر طبق روال سال‌های قبل ۳۰ درصد از مزد ماهانه است. بنابراین حق بیمه ماهانه کارگر در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:

• ماه‌های ۳۰ روزه: ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ × ۳۰٪ = ۳۱,۱۷۲,۹۰۴ ریال

📌 محاسبه جریمه به ازای هر ماه

با توجه به این که در سال ۱۴۰۴، حق بیمه ماهانه برای کارگران حداقل‌بگیر حدود ۳,۱۱۷,۰۰۰ تومان است، این مبلغ شامل بیشترین نرخ جریمه یعنی ۲۲٪ خواهد شد. به این ترتیب:

• جریمه هر ماه عدم پرداخت بیمه: ۳,۱۱۷,۰۰۰ × ۲۲٪ = ۶۸۵,۷۴۰ تومان

📌 محاسبه جریمه برای یک سال بیمه نکردن کارگر

حال با در نظر گرفتن اینکه کارفرما در کل سال (۱۲ ماه) حق بیمه کارگر خود را پرداخت نکرده باشد، مجموع بدهی بیمه سالانه به شرح زیر خواهد بود:

• حق بیمه ماهانه: ۳۱,۱۷۲,۹۰۴ ریال

• حق بیمه سالانه: ۳۱,۱۷۲,۹۰۴ × ۱۲ = ۳۷۴,۱۴۲,۸۵۰ ریال

طبق ماده ۱۸۳ قانون کار، کارفرمایی که از بیمه کردن کارگر خودداری کند، به پرداخت جریمه‌ای معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه سالانه محکوم می‌شود. بر این اساس:

• حداقل جریمه: ۳۷۴,۱۴۲,۸۵۰ × ۲ = ۷۴۸,۲۸۵,۷۰۰ ریال

• حداکثر جریمه: ۳۷۴,۱۴۲,۸۵۰ × ۱۰ = ۳,۷۴۱,۴۲۸,۵۰۰ ریال

این مبالغ را اگر به تومان محاسبه کنیم، چنین خواهیم داشت:

• حداقل جریمه سالانه: حدود ۷۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان

• حداکثر جریمه سالانه: حدود ۳۷۴ میلیون تومان

📌 محاسبه جریمه برای ۲ تا ۵ سال بیمه نکردن کارگر

سال‌های عدم بیمه	مجموع حق بیمه	حداقل جریمه (۲ برابر)	حداکثر جریمه (۱۰ برابر)
۱ سال	۳۷,۴۰۰,۰۰۰	۷۴,۸۰۰,۰۰۰	۳۷۴,۰۰۰,۰۰۰
۲ سال	۷۴,۸۰۰,۰۰۰	۱۴۹,۶۰۰,۰۰۰	۷۴۸,۰۰۰,۰۰۰
۳ سال	۱۱۲,۲۰۰,۰۰۰	۲۲۴,۴۰۰,۰۰۰	۱,۱۲۲,۰۰۰,۰۰۰
۴ سال	۱۴۹,۶۰۰,۰۰۰	۲۹۹,۲۰۰,۰۰۰	۱,۴۹۶,۰۰۰,۰۰۰
۵ سال	۱۸۷,۰۰۰,۰۰۰	۳۷۴,۰۰۰,۰۰۰	۱,۸۷۰,۰۰۰,۰۰۰

✅ این مبالغ فقط برای کارگر با حداقل حقوق سال ۱۴۰۴ است.
✅ در صورت اثبات عمد یا تکرار تخلف توسط کارفرما، قطعاً بالاترین جریمه (۱۰ برابر) در نظر گرفته می‌شود.
✅ این جریمه‌ها جدا از اصل بدهی بیمه هستند و کارفرما باید هر دو مبلغ را پرداخت کند.
✅ در صورت عدم پرداخت، تأمین اجتماعی می‌تواند برای توقیف اموال و حساب‌های کارفرما اقدام قانونی کند.

نکات مهم در خصوص جریمه عدم پرداخت بیمه کارگران از منظر قانون تأمین اجتماعی

در قوانین کار و تأمین اجتماعی، تاکید ویژه‌ای بر الزام بیمه کردن کارگران و پرداخت به‌موقع حق بیمه آنان شده است. تخلف از این موضوع نه تنها موجب ایجاد بدهی برای کارفرما می‌شود، بلکه طبق مقررات، جریمه‌های قانونی سنگینی نیز برای کارفرما در نظر گرفته شده است. در ادامه به مهم‌ترین نکات قانونی درباره این جریمه‌ها می‌پردازیم.

📌 قواعد مهم در خصوص جریمه عدم پرداخت بیمه

1️⃣ اصل جریمه جدا از بدهی بیمه است.
کارفرما نمی‌تواند با پرداخت اصل بدهی بیمه از پرداخت جریمه فرار کند؛ هر دو به‌صورت مجزا محاسبه و مطالبه می‌شوند.

2️⃣ هر ماه به‌طور مستقل مشمول جریمه است.
اگر در ۳ ماه متوالی یا غیر متوالی بیمه پرداخت نشده باشد، برای هر ماه به‌طور جداگانه جریمه محاسبه می‌شود.

3️⃣ مبنای محاسبه جریمه، حق بیمه هر ماه است، نه حقوق کارگر.
جریمه بر اساس مبلغ بدهی بیمه تعیین می‌شود که خود این بدهی از روی حقوق کارگر محاسبه شده است.

4️⃣ کارفرما در هر صورت مسئول است، حتی با رضایت کارگر.
قوانین بیمه، قوانین آمره و غیرقابل توافق هستند؛ هیچ توافقی میان کارگر و کارفرما نمی‌تواند کارفرما را از مسئولیت بیمه معاف کند.

5️⃣ تشدید جریمه در صورت تکرار تخلف یا عمدی بودن رفتار.
در مواردی که اثبات شود کارفرما به‌صورت عمدی یا با آگاهی از قانون، از پرداخت بیمه خودداری کرده، معمولاً حداکثر جریمه (۱۰ برابر) یا بالاترین نرخ جریمه ماهانه برای او اعمال می‌شود.

⚖️ نقش مراجع قانونی در وصول جریمه بیمه

• اداره کار و سازمان تأمین اجتماعی ابزارهای قانونی کافی برای الزام کارفرما به پرداخت اصل بدهی و جریمه دارند؛ از صدور اجرائیه تا توقیف حساب بانکی و اموال.

• ممنوع‌الخروج کردن کارفرما از دیگر اقدامات قانونی در صورت عدم پرداخت جریمه است.

📝 تأکید قانون‌گذار بر حقوق بیمه‌ای کارگران

بیمه کارگر، امنیت مالی و آینده شغلی او را تضمین می‌کند؛ به همین دلیل، تخلف از بیمه اجباری جزو تخلفات سنگین حوزه کار محسوب می‌شود. این حساسیت در میزان سنگین جریمه‌ها و پیگیری جدی سازمان‌های مرتبط نیز مشهود است.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون جریمه بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما را مشاهده می فرمایید که در قالب مشاوره حقوقی مطرح شده است:
❓ جریمه بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما دو تا ده برابر است. این جریمه به چه کسی تعلق می‌گیرد: کارگر، بیمه تأمین اجتماعی یا دولت؟
✅ این جریمه به دولت و سازمان تأمین اجتماعی تعلق می‌گیرد، نه کارگر. کارگر از مزایای بیمه‌ای بهره‌مند می‌شود اما مبلغ جریمه مستقیم به تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.

❓ دو سال منشی داشتم و به جای بیمه کردن او، هزینه بیمه را به خودش می‌دادم. اکنون او از من شکایت کرده و مشکلی با پرداخت حق بیمه‌اش ندارم. چگونه می‌توانم اقدام کنم تا جریمه نشوم؟
✅ باید حق بیمه‌های معوقه و جریمه‌های قانونی را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کنید. همچنین می‌توانید مبلغی را که قبلاً به او بابت بیمه پرداخت کرده‌اید، از طریق توافق یا طرح دعوا مطالبه نمایید، ولی این موضوع باعث حذف جریمه نمی‌شود.

❓ اگر کارگری بیمه نشده باشد و بعد از دو سال از کارفرما شکایت کند به خاطر بیمه نبودن و ادعای کم بودن حقوق، آیا امکان دارد کارفرما جریمه شود؟
✅ بله، در صورت اثبات عدم بیمه‌پردازی، کارفرما ملزم به پرداخت بیمه معوقه و جریمه‌های مربوطه خواهد شد. همچنین ممکن است در مورد سایر حقوق معوقه کارگر هم مسئول شناخته شود.

❓ فرض کنید به دلیل عدم رد نام فردی در لیست بیمه به مدت ۵ سال محکوم شوم. جریمه عدم پرداخت حق بیمه چگونه محاسبه می‌شود؟ آیا علاوه بر مبلغ بیمه، جریمه دیگری هم باید پرداخت کنم؟
✅ بله، جریمه بر اساس حقوق پایه هر ماه و تعداد ماه‌های بدهی محاسبه می‌شود. علاوه بر بدهی بیمه، باید جریمه دیرکرد را به تأمین اجتماعی پرداخت کنید. برای پرداخت این بدهی می‌توانید درخواست تقسیط بدهی بدهید.

❓ چه راهکارهای قانونی برای پرداخت نکردن بیمه و مزایای آن وجود دارد؟
✅ این سوال جنبه حقوقی ندارد. طبق قانون، هیچ راهکار قانونی برای فرار از بیمه کردن کارگر وجود ندارد و در هر صورت کارفرما ملزم به پرداخت بیمه است. برای جزئیات بیشتر باید با تأمین اجتماعی مشورت کنید.