در دنیای امروز که تبادلات مالی بیشتر از طریق حساب‌های بانکی انجام می‌شود، مسدود شدن حساب بانکی می‌تواند مشکلات جدی برای افراد ایجاد کند. بسیاری از مردم با این سؤال مواجه می‌شوند که آیا برداشت پول از حساب مسدود شده امکان‌پذیر است؟ یا چگونه می‌توان حساب توقیف‌شده را رفع مسدود کرد؟ این وضعیت ممکن است ناشی از صدور چک بلامحل، بدهی بانکی، حکم قضایی یا حتی فیشینگ باشد.
مسدود شدن حساب ممکن است نه‌تنها مانع برداشت پول شود، بلکه حتی دریافت حقوق، یارانه یا کمک‌های مالی دولتی را نیز دچار اختلال کند. در چنین شرایطی، آگاهی از دلایل مسدودی حساب، نحوه پیگیری و راه‌های قانونی رفع توقیف حساب بانکی برای جلوگیری از ضررهای بیشتر ضروری است. در این مقاله به‌طور کامل به بررسی علل مسدودی، نحوه برداشت وجه، رفع توقیف حساب‌های بانکی، وضعیت چک و یارانه در زمان مسدودی و پرسش‌های رایج در این زمینه خواهیم پرداخت.
امکان برداشت پول از حساب مسدود شده
به‌طور کلی، اصل بر عدم امکان برداشت از حساب مسدود شده است. مسدودی حساب بانکی به معنای آن است که صاحب حساب، حق هیچ‌گونه برداشت، انتقال یا استفاده از وجوه موجود در آن را ندارد؛ مگر اینکه دستور قضایی یا اداری جدیدی صادر شود که مانع قبلی را رفع کند.
🔹 برداشت از طریق کارت‌خوان، انتقال وجه یا چک ممنوع است
صاحب حساب نمی‌تواند با استفاده از دستگاه کارت‌خوان، حواله بانکی یا حتی چک شخصی، از حساب مسدود خود پول برداشت کند. تمام این تراکنش‌ها توسط سیستم بانکی رد خواهند شد.
🔹 در موارد خاص امکان برداشت جزئی وجود دارد؟
در برخی موارد خاص، مانند توقیف حساب برای بدهی مشخص، اگر موجودی حساب بیشتر از میزان بدهی باشد، فرد می‌تواند با مراجعه به مقام صادرکننده حکم (مثلاً اجرای احکام یا دادسرا) تقاضای رفع مسدودی مازاد را مطرح کند. البته این امر منوط به تأیید آن مرجع است.
🔹 استثناء: مسدودی به‌دلیل نقص اطلاعات بانکی
اگر علت مسدودی مربوط به نقص اطلاعات (مانند شماره ملی، آدرس یا کد شبا) باشد، معمولاً با مراجعه به بانک و تکمیل اطلاعات، رفع مسدودی انجام می‌شود و امکان برداشت وجه فراهم می‌گردد.
🔹 اگر حساب یارانه مسدود شده باشد چطور؟
در مورد حساب یارانه، ابتدا باید مشخص شود دلیل مسدودی چیست. اگر به خاطر مسائل قضایی یا مالیاتی باشد، رفع آن نیاز به پیگیری قانونی دارد. در غیر این صورت، با مراجعه به بانک و تکمیل اطلاعات، قابل حل است.
دلایل مسدود شدن حساب بانکی
در بسیاری از موارد، مسدود شدن حساب بانکی اتفاقی ناگهانی و ناراحت‌کننده برای افراد است. بانک‌ها معمولاً بنا به درخواست نهادهای ذی‌صلاح یا طبق ضوابط داخلی خود، اقدام به توقیف حساب بانکی می‌کنند. در این بخش به رایج‌ترین دلایل مسدودی حساب می‌پردازیم:
✅۱. دستور قضایی (بازپرس یا دادگاه)
اگر فرد به دلیل شکایت کیفری یا حقوقی درگیر پرونده‌ای باشد، مقام قضایی می‌تواند دستور توقیف حساب او را صادر کند. این مورد به‌ویژه در پرونده‌های کلاهبرداری، فیشینگ، پولشویی یا جعل دیده می‌شود.
✅۲. صدور چک برگشتی
طبق قانون صدور چک، در صورت برگشت خوردن چک، حساب صادرکننده ممکن است توسط بانک مرکزی یا دادگاه مسدود شود تا بدهی پرداخت گردد یا تکلیف قانونی آن روشن شود.
✅۳. ضمانت وام شخص دیگر
اگر فردی ضامن وامی شده باشد و بدهکار اقساط خود را پرداخت نکند، بانک می‌تواند از محل حساب ضامن، مبلغ بدهی را برداشت کرده یا کل حساب را تا زمان تسویه، مسدود کند.
✅۴. حکم پرداخت محکوم‌به در پرونده‌های حقوقی
در پرونده‌هایی که رأی قطعی صادر شده ولی محکوم‌علیه از اجرای حکم امتناع کرده است، واحد اجرای احکام می‌تواند دستور توقیف حساب را برای اجرای رأی صادر کند.
✅۵. نقص اطلاعات بانکی یا فوت صاحب حساب
در برخی موارد، به دلیل ناقص بودن اطلاعات هویتی، ابهام در مدارک یا اعلام فوت صاحب حساب، بانک به‌صورت موقت حساب را می‌بندد تا وضعیت مشخص شود.
✅6.درگیر بودن حساب با فعالیت سایت‌های شرط‌بندی و قمار
یکی از دلایل شایع مسدود شدن حساب بانکی، تراکنش‌های مشکوک مرتبط با سایت‌های شرط‌بندی است. طبق مقررات بانک مرکزی و نظارت پلیس فتا، اگر گردش مالی حسابی نشان‌دهنده واریز یا برداشت‌های مرتبط با قمار اینترنتی باشد، ممکن است با دستور مقام قضایی مسدود شود. در این موارد، حساب تا تعیین تکلیف نهایی پرونده قضایی در حالت توقیف باقی می‌ماند.
✅7.بدهی مالیاتی
در صورتی که مودی مالیاتی بدهی معوق داشته باشد و پس از اخطارهای قانونی اقدام به پرداخت آن نکند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند با استناد به ماده ۲۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم و از طریق صدور اجرائیه، دستور توقیف و مسدود سازی حساب بانکی وی را صادر کند. این مسدودی تا زمان تسویه بدهی مالیاتی یا صدور دستور رفع توقیف توسط اداره مالیات ادامه خواهد داشت.
نحوه رفع مسدودی حساب بانکی
برای اینکه بتوان از یک حساب بانکی مسدود شده استفاده کرد یا وجه موجود در آن را برداشت، ابتدا باید علت دقیق مسدودی مشخص شود. بسته به نوع مسدودی، روش‌های متفاوتی برای رفع آن وجود دارد:
✅ ۱. مراجعه به بانک و استعلام دلیل مسدودی
نخستین اقدام، مراجعه به بانک عامل و پرس‌وجو درباره علت مسدودی است. در بسیاری از موارد، بانک دلیل دقیق مسدودی را اطلاع می‌دهد؛ مثلاً:
- شکایت کیفری و دستور مقام قضایی؛
- نقص اطلاعات هویتی یا ثبت‌نام ناقص در سامانه‌های مالیاتی؛
- حکم قطعی قضایی برای پرداخت بدهی یا مهریه؛
- صدور چک بلامحل و اعمال محرومیت بانکی.
✅۲. رفع مسدودی اداری یا بانکی (غیر دستور قضایی)
در مواردی که علت مسدودی، نقص مدارک یا ثبت‌نام ناقص باشد (مانند عدم ارائه کد ملی یا آدرس)، با ارائه مدارک به بانک و تکمیل اطلاعات، حساب فوراً فعال می‌شود.
✅۳. مراجعه به مرجع صادر کننده دستور توقیف
اگر حساب با دستور دادسرا، دادگاه یا اجرای احکام مسدود شده باشد، صرف مراجعه به بانک کافی نیست. فرد باید:
- به مرجع قضایی صادر کننده دستور توقیف مراجعه کند؛
- درخواست رفع مسدودی بدهد (در قالب لایحه یا دادخواست در برخی موارد)؛
- اگر پرونده مختومه یا بدهی پرداخت شده باشد، دستور رفع توقیف حساب صادر خواهد شد.
✅۴. پیگیری رفع مسدودی مازاد بر بدهی
در شرایطی که مقدار پول توقیف‌شده بیشتر از میزان بدهی باشد، فرد می‌تواند از دادگاه یا مرجع قضایی بخواهد که مازاد وجه را آزاد کند. برای این منظور باید:
- درخواست کتبی یا لایحه رفع توقیف جزئی تنظیم شود؛
- مستندات پرونده مانند حکم قطعی، فیش پرداخت بدهی یا پرینت حساب ضمیمه گردد.
✅۵. هماهنگی با بانک پس از دستور رفع مسدودی
بانک تنها در صورتی حساب را آزاد می‌کند که دستور رفع توقیف را به‌صورت رسمی و کتبی از مرجع قضایی دریافت کند. بعد از صدور دستور، لازم است فرد به بانک مراجعه و اجرای آن را پیگیری کند.
برداشت چک از حساب مسدود شده امکان پذیر است؟
در ادامه به بررسی وضعیت برداشت چک از حساب مسدود شده و آثار آن می پردازیم:
🔹 وضعیت حقوقی چک در زمان انسداد حساب
در صورتی که حساب بانکی صادرکننده چک مسدود باشد، چک صادره قابلیت پاس شدن ندارد و در بانک برگشت می‌خورد. در چنین حالتی، بانک در برگشت زدن چک به دلیل «عدم امکان برداشت»، گواهی عدم پرداخت صادر می‌کند. این وضعیت از منظر قانونی همانند صدور چک بلامحل تلقی می‌شود و می‌تواند زمینه تعقیب کیفری صادرکننده را فراهم کند.
🔹 مسئولیت دارنده حساب صادرکننده چک
دارنده حساب مسدود شده که اقدام به صدور چک کرده، در برابر دارنده چک مسئول است، حتی اگر مسدود شدن حساب به دلایلی خارج از اراده وی باشد (مانند دستور قضایی یا توقیف بابت بدهی شخص دیگر). قانون صدور چک مسئولیت را متوجه صادرکننده می‌داند، مگر آنکه بتواند ثابت کند که چک به‌صورت ضمانتی یا بابت امانت داده شده است.
🔹 امکان برگشت وجه یا اعتراض کیفری
دارنده چک برگشتی می‌تواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت، شکایت کیفری خود را به جرم صدور چک بلامحل در دادسرا مطرح کند، مشروط بر اینکه چک دارای شرایط لازم باشد (مثل تاریخ حال بودن و غیرقانونی نبودن انتقال). همچنین امکان اقامه دعوی حقوقی برای مطالبه وجه چک نیز وجود دارد. اگر مسدود شدن حساب ناشی از حکم دادگاه علیه صادرکننده باشد، دریافت وجه تا رفع توقیف غیرممکن خواهد بود.
سرنوشت واریز پول به حساب مسدود شده
در بسیاری از موارد، افراد یا شرکت‌ها بدون اطلاع از وضعیت انسداد حساب، اقدام به واریز وجه به حسابی می‌کنند که در حال حاضر توقیف یا مسدود شده است. این وضعیت به‌ویژه در شرایطی که حساب برای دریافت یارانه، حقوق یا چک فعال بوده، بسیار شایع است. اما سوال اصلی اینجاست که وقتی حسابی مسدود است، سرنوشت پولی که به آن واریز می‌شود چه خواهد بود؟
🔹 آیا در زمان مسدودی، پول به حساب واریز می‌شود؟
در بسیاری از موارد، امکان واریز پول به حساب مسدود شده از سوی بانک وجود دارد اما این پول در دسترس صاحب حساب قرار نمی‌گیرد. در واقع، تنها قابلیت برداشت محدود شده است و بانک وجه واریزی را بلوکه می‌کند تا تکلیف قضایی یا اجرایی آن روشن شود.
🔹 سرنوشت وجوه واریز شده به حساب بسته
اگر وجهی به یک حساب مسدود شده واریز شود، معمولاً در حساب باقی می‌ماند و قابل برداشت نیست، مگر آنکه به دستور مقام قضایی بابت طلب توقیف شده باشد. در مسدودی‌های ناشی از شکایت خصوصی یا حکم اجرای احکام، این وجوه ممکن است به طلبکار تعلق بگیرد یا پس از رفع مانع، آزاد شود.
🔹 چگونه پیگیری کنیم اگر پول واریز شده ولی موجود نیست؟
در این حالت، باید ابتدا پرینت گردش حساب از بانک تهیه شود تا مشخص گردد آیا مبلغ واقعاً وارد حساب شده یا خیر. اگر واریز انجام شده اما مانع برداشت وجود دارد، پیگیری از بانک و مراجعه به مرجع صادرکننده حکم توقیف ضروری است. در صورتی هم که مبلغ به حساب نرفته، پرداخت‌کننده باید مسیر بازگشت یا اصلاح تراکنش را از طریق بانک مبدا پیگیری کند.
دیگر نکات مربوط به حساب مسدود شده
در مواجهه با مسدود شدن حساب بانکی، بسیاری از افراد دچار سردرگمی می‌شوند و نمی‌دانند چگونه علت را پیگیری کرده، یا برای رفع توقیف چه اقداماتی انجام دهند. در این بخش، به رایج‌ترین پرسش‌های حقوقی در خصوص حساب‌های مسدود شده پاسخ داده‌ایم تا راهنمایی روشنی برای عموم فراهم شود:
🔹 چطور بفهمم چه مرجعی حساب من را مسدود کرده؟
برای اطلاع از مرجع صادر کننده دستور مسدودی، بهترین اقدام مراجعه حضوری به بانک است. بانک موظف است در قالب مکاتبه‌ای رسمی یا شفاف‌سازی شفاهی، مرجع دستور دهنده (مانند دادگاه، اجرای احکام، سازمان مالیات، ثبت اسناد یا پلیس فتا) را اعلام کند. سپس با در دست داشتن اطلاعات، می‌توانید از مرجع مذکور پیگیری حقوقی را آغاز نمایید.
🔹 اگر حسابم مسدود بود ولی حقوق واریز شد، چه می‌شود؟
در اغلب موارد، حقوق به حساب مسدود شده واریز می‌شود اما قابل برداشت نیست. این مبلغ در حساب باقی مانده و در صورت وجود حکم قضایی ممکن است بابت بدهی توقیف شود. اگر هیچ حکمی مبنی بر توقیف آن وجه خاص نباشد، پس از رفع مسدودی قابل برداشت خواهد بود. برای اطمینان، پرینت حساب از بانک تهیه کرده و موضوع را بررسی کنید.
🔹 آیا می‌توان از حساب مسدود شکایت کرد؟
بله، اگر مسدود شدن حساب خلاف قانون یا به اشتباه انجام شده باشد، می‌توان از مرجع صادرکننده شکایت یا اعتراض رسمی کرد. این اعتراض می‌تواند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا مستقیم به مرجع صادرکننده دستور (مثلاً واحد اجرای احکام یا دادسرا) ارائه شود. در موارد مسدودی غیرقضایی مانند مسائل مالیاتی نیز امکان شکایت به دیوان عدالت اداری وجود دارد.
🔹 آیا برای رفع توقیف حتماً وکیل لازم است؟
خیر، داشتن وکیل الزامی نیست، اما در مواردی که پرونده پیچیده است (مثل دعاوی کلاهبرداری، جرایم اینترنتی یا بدهی‌های بزرگ)، استفاده از وکیل متخصص در امور بانکی و کیفری توصیه می‌شود. حضور وکیل روند را تسریع کرده و از بروز اشتباه در دفاع از حقوق مالی شما جلوگیری می‌کند.
سوالات متداول
در ادامه این مطلب سوالات متداول پیرامون حساب های مسدود شده را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال در قالب مشاوره حقوقی مطرح شده است:
❓من و همسرم در حال جدا شدن هستیم و همسرم شکایت کرده و حسابم مسدود شده است. آیا می‌توانم از حساب مسدود شده وجهی برداشت کنم یا پول را به کارت دیگری منتقل کنم؟
✅ خیر، زمانی که حساب بانکی شما مسدود می‌شود، امکان برداشت وجه یا انتقال آن به کارت دیگر وجود ندارد تا زمانی که دستور رفع مسدودی صادر گردد.
❓ چند ماه پیش به خاطر شکایت کارگرم حسابم مسدود شد. آیا او می‌تواند خودش از حساب من برداشت کند؟
✅ در صورتی که حکم قطعی علیه شما صادر و به اجرای احکام ارسال شده باشد، برداشت از حساب شما تنها از طریق اجرای احکام و با مجوز قانونی امکان‌پذیر است؛ شاکی به‌تنهایی اجازه برداشت ندارد.
❓ حسابم موجودی دارد اما موجودی در دسترس صفر است و نمی‌توانم برداشت کنم. چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
✅ لازم است به بانک مربوطه مراجعه کرده و علت محدودیت برداشت را پیگیری کنید. معمولاً این حالت نشانه توقیف یا محدودیت قضایی است.
❓ حسابم مسدود شده و دوستم معمولاً ماهیانه مبلغی به حسابم می‌ریخت و از این مسدودی خبر نداشت. آیا می‌توان پول‌هایی را که بعد از مسدودی به حساب ریخته شده برداشت کرد؟
✅ خیر، در صورت مسدودی حساب، امکان برداشت وجود ندارد. بهتر است با بانک هماهنگ کرده و از طرف مقابل بخواهید مبالغ را به حساب دیگری واریز کند.
❓ من مشکل خانوادگی داشتم و همسرم تقاضای طلاق کرده است. دادگاه شماره حساب‌های فعالم را خواست و امروز متوجه شدم حساب غیرفعالم که به دادگاه اعلام نکرده بودم مسدود شده است. آیا می‌توانم پول را برداشت کنم و این پول از طرف اجرای احکام برداشت می‌شود یا در حساب می‌ماند؟
✅ وجوه موجود در حساب مسدود شده تا زمان تعیین تکلیف قضایی، در حساب باقی می‌ماند و قابل برداشت نیست. در صورت صدور اجرائیه، ممکن است از طریق اجرای احکام برداشت شود.
❓ کارتم مسدود شده و به آن پول واریز شده است. آیا می‌توانم از خود شعبه برداشت کنم؟
✅ خیر، حتی در صورت مراجعه حضوری به بانک، تا زمانی که مسدودی حساب رفع نشده باشد، امکان برداشت یا استفاده از وجه وجود ندارد.