در نظام کیفری ایران، مجازات‌ها به دسته‌های مختلفی از جمله حدود، قصاص، دیات و تعزیرات تقسیم می‌شوند که هر یک، قواعد و شیوه‌های اجرای خاص خود را دارند. یکی از رایج‌ترین انواع مجازات تعزیری، حبس تعزیری است که در پی ارتکاب برخی جرایم، توسط دادگاه و بر اساس تشخیص قاضی صادر می‌شود. این نوع حبس، بر خلاف حبس‌های حدی یا ابدی، مدت‌دار و وابسته به شرایط و اوضاع و احوال ارتکاب جرم است.
از آن‌جا که صدور حکم حبس تعزیری ممکن است بدون توجه به تمامی ابعاد پرونده یا با وجود اشتباهاتی در دادرسی صورت گیرد، قانون‌گذار راه‌های مختلفی برای اعتراض به چنین احکامی در نظر گرفته است. شناخت دقیق این راه‌های قانونی، شرایط لازم برای اعتراض و نحوه ثبت و پیگیری آن از طریق سامانه‌های الکترونیکی مانند سامانه ثنا، برای هر فردی که با این موضوع روبه‌رو است، اهمیت فراوان دارد. در این مقاله تلاش می‌شود به زبانی حقوقی و در عین حال ساده، به بررسی مفهوم حبس تعزیری، شرایط و شیوه‌های اعتراض به آن، مراحل ثبت درخواست و نکات کلیدی در مسیر پیگیری حکم پرداخته شود.
حبس تعزیری چیست و چه تفاوتی با دیگر انواع حبس دارد؟
در حقوق کیفری ایران، مجازات حبس به‌عنوان یکی از مجازات‌های اصلی برای مقابله با جرایم مختلف شناخته می‌شود. حبس می‌تواند بسته به نوع جرم و مقررات قانونی، به اشکال گوناگونی اعمال شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، حبس تعزیری است. برای درک بهتر اعتراض به حکم حبس تعزیری، نخست باید بدانیم این نوع حبس دقیقاً چه مفهومی دارد و با سایر انواع حبس چه تفاوت‌هایی دارد.
📌 تعریف حبس تعزیری
حبس تعزیری به آن نوع از مجازات زندان گفته می‌شود که در زمره حدود، قصاص یا دیات قرار نمی‌گیرد و دادگاه بر اساس اختیارات قانونی خود و با توجه به شرایط ارتکاب جرم، آن را تعیین می‌کند. بر اساس ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی، تعزیر به مجازاتی اطلاق می‌شود که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نبوده و بنا بر مصلحت جامعه، توسط حاکم شرع (قاضی) تعیین می‌گردد.
📍 درجات حبس تعزیری طبق قانون
طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، حبس تعزیری به هشت درجه تقسیم شده است. این درجات بر اساس مدت محکومیت و شدت مجازات مشخص می‌شوند:
- درجه ۱: بیش از ۲۵ سال حبس
- درجه ۲: ۱۵ تا ۲۵ سال
- درجه ۳: ۱۰ تا ۱۵ سال
- درجه ۴: ۵ تا ۱۰ سال
- درجه ۵: ۲ تا ۵ سال
- درجه ۶: ۶ ماه تا ۲ سال
- درجه ۷: ۹۱ روز تا ۶ ماه
- درجه ۸: تا ۹۰ روز
ملاک درجه‌بندی، مدت حبس است و هرچه درجه پایین‌تر باشد، امکان برخورداری از تخفیف و تعلیق بیشتر خواهد بود.
⚖️ تفاوت حبس تعزیری با سایر انواع حبس
در نظام مجازات ایران، حبس به دو نوع کلی تقسیم می‌شود: حبس حدی و حبس تعزیری. تفاوت‌های مهم آن‌ها عبارت‌اند از:
- مبنا و منبع مجازات: حبس حدی مبتنی بر شرع و نصوص قطعی فقهی است، در حالی که حبس تعزیری توسط قانون‌گذار و با توجه به مصالح اجتماعی تعیین می‌شود.
- قابلیت تغییر یا تبدیل: مجازات‌های حدی در اغلب موارد غیرقابل تغییر و قابل تخفیف نیستند، اما حبس تعزیری قابل تخفیف، تعلیق، تبدیل به جزای نقدی و حتی خرید (در برخی شرایط خاص) است.
- قابلیت اعتراض و رسیدگی مجدد: حبس‌های تعزیری تقریباً در تمامی درجات، قابل اعتراض و تجدیدنظر هستند، در حالی که برخی از احکام حدی پس از اثبات شرایط خاصی قابل اجرا و غیرقابل تغییرند.
اعتراض به حکم حبس تعزیری با روش های قانونی
زمانی که دادگاه حکم حبس تعزیری را صادر می‌کند، این حکم در اغلب موارد قطعی و نهایی نیست و محکوم‌علیه می‌تواند از راه‌های مختلف قانونی برای اعتراض استفاده کند. بسته به درجه حبس و نحوه صدور رأی، راه‌های اعتراضی متفاوتی وجود دارد که هر یک، مهلت، شرایط و مراحل خاص خود را دارند. آشنایی با این راه‌ها برای هر فردی که با حکم کیفری روبه‌رو است، ضروری و حیاتی است.
⚖️ ۱. تجدیدنظرخواهی از حکم حبس تعزیری
اولین و متداول‌ترین راه اعتراض، تجدیدنظرخواهی است. طبق ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری، در صورتی که حکم صادره قطعی نباشد، محکوم‌علیه، وکیل او یا سایر اشخاص ذی‌نفع می‌توانند در مهلت قانونی (۲۰ روز از تاریخ ابلاغ در دعاوی داخل کشور)، به دادگاه تجدیدنظر استان مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت کنند.
مثال: اگر فردی به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شود، با استناد به دلایلی نظیر عدم رعایت آیین دادرسی، بی‌اعتباری دلایل یا عدم تناسب مجازات، می‌تواند درخواست تجدیدنظر بدهد.
⚖️ ۲. واخواهی در برابر رأی غیابی
اگر حکم حبس تعزیری به‌صورت غیابی صادر شده باشد، محکوم‌علیه می‌تواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی رأی، درخواست واخواهی بدهد. در این روش، همان دادگاهی که رأی را صادر کرده، مجدداً به پرونده رسیدگی می‌کند.
این روش فقط برای آرای غیابی کاربرد دارد و در صورت حضور متهم در جلسات دادرسی، امکان واخواهی وجود ندارد.
⚖️ ۳. فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور
بر اساس ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری، اگر حکم حبس صادر شده در دادگاه بدوی مربوط به درجات اول تا سوم تعزیری باشد، قابلیت فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور را دارد. در این روش، دیوان صرفاً جنبه شکلی و قانونی رأی را بررسی می‌کند و وارد ماهیت پرونده نمی‌شود.
✅ شرط مهم: حبس تعزیری باید در درجه‌های ۱ تا ۳ باشد (مثلاً ۱۰ سال یا بیشتر) تا امکان فرجام‌خواهی وجود داشته باشد.
⚖️ ۴. اعاده دادرسی
اگر حکم صادره در دادگاه تجدیدنظر قطعی شده باشد، و محکوم‌علیه دلایل جدید یا جهات قانونی خاصی برای اعتراض داشته باشد، می‌تواند طبق ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، از دیوان عالی کشور درخواست اعاده دادرسی کند.
موارد قابل استناد برای اعاده دادرسی شامل: کشف دلیل جدید، تعارض بین دو حکم، جعلی بودن اسناد مورد استناد دادگاه و … می‌باشد.
⚖️ ۵. تبدیل یا تعلیق مجازات
یکی دیگر از روش‌های مقابله با حکم حبس تعزیری، درخواست تبدیل یا تعلیق آن است. در صورتی که محکوم‌علیه فاقد سابقه کیفری مؤثر باشد، جرم از درجه ۳ تا ۸ باشد و شرایط اصلاح مرتکب فراهم شده باشد، دادگاه می‌تواند مجازات حبس را:
- به حبس تعلیقی
- یا به جزای نقدی (در درجات ۵ تا ۷)
- یا سایر مجازات‌های جایگزین تبدیل کند.
این درخواست می‌تواند در قالب اعتراض به اجرای حکم یا همزمان با درخواست تجدیدنظر ارائه شود.
شرایط لازم برای اعتراض به حکم حبس تعزیری
اعتراض به حکم حبس تعزیری نه‌تنها مستلزم آگاهی از روش‌های قانونی آن است، بلکه نیازمند وجود شرایط و زمینه‌های مشخصی است که قانون‌گذار تعیین کرده است. اگرچه اصل بر حق هر فرد برای اعتراض به حکم صادره است، اما تحقق این حق در عمل، منوط به رعایت برخی ضوابط قانونی است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
📌 ۱. وجود مجوز قانونی برای اعتراض
طبق ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری، احکام صادره در صورتی قابل تجدیدنظر هستند که جزء موارد قابل اعتراض باشند. به طور خاص، مجازات‌های حبس تعزیری از درجه هشت تا درجه سه، طبق قانون، قابل اعتراض هستند و شخص محکوم‌علیه می‌تواند درخواست رسیدگی مجدد را مطرح نماید.
این شرط بدان معناست که برخی مجازات‌های خفیف یا جرائم خاص ممکن است طبق قانون قابل اعتراض نباشند.
📌 ۲. رعایت مهلت قانونی
اعتراض به رأی باید در مهلت مقرر قانونی صورت گیرد. این مهلت برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی، و برای افراد مقیم خارج از کشور دو ماه می‌باشد. عدم رعایت این زمان‌بندی موجب سقوط حق اعتراض خواهد شد، مگر در موارد استثنایی مانند عذر موجه.
مثلاً اگر متهم به دلایل پزشکی در مهلت قانونی نتواند اعتراض کند، با ارائه گواهی معتبر، امکان احیای حق اعتراض فراهم می‌شود.
📌 ۳. وجود جهات قانونی برای اعتراض
قانون‌گذار در ماده ۴۳۲ آیین دادرسی کیفری جهاتی را برشمرده است که در صورت وجود آن‌ها، دادگاه تجدیدنظر می‌تواند به پرونده ورود کرده و رأی را نقض یا اصلاح کند، از جمله:
- عدم صلاحیت دادگاه صادرکننده رأی
- بی‌اعتباری دلایل و مستندات رأی
- عدم رعایت اصول دادرسی منصفانه
- مغایرت حکم با شرع یا قانون
در لایحه اعتراض باید حداقل یکی از این جهات به‌درستی تبیین و مستند شده باشد.
📌۴. امکان استفاده از نهادهای تخفیف و تعلیق
برای برخی از محکومان، امکان استفاده از نهادهایی چون تبدیل مجازات، حبس تعلیقی یا خرید حبس نیز وجود دارد. این موارد بر اساس مواد ۳۷، ۳۸، ۴۶ و ۵۴ قانون مجازات اسلامی مشروط به موارد زیر است:
- نداشتن سابقه کیفری مؤثر
- اصلاح رفتار پس از وقوع جرم
- جبران خسارت زیان‌دیده
- ابراز ندامت و توبه در جرائم تعزیری درجه ۶ تا ۸
در این موارد، وکیل می‌تواند از دادگاه تقاضا کند مجازات حبس به مجازات جایگزین تبدیل یا معلق شود.
نحوه ثبت و پیگیری اعتراض به حکم حبس تعزیری از طریق سامانه ثنا
با تحول الکترونیکی در قوه قضاییه، بسیاری از فرآیندهای حقوقی و کیفری از جمله ثبت اعتراض به آرای صادره، به صورت آنلاین و از طریق سامانه ثنا انجام می‌شود. این سامانه که تحت عنوان کامل «سامانه خدمات الکترونیک قضایی» شناخته می‌شود، بستری رسمی برای ثبت، پیگیری و مشاهده اطلاعات مربوط به پرونده‌هاست. در این بخش، نحوه ثبت اعتراض به حکم حبس تعزیری از طریق این سامانه و مراحل قانونی آن را بررسی می‌کنیم.
📝 ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه ثنا
پیش از هر اقدام، فرد باید در سامانه ثنا ثبت‌نام کرده و احراز هویت حضوری یا غیرحضوری انجام دهد. این مرحله برای تمام اشخاص حقیقی یا حقوقی الزامی است. ثبت‌نام در این سامانه از طریق سایت sana.adliran.ir و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی امکان‌پذیر است.
بدون ثبت‌نام و احراز هویت، امکان هیچ‌گونه اقدام قضایی الکترونیکی از جمله اعتراض به حکم وجود ندارد.
⚖️ مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
با وجود اینکه سامانه ثنا امکان پیگیری و مشاهده پرونده‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند، اما ثبت اعتراض رسمی به حکم حبس تعزیری معمولاً باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت گیرد. این دفاتر نقش واسطه‌ای بین مردم و دادگاه را ایفا می‌کنند و می‌توانند انواع لوایح، دادخواست‌ها و اعتراض‌ها را ثبت و ارسال کنند.
افراد باید مدارک هویتی و مستندات مربوط به اعتراض خود، به همراه متن لایحه تنظیم‌شده را به دفتر ارائه دهند.
✅ مراحل ثبت اعتراض به حکم حبس تعزیری
- تهیه لایحه اعتراض با ذکر مشخصات، مستندات و دلایل اعتراض (توسط شخص یا وکیل)
- مراجعه به دفتر خدمات قضایی جهت ثبت رسمی اعتراض
- پرداخت هزینه دادرسی و هزینه ثبت اعتراض
- دریافت کد رهگیری پرونده
- پیگیری پرونده از طریق حساب کاربری در سامانه ثنا
پیگیری وضعیت رسیدگی در سامانه ثنا
پس از ثبت اعتراض، فرد می‌تواند با ورود به حساب کاربری خود در سامانه ثنا، جزئیات پرونده، وضعیت رسیدگی، تاریخ‌های مربوط به جلسات دادگاه و تصمیمات اتخاذ‌شده را مشاهده کند. این قابلیت به شفافیت دادرسی کمک کرده و نیاز به مراجعات حضوری مکرر را کاهش می‌دهد.
اطلاع‌رسانی رسمی قوه قضاییه نیز از طریق پیامک به شماره ثبت‌شده در سامانه ثنا انجام می‌شود.
تجدیدنظر، واخواهی، فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی در اعتراض به حبس تعزیری
اعتراض به حکم حبس تعزیری بسته به شرایط صدور رأی، درجه مجازات، و وضعیت حضور یا غیبت متهم در دادگاه، می‌تواند در قالب یکی از چهار روش رسمی و قانونی زیر صورت گیرد: تجدیدنظرخواهی، واخواهی، فرجام‌خواهی یا اعاده دادرسی. هر یک از این روش‌ها، ضوابط خاصی دارد که در ادامه به‌تفصیل شرح داده می‌شود.
⚖️ تجدیدنظرخواهی
تجدیدنظرخواهی نخستین و متداول‌ترین روش اعتراض است که در بسیاری از دعاوی کیفری به‌ویژه در احکام حبس تعزیری از آن استفاده می‌شود. بر اساس ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری، کلیه احکام قابل تجدیدنظر باید ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، در دادگاه تجدیدنظر استان مورد بررسی مجدد قرار گیرند.
در این مرحله، دادگاه تجدیدنظر می‌تواند رأی را تأیید، اصلاح یا نقض کند.
مثال عملی: فردی به ۴ سال حبس تعزیری محکوم شده و با استناد به بی‌اعتباری دلایل دادگاه بدوی، درخواست تجدیدنظر می‌دهد.
⚖️ واخواهی
واخواهی مخصوص احکام غیابی است؛ یعنی زمانی که متهم در هیچ‌یک از مراحل رسیدگی حضور نداشته و حکم بدون حضور وی صادر شده است. طبق ماده ۴۰۶ آیین دادرسی کیفری، فرد محکوم‌علیه می‌تواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی رأی، در همان شعبه صادرکننده، تقاضای واخواهی کند.
این روش، فرصت جدیدی برای دفاع فراهم می‌کند و در مواردی ممکن است به تبدیل یا تخفیف مجازات منجر شود.
نکته مهم: واخواهی، تجدیدنظر نیست؛ بلکه رسیدگی مجدد در همان دادگاه صادرکننده حکم است.
⚖️ فرجام‌خواهی
فرجام‌خواهی یکی از راه‌های فوق‌العاده اعتراض به رأی است که صرفاً در موارد خاص امکان‌پذیر است. طبق ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری، اگر حکم صادرشده مربوط به حبس تعزیری درجه ۱ تا ۳ باشد (مثلاً ۱۵ تا ۲۵ سال)، محکوم می‌تواند به دیوان عالی کشور درخواست فرجام‌خواهی بدهد.
در این مرحله، دیوان بررسی می‌کند که آیا حکم صادره مطابق قانون صادر شده یا نه، اما وارد ماهیت جرم نمی‌شود.
در صورت احراز خلاف قانون بودن رأی، دیوان می‌تواند آن را نقض کرده و پرونده را به شعبه دیگر ارجاع دهد.
⚖️ اعاده دادرسی
اگر حکم صادره در دادگاه تجدیدنظر قطعی شده باشد و محکوم‌علیه دلایل تازه‌ای برای اعتراض داشته باشد، می‌تواند از طریق دیوان عالی کشور تقاضای اعاده دادرسی کند. این درخواست باید بر اساس ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری و به‌استناد یکی از جهات هفت‌گانه اعاده دادرسی صورت گیرد.
نمونه مواردی که می‌تواند مبنای اعاده دادرسی قرار گیرد:
- کشف دلایل جدید که بر بی‌گناهی دلالت دارد
- جعلی بودن اسناد مورد استناد در حکم
- تعارض آرای صادره از دو شعبه
- محکومیت شخصی که اصلاً مرتکب جرم نشده است
اگر دیوان عالی کشور دلایل را موجه تشخیص دهد، پرونده به شعبه هم‌عرض ارجاع می‌شود تا مجدداً مورد بررسی قرار گیرد.
رأی قطعی حبس تعزیری چه زمانی صادر می‌شود و آیا قابل اعتراض است؟
یکی از دغدغه‌های اصلی محکومان به حبس تعزیری، این است که آیا پس از صدور رأی قطعی نیز می‌توان کاری کرد یا راهی برای اعتراض وجود دارد؟ برای پاسخ به این سؤال، ابتدا باید مفهوم رأی قطعی را به‌درستی درک کنیم و سپس ببینیم چه راه‌هایی در صورت وجود شرایط خاص، پس از قطعیت حکم باقی می‌ماند.
⚖️ رأی قطعی چیست؟
در نظام دادرسی کیفری ایران، رأی قطعی به حکمی گفته می‌شود که دیگر قابل اعتراض از طریق تجدیدنظرخواهی یا فرجام‌خواهی نیست. این قطعیت ممکن است به یکی از دلایل زیر حاصل شود:
-
انقضای مهلت اعتراض بدون اینکه اعتراض ثبت شود.
-
صدور رأی در مرجع تجدیدنظر یا دیوان عالی و عدم پیش‌بینی راه اعتراض دیگر.
-
رد اعتراض توسط مرجع بالاتر و تأیید حکم اولیه.
به‌طور خاص، اگر فردی به حبس تعزیری محکوم شود و در مهلت قانونی تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی نکند، یا اعتراضش رد شود، رأی وی قطعی تلقی می‌شود.
📌 درجات حبس تعزیری و مسیر اعتراض
مطابق قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های حبس تعزیری بر اساس درجه، مسیر متفاوتی در فرآیند اعتراض دارند:
- درجات ۱ تا ۳ (مثلاً ۱۵ سال حبس): ابتدا قابل تجدیدنظر و سپس فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور
- درجات ۴ تا ۸: فقط قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان
پس از طی این مراحل، در صورت صدور رأی نهایی، حکم قطعیت یافته و اجرای آن آغاز می‌شود.
✅ آیا می‌توان به رأی قطعی هم اعتراض کرد؟
در برخی شرایط خاص، بله. قانون‌گذار راه‌هایی برای اعتراض فوق‌العاده به رأی قطعی در نظر گرفته است:
🟢 ۱. اعاده دادرسی
در صورت کشف دلایل جدید، جعلی بودن مدارک، تعارض در احکام یا اشتباه آشکار در رأی، فرد می‌تواند از دیوان عالی کشور تقاضای اعاده دادرسی کند. این درخواست اگر پذیرفته شود، رأی قطعی قبلی از درجه اعتبار ساقط شده و رسیدگی مجدد انجام می‌گیرد.
🟢 ۲. اعمال ماده ۴۷۷
مطابق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه رئیس قوه قضاییه تشخیص دهد که رأی قطعی بر خلاف شرع یا قانون صادر شده، می‌تواند دستور بررسی مجدد آن را صادر کند. این راه معمولاً در موارد نادر و پس از طی فرآیند پیچیده اداری اعمال می‌شود. درخواست اعمال ماده ۴۷۷ باید مستند، مستدل و کاملاً قانونی باشد و ترجیحاً با مشاوره وکیل متخصص ارائه شود.
سوالات متداول
در این قسمت سوالات متداول پیرامون اعتراض به حبس تعزیری را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال در قالب مشاوره حقوقی مطرح شده است:
❓برای جرم تبلیغ علیه نظام یک سال حبس تعزیری دادن. اگر اعتراض بزنیم ممکنه حبسش کمتر بشه یا بیشتر بشه؟ لطفاً راهنمایی کنید. از یک وکیل پرسیدم گفت اگر اعتراض بزنی ممکنه بیشترم بشه. بهترین راه چیه از نظر شما؟ ممکنه تجدیدنظر حبس رو به چیز دیگه‌ای تغییر بده، مثلاً جزای نقدی یا تعلیقی؟
✅ اگر هنوز مهلت اعتراض به رأی پابرجاست، حتماً از این حق استفاده کنید و با تنظیم لایحه دفاعیه مستند و مستدل یا با کمک یک وکیل دادگستری، درخواست تجدیدنظر دهید. در مرحله تجدیدنظر، قاضی می‌تواند رأی را تخفیف دهد یا نوع مجازات را تغییر دهد (مثلاً به جزای نقدی یا تعلیقی). البته این تصمیم بسته به محتویات پرونده و دفاعیات شما دارد. درست است که احتمال تشدید مجازات هم وجود دارد، اما در عمل، اگر دفاع قوی و بدون تناقض ارائه شود، این اتفاق نادر است.
❓به جرم نگهداری مواد مخدر شامل ماشروم به حبس تعزیری ۴ سال و برای گراس به ۳ سال همراه با شلاق و جزای نقدی محکوم شدم. آیا قابل اعتراض هست؟ هیچ سابقه کیفری ندارم. لطفاً کمکم کنید و راهنمایی کنید، یک روز هم نمی‌تونم حبس رو تحمل کنم، کاملاً پشیمون و درمانده هستم.
✅ اگر رأی صادرشده هنوز قطعی نشده، می‌توانید به آن اعتراض کنید. سابقه نداشتن، ابراز ندامت، و شرایط شخصی‌تان می‌توانند از عوامل مؤثر در تخفیف یا تبدیل مجازات در مرحله تجدیدنظر باشند. توصیه می‌شود با مشاوره حقوقی تخصصی یا تنظیم لایحه‌ای دقیق، درخواست تخفیف، تعلیق یا جایگزینی مجازات (مانند پابند الکترونیکی یا خدمات عمومی رایگان) مطرح کنید. در صورت قطعی شدن رأی، امکان استفاده از پابند الکترونیکی وجود دارد، مشروط بر احراز شرایط قانونی.
❓من ۲۷ ماه حبس تعزیری داشتم به جرم مواد مخدر (تریاک). یک‌سوم از حبس را گذراندم. درخواست تعلیقی دادم که با آزادی مشروط موافقت کردند. الان رأی دادگاه برام آمده: ۵ سال تعلیق و آزاد شدم. ولی همه می‌گن زیاد دادن. می‌تونم به رأی اعتراض کنم؟ چون ۲۷ ماه حبس داشتم و ۹ ماه‌ونیم کشیدم و بعد آزادی مشروط گرفتم. آیا می‌شه کاری کرد که کم بشه؟ لطفاً راهنمایی کنید.
✅ اگر رأی تعلیق صادره هنوز قطعیت پیدا نکرده، امکان اعتراض وجود دارد. با این حال، اگر رأی قطعی شده باشد، تنها راه شما اعاده دادرسی خواهد بود که شرایط خاصی دارد. همچنین در صورت احراز شرایط توسط قاضی اجرای احکام، می‌توانید درخواست استفاده از پابند الکترونیکی یا سایر نهادهای ارفاقی بدهید. طبق بخشنامه قوه قضائیه، برای مجازات‌های درجه ۵ تا ۸، حتی بدون اعزام به زندان، امکان درخواست پابند وجود دارد.
❓بنده طی دعوای همسایگی که بعد از بازداشت اول رضایت هم گرفتم از شاکی خودم، ولی چون از اسپری فلفل استفاده کردم، دادگاه ۶ ماه حبس تعزیری داد. ولی توجه نکردم و دو ماه گذشته و غیابی رأی صادر شده و اکنون در دست اجرای احکام است.
✅ با توجه به اینکه رأی غیابی صادر شده، امکان واخواهی برای شما وجود دارد، مشروط بر اینکه هنوز مهلت قانونی آن (۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی یا اطلاع از اجرای حکم) باقی مانده باشد. همچنین در صورت عدم امکان واخواهی یا رد آن، می‌توانید از نهادهایی مانند پابند الکترونیکی یا تقاضای تعلیق استفاده کنید.
❓ دوستی با جرم معاونت در کلاهبرداری به حبس تعزیری محکوم شده است. پس از چند روز می‌تواند از پابند الکترونیکی استفاده کند؟
✅ بر اساس ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و بند ب ماده ۷ آیین‌نامه مراقبت الکترونیکی، در جرایم تعزیری درجه پنج تا هشت، دادگاه می‌تواند با موافقت محکوم‌علیه، اجرای حبس را تحت نظارت سامانه الکترونیکی (پابند) انجام دهد.
تشخیص زمان مناسب برای صدور این مجوز، با قاضی اجرای احکام است و معمولاً به رفتار محکوم، نوع جرم، و داشتن شرایط اولیه بستگی دارد. برخی افراد قبل از ورود به زندان هم موفق به دریافت این مجوز می‌شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با وکلای ما در ایران لگال تماس حاصل فرمایید.