پیگیری پرونده‌های مطرح‌شده در دادسرای نظامی، برخلاف پرونده‌های عادی، دارای ضوابط ویژه‌ای است که از ساختار خاص این نهاد قضایی ناشی می‌شود. دادسراهای نظامی که تحت نظارت سازمان قضایی نیروهای مسلح فعالیت می‌کنند، صلاحیت رسیدگی به جرایم نیروهای مسلح از جمله سربازان، کادر، درجه‌داران و افسران را دارند. به دلیل ارتباط مستقیم این نهاد با امنیت ملی و نظم سازمانی نیروهای نظامی، دسترسی به اطلاعات و پیگیری روند پرونده‌ها با محدودیت‌ها و چارچوب‌های خاصی همراه است.
در این مقاله، با بررسی دقیق راه‌های قانونی و عملی پیگیری پرونده در دادسرای نظامی، از روش‌های الکترونیکی مانند «ثنا» و «عدالت همراه» گرفته تا مراجعه حضوری، نقش وکیل، استعلام از یگان خدمتی و نحوه دریافت مجوز ملاقات با متهم، به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید روند رسیدگی را با آگاهی کامل و بدون اتلاف وقت دنبال کنید.
مسیرهای رسمی پیگیری پرونده در دادسرای نظامی
برای پیگیری پرونده در دادسرای نظامی، بهترین مسیر ثبت‌نام در سامانه ثنا و استفاده از بخش «خدمات قضایی من» یا اپلیکیشن عدالت همراه است. این سامانه‌ها امکان مشاهده ابلاغیه‌ها، وضعیت پرونده و نوبت‌های رسیدگی را فراهم می‌کنند. در موارد خاص، می‌توان با شماره پرونده به‌صورت حضوری به دادسرای نظامی مراجعه کرد. برخی اطلاعات محرمانه فقط از طریق مراجعه حضوری یا وکیل قابل پیگیری هستند.
📌 استفاده از سامانه ثنا، عدالت همراه و درگاه‌های قضایی
- سامانه ثنا مخصوص ثبت نام و ورود به پنل خدمات قضایی
- خدمات قضایی من برای مشاهده ابلاغیه‌ها، وقت رسیدگی، وضعیت پرونده
- اپلیکیشن عدالت همراه (برای Android و iOS) که نسخه همراه خدمات ثنا محسوب می‌شود
برای استفاده از این خدمات، نیاز به موارد زیر دارید:
- ثبت‌نام قبلی در سامانه ثنا
- شماره ملی و رمز شخصی
- در برخی پرونده‌ها، رمز پرونده نیز لازم است
🔍 نکته مهم: وب‌سایت رسمی سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز همین مسیرهای فوق را معرفی می‌کند و سرویس مستقلی برای مشاهده وضعیت پرونده ندارد، بلکه کاربران را به سامانه ثنا، اپ عدالت همراه یا میز خدمت قوه قضاییه ارجاع می‌دهد.
مراجعه حضوری به دادسرای نظامی؛ چه زمانی و چگونه؟
اگر دسترسی به سامانه‌های الکترونیکی مانند ثنا یا عدالت همراه ممکن نباشد یا اطلاعات مورد نظر در این سامانه‌ها نمایش داده نشود (مثلاً در پرونده‌های محرمانه یا دارای طبقه‌بندی خاص)، مراجعه حضوری به دادسرای نظامی ضروری می‌شود. این روش همچنان یکی از راه‌های مطمئن برای بررسی دقیق وضعیت پرونده محسوب می‌شود.
📌 چه زمانی نیاز به مراجعه حضوری است؟
- زمانی که اطلاعات پرونده در سامانه‌ها نمایش داده نمی‌شود
- در موارد محرمانه یا امنیتی که سطح دسترسی محدود است
- برای درخواست‌هایی مانند ملاقات با متهم یا تسلیم لایحه یا دفاعیه
- در صورت وجود ابهام در وضعیت ارجاع پرونده یا تأخیر در رسیدگی
📌 چه مدارکی برای مراجعه نیاز است؟
برای پیگیری حضوری در دادسرای نظامی، معمولاً همراه داشتن مدارک زیر الزامی است:
- شماره پرونده (کلاسه) یا شماره شعبه
- مدرک شناسایی معتبر (کارت ملی یا کارت نظامی)
- وکالت‌نامه، در صورتی که پیگیری توسط وکیل انجام شود
- در صورت بازداشت متهم، مدارک هویتی خانوادگی برای ملاقات یا استعلام
🔍 نکته: مراجعان باید به واحد ارجاع یا دبیرخانه دادسرا مراجعه کنند تا پرونده به بازپرس یا دادیار رسیدگی‌کننده معرفی شود. برخی دادسراها برای مراجعان، نوبت یا فرم‌های درخواست ملاقات ارائه می‌دهند.
پیگیری پرونده توسط خانواده متهم
در مواردی که متهم در پرونده نظامی بازداشت یا تحت تعقیب قرار گرفته و خانواده قصد دارند روند پرونده را پیگیری کنند، راه‌هایی برای دسترسی قانونی به اطلاعات وجود دارد. البته در این موارد، سطح دسترسی خانواده‌ها معمولاً محدودتر از وکیل رسمی است؛ با این حال، اگر پرونده امنیتی یا محرمانه نباشد، می‌توان برخی اطلاعات کلی را به دست آورد.
📌 استعلام حضوری با شماره پرونده
خانواده متهم می‌توانند با در دست داشتن شماره پرونده (کلاسه) و مدارک هویتی معتبر، به واحد ارجاع یا دفتر شعبه بازپرسی در دادسرای نظامی مراجعه کرده و وضعیت کلی پرونده (مثل در جریان بودن، ارجاع، ختم تحقیقات، صدور کیفرخواست و…) را استعلام کنند.
📌 نکته مهم: معمولاً اطلاعات جزئی و محتوای پرونده، فقط به خود متهم یا وکیل تسلیم‌شده ارائه می‌شود.
📌 پیگیری از طریق فرماندهی یگان خدمتی
در برخی پرونده‌های مرتبط با شکایت از مامور در دادسرای نظامی یا نظامیان شاغل، خانواده می‌توانند از طریق یگان محل خدمت متهم یا فرماندهی مستقیم پیگیری‌هایی انجام دهند؛ مثلاً برای اطلاع از وضعیت بازداشت، صدور برگه مرخصی، انتقال به بازداشتگاه جدید یا ارسال نامه درخواست ملاقات.
این مسیر غیررسمی اما در عمل پرکاربرد است، به‌ویژه در مواردی که دسترسی به دادسرا محدود شده باشد.
📌 شرایط دریافت مجوز ملاقات با متهم بازداشت‌شده
اگر متهم در بازداشتگاه نظامی یا زندان ویژه نیروهای مسلح نگهداری می‌شود، برای ملاقات با او، خانواده باید از دادسرای نظامی یا بازداشتگاه محل نگهداری، مجوز ملاقات بگیرند. مسیرهای رایج دریافت مجوز:
- مراجعه حضوری و ثبت درخواست در دبیرخانه دادسرا
- پیگیری از طریق تلفن گویا یا میز خدمت
- ارسال درخواست کتبی توسط وکیل یا خود خانواده
🔍 نکته: معمولاً فقط والدین، همسر و فرزندان اجازه ملاقات دارند و زمان آن نیز محدود است. در برخی موارد ممکن است ملاقات فقط به صورت کابینی یا تلفنی انجام شود.
محدودیت‌های نمایش اطلاعات در پرونده‌های خاص
در ساختار دادسرای نظامی، برخی پرونده‌ها به دلیل ماهیت امنیتی، حفاظتی یا محرمانه، تحت محدودیت‌های خاصی قرار می‌گیرند. این محدودیت‌ها نه‌تنها برای حفظ نظم و امنیت سازمان‌های نظامی بلکه برای جلوگیری از افشای اطلاعات طبقه‌بندی‌شده نیز در نظر گرفته شده‌اند. در این شرایط، حتی در صورت داشتن شماره پرونده، ممکن است اطلاعاتی در سامانه‌های عمومی نمایش داده نشود.
📌 پرونده‌های محرمانه و امنیتی چگونه محدود می‌شوند؟
پرونده‌هایی که شامل جرایمی نظیر:
- افشای اسرار نظامی
- جاسوسی
- نقض مأموریت در مناطق عملیاتی
- فرار از خدمت در شرایط جنگی یا اضطراری
باشند، در طبقه «محرمانه» یا «خیلی محرمانه» قرار می‌گیرند. این طبقه‌بندی باعث می‌شود که:
- هیچ اطلاعاتی در سامانه ثنا یا عدالت همراه نمایش داده نشود
- حتی وکیل نیز تنها با مجوز خاص از بازپرس یا رئیس دادسرا بتواند به اطلاعات پرونده دسترسی پیدا کند
- ملاقات یا مکاتبه با متهم بازداشت‌شده منوط به صدور مجوزهای خاص امنیتی باشد
📌 راه‌حل قانونی برای پیگیری در چنین مواردی چیست؟
در صورت مواجهه با این نوع پرونده‌ها، فقط سه راهکار قانونی برای پیگیری وجود دارد:
- مراجعه حضوری به دادسرای نظامی محل تشکیل پرونده و گفت‌وگو با مسئول پرونده
- تسلیم وکالت‌نامه رسمی توسط وکیل مورد تأیید که تجربه پرونده‌های نظامی را داشته باشد
- ثبت درخواست رسمی در دبیرخانه دادسرا برای اطلاع از روند، با ذکر دلایل خانوادگی یا حقوقی
❗ در بسیاری از این موارد، نیاز به استعلام درون‌سازمانی یا تأیید فرماندهی کل نیروهای مسلح نیز وجود دارد که روند را کندتر می‌کند.
آشنایی با رمز پرونده و اطلاعات ضروری برای پیگیری پرونده
برای استفاده کامل از خدمات آنلاین و پیگیری الکترونیکی پرونده‌های نظامی، داشتن «رمز پرونده» یکی از کلیدی‌ترین الزامات است. این رمز، همانند یک کلید دسترسی است که در کنار شماره ملی و اطلاعات ثنا، امکان مشاهده وضعیت پرونده را در سامانه‌های قضایی فراهم می‌کند.
📌 رمز پرونده چیست و چه کاربردی دارد؟
رمز پرونده، کدی عددی یا ترکیبی است که در زمان ثبت پرونده توسط دادسرا یا شعبه قضایی صادر شده و همراه با کلاسه پرونده در اختیار طرفین قرار می‌گیرد. این رمز:
- برای ورود به بخش «اطلاع‌رسانی پرونده با رمز» در سامانه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود
- به کاربران (اعم از متهم، شاکی یا وکیل) اجازه می‌دهد بدون مراجعه حضوری، از وضعیت پرونده آگاه شوند
- از انتشار عمومی اطلاعات جلوگیری کرده و فقط به دارندگان رمز امکان پیگیری می‌دهد
📌 معمولاً در ابلاغیه‌های رسمی اولیه یا رسید ثبت شکایت، رمز پرونده درج می‌شود.
📌 چگونه رمز پرونده را دریافت کنیم؟
اگر به هر دلیلی رمز پرونده را در اختیار ندارید، چند راه وجود دارد:
- مراجعه حضوری به دادسرای نظامی با ارائه کارت ملی و مشخصات پرونده برای دریافت رمز
- دریافت رمز از وکیل تسلیم‌شده در صورت داشتن وکیل در پرونده
- ثبت درخواست رسمی مکتوب در دبیرخانه دادسرا برای صدور یا بازیابی رمز، در مواردی که مدارک شما موجود است اما رمز فراموش شده
❗ بدون رمز پرونده، تنها اطلاعات عمومی و ناقص در سامانه‌ها قابل مشاهده است و امکان دسترسی به جزئیات روند دادرسی وجود ندارد.
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون پیگیری پرونده در دادسرای نظامی را مشاهده می فرمایید:
❓ من برادرم توی پادگان بازداشت شده، از کجا بفهمم پرونده‌اش در چه وضعیه؟
✅ اگر شماره پرونده (کلاسه) دارید، می‌تونید با مدارک شناسایی به دادسرای نظامی استان مربوطه مراجعه کنید و وضعیت رو از واحد ارجاع یا دفترداری پیگیری کنید. اگر هم در سامانه ثنا ثبت‌نام کرده‌اید، می‌تونید از طریق اپلیکیشن عدالت همراه یا سایت «خدمات قضایی من» ابلاغیه‌ها و وضعیت کلی پرونده رو ببینید. در غیر این صورت، می‌تونید از طریق فرمانده یگان محل خدمت برادرتون هم پیگیری اولیه انجام بدید.
❓ آیا می‌تونم بدون داشتن وکیل، از طریق سامانه ثنا پرونده نظامی رو پیگیری کنم؟
✅ بله، اگر خودتون یکی از طرفین پرونده (متهم یا شاکی) باشید و در سامانه ثنا ثبت‌نام کرده باشید، می‌تونید وضعیت پرونده رو ببینید. اما توجه داشته باشید در بعضی پرونده‌ها، مثل جرایم محرمانه یا امنیتی، اطلاعات در سامانه نمایش داده نمی‌شن. در این موارد، یا باید حضوری مراجعه کنید یا از طریق وکیل رسمی اقدام بشه.
❓ پدرم بازنشسته ارتشه و احضاریه‌ای براش اومده؛ چطور می‌تونیم بفهمیم بابت چی احضار شده؟
✅ اگر احضاریه از طرف دادسرای نظامی صادر شده، حتماً کلاسه پرونده و تاریخ مراجعه در اون درج شده. شما یا خود ایشون می‌تونید با کارت ملی و اون برگه به دادسرای نظامی محل مراجعه کنید و اطلاعات تکمیلی رو بگیرید. همچنین می‌تونید در سامانه ثنا هم احضاریه و دلیل صدور اون رو ببینید. اگر پرونده به‌دلیل بازنشستگی به دادگاه عمومی ارجاع شده باشه، ممکنه از صلاحیت دادسرای نظامی خارج شده باشه و باید مسیرش بررسی بشه.