در نظام حقوقی ایران، حفاظت از تصرف و بهره‌برداری مشروع از اموال غیرمنقول، جایگاه ویژه‌ای دارد. یکی از حوزه‌های مهم در این زمینه، دعاوی مربوط به «مزاحمت» و «ممانعت از حق» است که در کنار دعوای تصرف عدوانی، بخش مهمی از اختلافات ملکی را تشکیل می‌دهند.
در حالی که این دو عنوان ممکن است در ظاهر مشابه به نظر برسند، اما از نظر قانونی، ارکان، شرایط طرح دعوا و آثار حقوقی، تفاوت‌های اساسی دارند. بسیاری از افراد در انتخاب نوع دعوا دچار سردرگمی می‌شوند و همین موضوع ممکن است موجب رد دعوی یا تضییع حق گردد. در این مقاله، به صورت دقیق و مرحله‌به‌مرحله به تعریف قانونی، تفاوت‌ها، نمونه شکایات و دادخواست‌های مرتبط، و همچنین نکات مهم در اثبات این دعاوی می‌پردازیم تا مسیر پیگیری حقوقی روشن‌تر شود.
آشنایی با مفهوم دعوای ممانعت از حق
دعوای ممانعت از حق زمانی مطرح می‌شود که فردی مانع استفاده دیگران از حقوق قانونی‌شان در یک ملک شود، بدون آن‌که ملک را به تصرف خود درآورده باشد.طبق ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی:
«دعوای ممانعت از حق عبارت است از تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد.»
به زبان ساده، اگر شخصی مانع استفاده شما از حق عبور، حق استفاده از آب، یا هر گونه انتفاع مشروع دیگر در ملکی شود (بدون اینکه ملک را تصرف کند)، می‌توان علیه او دعوای ممانعت از حق اقامه کرد.
⚖️ تفاوت ممانعت از حق با تصرف عدوانی
در تصرف عدوانی، متجاوز ملک را به تصرف خود در می‌آورد. اما در ممانعت از حق، مالکیت یا تصرف باقی می‌ماند ولی امکان بهره‌برداری سلب می‌شود. برای نمونه:
- اگر شما حق عبور از کوچه‌ای دارید و همسایه با گذاشتن موانع، مانع عبور شما شود، این «ممانعت از حق» است.
- اگر همان همسایه کوچه را تصرف کند و اجازه ورود ندهد، دعوا «تصرف عدوانی» خواهد بود.
📌 چه حقوقی شامل ممانعت از حق می‌شوند؟
حق ارتفاق (مثل حق عبور یا حق استفاده از نور)، حق انتفاع (مثلاً حق بهره‌برداری از چاه، باغ، یا فضای مشترک)، و هر نوع استفاده قانونی از ملک دیگری، در این تعریف می‌گنجند. اگر شخصی از اجرای این حقوق جلوگیری کند، مشمول دعوای ممانعت از حق خواهد شد.
📝 چه کسی می‌تواند طرح دعوا کند؟
نکته مهم این است که طرح دعوای ممانعت از حق فقط مختص مالک نیست. هر شخصی که سابقه تصرف یا استفاده مشروع از آن حق را داشته باشد، می‌تواند اقدام کند؛ حتی اگر صاحب ملک نباشد. مثلاً مستأجری که برای استفاده از حیاط مشترک با ممانعت روبه‌رو شده، نیز حق اقامه دعوا دارد.
✅ اثبات دعوای ممانعت از حق
برای پیروزی در این دعوا، باید دو نکته به دادگاه اثبات شود:
- وجود یک حق قانونی (مانند حق عبور یا انتفاع).
- سابقه استفاده از آن حق توسط خواهان قبل از ممانعت.
مدارکی مانند سند مالکیت، استشهادیه، عکس، شهادت شهود، و حتی گزارش مأمورین نیروی انتظامی می‌توانند ابزار اثباتی مهمی در این مسیر باشند.
تعریف قانونی و شرایط طرح دعوای مزاحمت از حق
دعوای مزاحمت زمانی مطرح می‌شود که شخصی بدون خارج کردن مال از تصرف متصرف، موجب اختلال در استفاده او از مال غیرمنقول شود.مطابق ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی:
«دعوای مزاحمت، دعوایی است که به‌موجب آن، متصرف مال غیرمنقول، درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را مطرح می‌کند که نسبت به متصرفات او مزاحم است، بدون اینکه مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.»
بر اساس این ماده، اگر فردی تصرف شما را از بین نبرد اما با رفتارهای خود مانع استفاده راحت و بی‌دغدغه شما از ملک شود، می‌توان علیه او طرح دعوای مزاحمت کرد.
🔍 مزاحمت یعنی چه؟ با مثال توضیح دهید
برای روشن شدن مفهوم، چند نمونه را مرور کنیم:
- همسایه‌ای که مصالح ساختمانی را جلوی درب پارکینگ شما می‌ریزد.
- مستأجری که در ملک تجاری صدای بلند پخش می‌کند و مزاحم هم‌ملکان می‌شود.
- همسایه‌ای که با نصب غیرقانونی دوربین، حریم خصوصی شما را در ملک‌تان مختل می‌کند.
در هیچ‌یک از این موارد، ملک شما به تصرف فرد مزاحم درنیامده است؛ اما رفتار او مزاحم بهره‌برداری شما از ملک شده.
🧾 چه کسی می‌تواند دعوای مزاحمت مطرح کند؟
تنها شرط لازم برای طرح این دعوا، سابقه تصرف مشروع و فعلی است. به این معنا که حتی اگر مالک نباشید اما ملک در تصرف شما بوده باشد، مانند مستأجر یا بهره‌بردار، می‌توانید اقامه دعوا کنید.
مالک بودن لازم نیست؛ اما اثبات تصرف لازم است.
⚠️ نکته مهم درباره زمان وقوع مزاحمت
بر خلاف برخی دعاوی که حتی اقدامات قبلی هم می‌تواند موضوع شکایت قرار گیرد، در دعوای مزاحمت حتماً باید مزاحمت در «زمان حال» وجود داشته باشد. مزاحمتی که رفع شده و در حال حاضر ادامه ندارد، قابل تعقیب نیست.
✅ عناصر لازم برای اثبات دعوای مزاحمت
برای پیروزی در این دعوا، باید موارد زیر اثبات شود:
- تصرف فعلی ملک یا محل مورد اختلاف.
- رفتار مزاحمتی خوانده (مانند سروصدا، مانع‌تراشی، ایجاد گرد و غبار، نور یا بو).
- عدوانی بودن رفتار، یعنی بدون رضایت یا برخلاف قانون بودن عمل مزاحم.
شواهدی نظیر عکس، فیلم، گزارش پلیس، شهادت همسایگان و احضار کارشناس رسمی می‌توانند ابزارهای مؤثر اثبات باشند.
تفاوت دعوای مزاحمت و ممانعت از حق در آیین دادرسی مدنی
این دو دعوای تصرف در ظاهر شباهت‌هایی دارند، اما از نظر حقوقی، ارکان و آثار آن‌ها متفاوت است. تفاوت در ماهیت حقوقی و موضوع دعوا به شکل زیر است:
-
دعوای ممانعت از حق:
در این دعوا، شخص خوانده مانع استفاده کامل از حقی مانند حق عبور، ارتفاق، انتفاع یا بهره‌برداری از ملک می‌شود. یعنی بهره‌برداری عملاً غیرممکن می‌گردد.
🔸 مثال: شما حق دارید از زمینی عبور کنید، اما مالک زمین با گذاشتن درب و قفل، مانع عبور کامل شما می‌شود. -
دعوای مزاحمت از حق:
در اینجا، فرد مزاحم استفاده کامل از حق را کاملاً سلب نمی‌کند، اما اختلالاتی ایجاد می‌کند که مانع بهره‌برداری آرام و بی‌دردسر می‌شود.
🔸 مثال: شخصی شیارهایی عمیق در مسیر عبور شما ایجاد کرده یا با نورافکن مستقیم باعث سلب آسایش شما در ملک می‌شود.
📌 تفاوت در تصرف یا عدم تصرف موضوع دعوا
- ممانعت از حق: در این دعوا، فرد مزاحم تصرفی در ملک نمی‌کند، ولی اجازه بهره‌برداری از حق را به صاحب حق نمی‌دهد.
- مزاحمت: فرد مزاحم، تصرف را از متصرف نمی‌گیرد، اما مانع انتفاع راحت و بی‌مزاحمت او می‌شود.
📍تفاوت در بار اثبات و ارکان
هر دو دعوا نیاز به اثبات سبق تصرف دارند. اما:
- در مزاحمت باید اختلالات جاری و فعال در حال حاضر وجود داشته باشند.
- در ممانعت از حق باید اثبات شود که استفاده کامل از حق سلب شده و فرد متصرف یا ذی‌حق، قبلاً از آن بهره می‌برده است.
📝 مثال مقایسه‌ای برای درک بهتر
- اگر فردی مانع عبور شما از راهی شود که به‌صورت قانونی حق عبور از آن را داشته‌اید، ممانعت از حق رخ داده.
- اگر در همان مسیر مجاز، چاله‌ای عمیق ایجاد کرده و عبور شما را با دشواری همراه سازد، مزاحمت از حق اتفاق افتاده است.
📊 جدول مقایسه دعوای مزاحمت و ممانعت از حق
| ویژگی‌ها | دعوای مزاحمت از حق | دعوای ممانعت از حق |
|---|---|---|
| 📌 تعریف قانونی | ایجاد اختلال جزئی در تصرف بدون خارج کردن مال از ید متصرف | جلوگیری کامل از استفاده از حق ارتفاق یا انتفاع بدون تصرف ملک |
| 🏛 ماده قانونی مربوط | ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی | ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی |
| 🔍 وضعیت تصرف | تصرف همچنان در دست متصرف است | تصرف به قوت خود باقی است؛ اما امکان بهره‌برداری از بین رفته است |
| ⚠️ نوع اختلال | مزاحمت و اختلال جزئی در استفاده | سلب کامل استفاده از حق |
| 🧾 ضرورت اثبات سبق تصرف | الزامی است | الزامی است |
| ⏳ شرط زمانی | مزاحمت باید در زمان حال ادامه داشته باشد | صرف وقوع ممانعت در گذشته کفایت می‌کند |
| 🧑⚖️ مجاز بودن اقامه دعوا توسط | متصرف فعلی ولو غیر مالک | ذی‌نفع دارای حق ارتفاق یا انتفاع حتی بدون مالکیت |
| 🛠 ابزارهای اثباتی | شهادت شهود، گزارش پلیس، عکس و فیلم، معاینه محلی | اسناد مالکیت یا مدارک اثبات‌کننده استفاده قبلی از حق |
| ⚖️ مرجع صالح رسیدگی | دادگاه محل وقوع ملک | دادگاه محل وقوع ملک |
| 📂 مثال کاربردی | ایجاد سر و صدا، نور مزاحم، انسداد نسبی مسیر | بستن کامل درب ورودی حیاط مشترک، قفل کردن مسیر عبور |
شرایط و نحوه اثبات مزاحمت و ممانعت از حق
برای موفقیت در طرح این دعاوی، اثبات صحیح عناصر دعوا نقش تعیین‌کننده دارد.چه در دعوای مزاحمت و چه در ممانعت از حق، خواهان باید دو نکته اساسی را اثبات کند:
-
سبق تصرف یا استفاده مشروع:
خواهان باید نشان دهد که پیش از وقوع مزاحمت یا ممانعت، حق بهره‌برداری یا تصرف داشته است. اثبات این نکته می‌تواند از طریق سند مالکیت، قرارداد اجاره، شهادت شهود یا حتی استشهادیه محل انجام شود. -
عدوانی بودن رفتار خوانده:
یعنی عمل خوانده بدون رضایت یا بر خلاف قانون انجام شده است. این نکته باید از دید دادگاه به‌وضوح قابل احراز باشد.
✅ اثبات مزاحمت از حق
در دعوای مزاحمت، تمرکز اصلی روی «وجود اختلال فعلی» است. یعنی خواهان باید نشان دهد که هنوز هم در حال حاضر، اختلالی در تصرف یا استفاده‌اش از ملک یا حق مربوطه وجود دارد.
ادله متداول در اثبات مزاحمت:
- شهادت همسایگان یا افراد حاضر در صحنه
- گزارش نیروی انتظامی
- فیلم و عکس از محل
- جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری
🔍 مثال: اگر شخصی دائماً صدای بلند موسیقی یا سر و صدای دستگاه‌های صنعتی در ملک خود ایجاد کرده و مانع آسایش و سکونت شما در خانه‌تان شده، این رفتار را با ضبط صدا یا شهادت همسایه‌ها می‌توان اثبات کرد.
✅ اثبات ممانعت از حق
در دعوای ممانعت از حق، هدف اثبات این است که خواهان نمی‌تواند از حقی که بر ملک دارد استفاده کند. این استفاده ممکن است حق عبور، آبیاری، بهره‌برداری از انشعاب یا حتی نور و روشنایی باشد.
ادله متداول در اثبات ممانعت از حق:
- سند مالکیت یا قرارداد نشان‌دهنده حق ارتفاق یا انتفاع
- شهادت شهود درباره استفاده سابق از حق
- مستندات مبنی بر منع استفاده (مثلاً نصب درب قفل‌شده، ایجاد مانع فیزیکی)
- گزارش مأمورین یا کارشناسان
📍 نکته مهم:
در ممانعت از حق، اگر خواهان قبلاً از حقی استفاده می‌کرده، اما اکنون دیگر نمی‌تواند از آن بهره ببرد و این ممنوعیت برخلاف قانون است، دعوای وی قابل طرح خواهد بود.
بررسی جنبه کیفری جرم مزاحمت و ممانعت از حق (ماده ۶۹۰ قانون مجازات)
علاوه بر بعد حقوقی، برخی مصادیق مزاحمت و ممانعت از حق در قانون مجازات اسلامی نیز جرم‌انگاری شده‌اند.طبق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات):
«هرکس به‌وسیله صحنه‌سازی مانند پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، غرس اشجار، نهرکشی، زراعت، نصب در یا قفل، یا سایر اقدامات مشابه، موجب ایجاد آثار تصرف یا جلوگیری از استفاده قانونی دیگران در املاک و اراضی متعلق به اشخاص، دولت، اوقاف، منابع طبیعی یا محیط زیست شود، به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم می‌شود.»
نکته: قانون‌گذار این اعمال را نه‌تنها تخلف مدنی، بلکه جرم قابل مجازات نیز تلقی کرده است.
📌 مواردی که مشمول جرم محسوب می‌شوند
برخی از نمونه‌های رفتاری که طبق ماده ۶۹۰ جنبه کیفری دارند:
- نصب در یا قفل در ملک مشاع برای جلوگیری از عبور سایر شرکا
- دیوارکشی یا کرت‌بندی زمین کشاورزی مشاع
- تخریب نهر مشترک یا مسدودسازی آن
- معرفی خود یا دیگری به‌عنوان ذی‌حق بدون مستند قانونی
- مزاحمت برای استفاده از حریم پارکینگ یا حیاط مشترک
❗ تبصره‌های مهم ماده ۶۹۰
- تبصره ۱: رسیدگی به این جرم خارج از نوبت انجام می‌شود.
- تبصره ۲: اگر تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قرائن قوی دال بر وقوع جرم وجود داشته باشد، قرار بازداشت صادر خواهد شد.
✅ وظیفه دادگاه در صورت احراز جرم
در صورتی که جرم مزاحمت یا ممانعت از حق احراز شود، دادگاه موظف است علاوه بر صدور حکم حبس، دستورات زیر را نیز صادر کند:
- رفع مزاحمت یا ممانعت از حق
- اعاده وضعیت ملک به حالت پیش از جرم (مثلاً تخریب دیوار یا برداشتن قفل)
- در صورت لزوم، خلع ید، قلع بنا یا اشجار، و جبران خسارت
نمونه شکایت کیفری مزاحمت و ممانعت از حق
تنظیم شکایت دقیق و مستند، شانس موفقیت در پیگیری کیفری را افزایش می‌دهد. در ادامه می توانید انواع نمون شکایت کیفری مزاحمت و ممانعت از حق و رفع آن را مشاهده فرمایید:
📝 ساختار پیشنهادی برای شکایت کیفری
بسمه‌تعالی
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان ………
با سلام و احترام،
به استحضار می‌رساند:اینجانب ……………… فرزند …………… به شماره ملی ……………… و نشانی ………………، مالک شش‌دانگ یک دستگاه آپارتمان مسکونی به نشانی ……………… می‌باشم.
خوانده/مشتکی‌عنه ……………… بدون هیچ‌گونه مجوز قانونی، با نصب درب و حصار در حیاط مشاعی ساختمان، اقدام به تصرف و استفاده اختصاصی از بخش‌هایی از ملک مشاع نموده و همچنین مانع ورود و عبور و مرور اینجانب و سایر مالکان شده است. این اقدام ایشان مصداق بارز ممانعت از حق و ایجاد مزاحمت موضوع ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی می‌باشد.
دلایل و مستندات
گزارش مأموران پلیس 110
عکس و فیلم از محل مورد نزاع
اظهارات و شهادت همسایگان
استشهادیه محلی
نظر کارشناسی (در صورت لزوم)
خواسته شاکی
با توجه به موارد فوق و به استناد ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۹ قانون تملک آپارتمان‌ها، تقاضای اقدامات زیر را دارم:
تعقیب کیفری مشتکی‌عنه بابت جرم مزاحمت و ممانعت از حق
صدور دستور فوری رفع مزاحمت و اعاده وضعیت ملک به حالت سابق
جبران خسارات وارده و هزینه دادرسی
صدور قرار تأمین خواسته جهت جلوگیری از ادامه تصرف یا تکرار مزاحمت
با تقدیم احترام
امضاء – تاریخ – اثر انگشت
📄 نمونه دادخواست الزام به رفع مزاحمت و ممانعت از حق
ریاست محترم مجتمع قضایی ………
با سلام و احترام،اینجانب مالک/متصرف قانونی یک دستگاه آپارتمان واقع در ……… می‌باشم که طبق سند رسمی/قرارداد اجاره، استفاده از حیاط و درب ورودی آن به صورت مشاع برای اینجانب و دیگر واحدها مقرر شده است.
خوانده محترم بدون اجازه قانونی، با نصب حصار و قفل، درِ حیاط را به‌طور اختصاصی تحت کنترل خود درآورده و مانع استفاده اینجانب از حقوق مشاعی ملک گردیده است. همچنین با اقدامات دیگری مانند استفاده انحصاری از محوطه مشاع، موجب مزاحمت در تردد، رفت‌وآمد مهمانان، و اختلال در بهره‌برداری اینجانب از حقوق قانونی‌ام شده است.
لذا با توجه به مواد ۱۵۹ و ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۹ قانون تملک آپارتمان‌ها، صدور حکم به شرح زیر را استدعا دارم:
صدور حکم بر الزام خوانده به رفع مزاحمت و ممانعت از حق
محکومیت خوانده به پرداخت هزینه دادرسی و خسارات وارده
صدور دستور معاینه و تحقیق محلی با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری
با سپاس
نام و امضا – تاریخ – مهر وکیل (در صورت وجود)
مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی مزاحمت و ممانعت از حق
برای طرح دعوای مؤثر، شناخت دادگاه صالح اولین گام حیاتی است.طبق ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی:
«دعاوی راجع به اموال غیرمنقول اعم از دعوای مالکیت، مزاحمت، ممانعت از حق و تصرف عدوانی، باید در دادگاهی اقامه شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است؛ ولو آن‌که خوانده در آن حوزه سکونت نداشته باشد.»
این یعنی دادگاه محل وقوع ملک، تنها مرجع صالح برای رسیدگی به این دعاوی است، و انتخاب دادگاه محل اقامت خوانده یا خواهان بی‌اعتبار خواهد بود. شرایط اقامه دعوی تصرف عدوانی در ملک مشاع نیز دقیقا به همین شکل می باشد.
📌 مرجع رسیدگی در بعد حقوقی
اگر خواهان دعوای مزاحمت یا ممانعت از حق را از طریق حقوقی مطرح کند (نه کیفری)، باید دادخواست را در دادگاه عمومی حقوقی محل ملک ثبت کند. در این مسیر، خواهان می‌تواند تقاضای معاینه محلی، کارشناسی و صدور قرار تأمین خواسته نیز داشته باشد.
📌 مرجع رسیدگی در بعد کیفری
در صورتی که مزاحمت یا ممانعت از حق، مشمول ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی باشد و به‌عنوان جرم تعقیب شود، دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع ملک صلاحیت رسیدگی دارد.
نکته:
دعاوی کیفری مطابق تبصره ماده ۶۹۰، خارج از نوبت بررسی می‌شوند و مقام قضایی می‌تواند دستور توقف فوری عملیات متجاوز را صادر کند.
رفع مزاحمت یا ممانعت از حق؛ کدام دعوا را باید انتخاب کرد؟
انتخاب صحیح نوع دعوا، گامی سرنوشت‌ساز در احقاق حق است.بسیاری از افراد در مواجهه با موانع استفاده از ملک یا حقوق مشروع خود، بین دعوای مزاحمت و ممانعت از حق دچار تردید می‌شوند. درحالی‌که تفاوت این دو دعوا در شدت و ماهیت اختلال است.
- اگر فردی شما را کاملاً از حق خود محروم کرده (مثلاً مسیر عبور را بسته یا درب قفل کرده)، شما باید دعوای ممانعت از حق مطرح کنید.
- اما اگر استفاده شما از ملک هنوز ممکن است، ولی دچار اختلال و مزاحمت نسبی شده‌اید (مثلاً همسایه با مصالح ساختمانی بخشی از حیاط را اشغال کرده)، دعوای مزاحمت از حق طرح می‌شود.
✅ انتخاب نادرست موجب رد دعوا یا اطاله دادرسی
انتخاب اشتباه در نوع دعوا ممکن است به یکی از نتایج زیر منجر شود:
- رد دعوا به دلیل فقدان شرایط قانونی
- اطاله دادرسی و تحمیل هزینه‌های اضافی
- عدم صدور رأی به نفع خواهان
سوالات متداول
در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون مزاحمت یا ممانعت از حق که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال در قالب مشاوره حقوقی تلفنی مطرح شده است را مشاهده می فرمایید:
❓ همسایه‌ای که ملک من را طبق سند از جاده و شارع کم کرده است، باید چه شکایتی کنم: مزاحمت یا ممانعت از حق؟
✅ در این حالت، موضوع از نوع ممانعت از حق است؛ زیرا همسایه مانع بهره‌برداری شما از حقوق قانونی‌تان نسبت به ملک شده است. این دعوا به‌صورت حقوقی قابل طرح است.
❓ آیا دعوی رفع سد معبر همسایه از کوچه بن‌بست به دلیل جلوگیری از عبور و مرور قابل طرح است و آیا چنین خواسته‌ای در قانون مدنی وجود دارد؟ آیا این خواسته با رفع مزاحمت یا ممانعت از حق تفاوت دارد؟
✅ بله، چنین موضوعی می‌تواند تحت عنوان رفع مزاحمت یا ممانعت از حق مطرح شود. قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی چنین دعاوی را پیش‌بینی کرده‌اند و شما می‌توانید با ارائه مدارک به دادگاه مراجعه نمایید.
❓ من از شخصی به دلیل ممانعت از حق، قلدری و تصرف عدوانی شکایت کرده‌ام و رأی کارشناسی به نفع من بوده است. حالا او نیز از من شکایت کرده که من توهین و تهدید کرده‌ام، در حالی که چنین کاری نکرده‌ام. چه جوابی باید به دادگاه بدهم؟
✅ در این شرایط، بار اثبات ادعا بر عهده شاکی است. شما باید با ارائه مدارک، دفاعیات خود را تنظیم کرده و در صورت امکان، شاهدانی که ادعای طرف مقابل را رد می‌کنند معرفی کنید. مشورت با وکیل توصیه می‌شود.
❓ شکایتی علیه من در دادگاه کیفری با عنوان ممانعت از حق و تصرف عدوانی مطرح شد که منجر به حکم برائت شد. حالا در دادگاه حقوقی، دادخواست رفع ممانعت از حق ثبت شده است. چطور باید دفاع کنم؟
✅ اگر اقدام شما در بخش مشاعی ملک انجام شده باشد، ممکن است لازم باشد نسبت به رفع آن اقدام کنید. برای دفاع مؤثر، باید مدارکی ارائه دهید که نشان‌دهنده قانونی بودن یا توافقی بودن اقدامات شماست. دفاعیه مستند و مشاوره با وکیل در این پرونده بسیار مهم است.