ثبت ازدواج دائم و موقت و مجازات عدم ثبت ازدواج در شناسنامه

ازدواج، یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین مراحل زندگی انسان است که در دین اسلام و قوانین ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. با وجود اینکه عقد نکاح در فقه اسلامی از عقود رضایی محسوب می‌شود و صرف ایجاب و قبول میان زن و مرد آن را معتبر می‌سازد، اما قانونگذار برای حفظ حقوق زوجین و فرزندان، ثبت رسمی ازدواج را الزامی دانسته است. به همین دلیل، صرف خواندن صیغه نکاح در منزل یا بدون مراجعه به دفتر رسمی کفایت نمی‌کند و ثبت ازدواج در دفاتر ازدواج و طلاق یک تکلیف قانونی است.

در سال‌های اخیر، با توجه به گسترش مشکلات ناشی از عدم ثبت ازدواج، قانون حمایت خانواده، مقررات ویژه‌ای در این خصوص وضع کرده است. عدم ثبت واقعه نکاح دائم می‌تواند پیامدهای حقوقی، کیفری و اجتماعی سنگینی برای مرد به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، ثبت ازدواج باعث می‌شود که حقوقی همچون مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و ارث به‌درستی در نظام حقوقی کشور اعمال شود و زنان و فرزندان از حمایت قانونی برخوردار شوند.

در این مقاله، به‌صورت کامل و دقیق مراحل، تشریفات، مدارک، ضمانت اجراها و پیامدهای ثبت یا عدم ثبت ازدواج دائم را بررسی می‌کنیم. همچنین با استناد به مواد قانونی، نکاتی درباره ثبت ازدواج در شناسنامه و ثبت آن در اسناد رسمی ارائه خواهیم داد. اگر شما هم در آستانه ازدواج هستید یا به دنبال آگاهی از قوانین مربوط به ثبت نکاح می‌باشید، این مقاله راهنمای جامعی برایتان خواهد بود.

ثبت ازدواج دائم چه اهمیتی دارد؟

در نگاه نخست، ممکن است برخی تصور کنند که اگر عقد ازدواج مطابق با احکام شرعی جاری شود، نیازی به ثبت آن در دفاتر رسمی نیست. اما قانون‌گذار با هدف حفظ نظم عمومی، جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی، و حمایت از حقوق زنان و فرزندان، ثبت ازدواج دائم را الزامی اعلام کرده است. این الزام در ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده مورد تأکید قرار گرفته و حتی ضمانت اجرایی کیفری نیز برای عدم رعایت آن پیش‌بینی شده است.

📌 آثار حقوقی و اجتماعی ثبت نکاح دائم

ثبت رسمی ازدواج باعث می‌شود که رابطه زوجیت در برابر قانون و نهادهای رسمی به رسمیت شناخته شود. در این حالت، زن و مرد می‌توانند در صورت بروز اختلاف، حقوق خود را در دادگاه پیگیری کنند. اگر عقد ازدواج به‌طور رسمی ثبت نشده باشد، زن برای اثبات رابطه زناشویی با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو خواهد بود و ممکن است از برخی حقوق قانونی خود، مانند مهریه یا نفقه، محروم بماند.

از طرف دیگر، ثبت ازدواج باعث می‌شود که فرزندان حاصل از این ازدواج به‌راحتی در شناسنامه پدر و مادر ثبت شده و از تمامی حقوق قانونی مانند ارث و نفقه برخوردار شوند. در غیر این صورت، حتی امکان صدور شناسنامه برای فرزند نیز ممکن است با چالش مواجه شود، مگر اینکه از طریق دادگاه، رابطه زوجیت اثبات گردد که فرآیندی زمان‌بر و پرهزینه خواهد بود.

📌 مبنای قانونی الزام به ثبت ازدواج

در ماده ۲۰ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ آمده است:
«ثبت عقد نکاح دائم، فسخ و انفساخ آن، طلاق، رجوع و اعلام بطلان نکاح یا طلاق الزامی است.»

همچنین بر اساس ماده ۴۹ همین قانون، اگر مردی بدون ثبت ازدواج در دفاتر رسمی اقدام به نکاح دائم کند، علاوه بر الزام به ثبت عقد، به پرداخت جریمه نقدی و حتی حبس نیز محکوم خواهد شد. بنابراین ثبت ازدواج، صرفاً یک اقدام تشریفاتی نیست، بلکه تکلیفی قانونی با آثار حقوقی مهم است که عدم انجام آن، برای مرد می‌تواند تبعات کیفری نیز به‌همراه داشته باشد.

تشریفات ثبت ازدواج دائم طبق قانون چیست؟

برخلاف تصور برخی افراد، ثبت ازدواج دائم تنها به معنای درج نام زوجین در شناسنامه نیست، بلکه فرایندی قانونی و دارای مراحل مشخصی است که در نظام‌نامه ثبت ازدواج و قانون حمایت خانواده به آن اشاره شده است. قانون‌گذار برای پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی، تشریفاتی را برای ثبت ازدواج تعیین کرده تا ضمن حفظ حقوق طرفین، نظم حقوقی جامعه نیز تضمین شود.

⚖️ مدارک لازم برای ثبت ازدواج

در اولین گام برای ثبت ازدواج، زوجین باید مدارک شناسایی و اسناد هویتی خود را به دفترخانه ارائه دهند. مدارک مورد نیاز به‌تفکیک برای هر یک از طرفین به شرح زیر است:

مدارک مورد نیاز عروس:

• اصل شناسنامه عکس‌دار

• کارت ملی هوشمند

• دو قطعه عکس ۳×۴

• گواهی فوت پدر (در صورت فوت)

• سند طلاق (در صورت مطلقه بودن)

• گواهی فوت همسر قبلی (در صورت بیوه بودن)

• مدارک هویتی پدر (شناسنامه و کارت ملی)

مدارک مورد نیاز داماد:

• اصل شناسنامه عکس‌دار

• کارت ملی هوشمند

• دو قطعه عکس ۳×۴

• کپی مدارک شناسایی

در برخی موارد خاص نیز اسناد تکمیلی لازم است، مانند:

• اجازه‌نامه دادگاه در صورت ازدواج مجدد مرد

• اجازه ولی برای نکاح دختر باکره

• اسناد مربوط به انحلال ازدواج قبلی در صورت ازدواج دوم زن

• مجوز وزارت کشور یا وزارت خارجه در صورت ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی

⚖️ مراحلی که باید در دفترخانه طی شود

پس از تهیه و ارائه مدارک فوق، تشریفات قانونی ثبت ازدواج در دفترخانه به ترتیب زیر انجام می‌گیرد:

1. احراز هویت طرفین توسط سردفتر یا از طریق معرفی‌نامه دو شاهد معتمد

2. ارائه گواهی سلامت شامل: عدم ابتلا به بیماری‌های خاص (مانند تالاسمی و ایدز)، و عدم اعتیاد به مواد مخدر

3. احراز رضایت طرفین و جاری شدن صیغه نکاح در حضور عاقد

4. امضای سند ازدواج توسط زوجین، سردفتر و شهود

5. ثبت ازدواج در دفاتر رسمی و صدور دو نسخه عقدنامه برای طرفین

6. ثبت واقعه ازدواج در شناسنامه زوجین

⚖️ ثبت ازدواج اتباع خارجی یا زن بیوه

اگر زن ایرانی قصد ازدواج با مردی خارجی داشته باشد، باید ضمن طی تشریفات ثبت ازدواج، مجوز ازدواج از وزارت کشور دریافت کرده و آن را به دفتر ازدواج تحویل دهد. همچنین اگر زن قبلاً ازدواج کرده و اکنون قصد ازدواج مجدد دارد، باید مدارک قانونی دال بر انحلال نکاح قبلی (سند طلاق یا گواهی فوت شوهر) را به همراه داشته باشد.

مراحل ثبت ازدواج چگونه است؟

برای ثبت رسمی ازدواج در دفترخانه، زوجین باید مراحلی مشخص را از پیش از مراجعه تا دریافت عقدنامه طی کنند. این مراحل با هدف حفظ سلامت جسمی، آگاهی روانی و تثبیت حقوق قانونی زوجین طراحی شده‌اند و هر کدام از آن‌ها نقشی کلیدی در فرایند قانونی ازدواج ایفا می‌کنند.

📝 مرحله اول: مراجعه به دفترخانه و دریافت معرفی‌نامه

نخستین گام، انتخاب یک دفتر ازدواج معتبر و مراجعه به آن است. در این مرحله، عروس و داماد به همراه شناسنامه‌ها و عکس‌های ۳×۴ خود، به دفترخانه مراجعه کرده و پس از بررسی مدارک، سردفتر یک معرفی‌نامه رسمی به آزمایشگاه صادر می‌کند. بدون این معرفی‌نامه، انجام آزمایش‌ها ممکن نیست.

معرفی‌نامه باید دارای عکس منگنه‌شده زوجین، مهر و امضای دفتر ازدواج و محل تایید نهایی توسط آزمایشگاه باشد.

📝 مرحله دوم: انجام آزمایش‌های پیش از ازدواج

آزمایش‌های پیش از ازدواج با هدف جلوگیری از برخی بیماری‌های ژنتیکی، عفونی یا اعتیاد صورت می‌گیرد:

• آزمایش اعتیاد: با نمونه‌گیری ادرار و تحت نظارت کامل انجام می‌شود.

• تزریق واکسن کزاز: مخصوص عروس است و از بروز بیماری‌های نوزاد در آینده جلوگیری می‌کند.

• آزمایش تالاسمی: برای شناسایی ژن ناقل تالاسمی در زوجین انجام می‌شود. اگر هر دو نفر ناقل باشند، احتمال تولد فرزند مبتلا به تالاسمی ماژور بالا می‌رود. در صورت مثبت بودن آزمایش مرد، نمونه‌گیری از زن نیز انجام می‌شود.

📝 مرحله سوم: حضور در جلسات مشاوره و آموزش پیش از ازدواج

پس از انجام آزمایش‌ها، نوبت به شرکت در دوره‌های مشاوره قبل از ازدواج می‌رسد. این جلسات در مراکز آموزشی مجاز برگزار می‌شود و موضوعاتی همچون روانشناسی زوجین، بهداشت جنسی و مهارت‌های زندگی مشترک آموزش داده می‌شود.

این مرحله اجباری بوده و گواهی شرکت در جلسات، باید به دفترخانه ارائه شود.

📝 مرحله چهارم: ثبت عقد رسمی و دریافت عقدنامه

با تکمیل مراحل فوق، زوجین می‌توانند با حضور در دفتر ازدواج، صیغه عقد را به‌صورت رسمی جاری کرده و سند ازدواج را امضا کنند. اطلاعات ثبت‌شده در این سند، سپس در دفاتر ثبت وقایع ازدواج و شناسنامه زوجین درج می‌شود.

زمان صدور عقدنامه ممکن است بسته به ترافیک کاری دفترخانه، بین ۳ تا ۱۰ روز کاری متغیر باشد.

عقد دائم بدون ثبت در شناسنامه چه پیامدی دارد؟

یکی از اشتباهات رایج در جامعه، این تصور است که صرف خواندن صیغه عقد در حضور شاهدان و رعایت موازین شرعی، برای تشکیل رابطه زوجیت کافی است و نیازی به ثبت آن در شناسنامه نیست. اما این باور، از منظر حقوقی کاملاً اشتباه است و پیامدهای سنگینی برای زوجین، به‌ویژه برای زن، در پی خواهد داشت.

❌ مشکلات حقوقی ناشی از عدم ثبت ازدواج

اگر عقد نکاح دائم در دفاتر رسمی ازدواج ثبت نشود و به تبع آن در شناسنامه نیز وارد نگردد، امکان استفاده از بسیاری از حقوق قانونی برای زن سلب خواهد شد. در چنین حالتی، اثبات رابطه زوجیت بسیار دشوار است و زن نمی‌تواند به استناد چنین رابطه‌ای، مهریه، نفقه، یا حتی ارث مطالبه کند؛ مگر آنکه ابتدا در دادگاه، وجود رابطه زوجیت را به اثبات برساند.

از جمله مشکلاتی که ممکن است در صورت عدم ثبت ازدواج در شناسنامه رخ دهد:

• عدم امکان صدور شناسنامه برای فرزندان: ثبت نام فرزند در شناسنامه والدین نیاز به ارائه سند ازدواج رسمی دارد.
• عدم امکان طرح دعوا در محاکم قضایی: تا زمانی که رابطه زوجیت به‌صورت رسمی ثبت نشده باشد، هیچ‌یک از دعاوی حقوقی مربوط به ازدواج، مانند مطالبه مهریه یا حضانت، قابلیت طرح در دادگاه ندارد.
• احتمال انکار ازدواج توسط مرد: اگر ازدواج ثبت نشده باشد، مرد می‌تواند به‌راحتی از پذیرش زوجیت امتناع کند.

❌ عواقب کیفری برای شوهر در صورت عدم ثبت

قانون حمایت خانواده به‌صراحت بیان می‌کند که مرد موظف به ثبت ازدواج دائم در دفاتر رسمی است. اگر این تکلیف انجام نشود، شوهر علاوه بر الزام به ثبت رسمی ازدواج، به پرداخت جزای نقدی و حبس تعزیری محکوم خواهد شد. این مجازات‌ها برای پیشگیری از تخلفات و حمایت از حقوق زنان و کودکان پیش‌بینی شده‌اند.

ثبت ازدواج در ثبت احوال چگونه انجام می‌شود؟

ثبت ازدواج تنها به معنی درج اطلاعات در دفترخانه نیست؛ بلکه تکمیل این فرایند نیازمند ثبت واقعه ازدواج در سازمان ثبت احوال کشور نیز هست. این بخش از فرایند، به جهت صدور شناسنامه جدید و ثبت واقعه در اسناد سجلی اهمیت ویژه‌ای دارد و بدون آن، ازدواج از نظر اداری و هویتی کامل محسوب نمی‌شود.

🔍 ارتباط دفاتر ازدواج با ثبت احوال

پس از جاری شدن صیغه عقد و تنظیم عقدنامه رسمی در دفترخانه، سردفتر ازدواج اطلاعات مربوط به ازدواج را به ثبت احوال اعلام می‌کند. این اطلاعات از طریق سامانه‌های الکترونیکی به ثبت احوال ارسال شده و فرآیند صدور شناسنامه جدید یا اصلاح‌شده برای زوجین آغاز می‌شود.

در واقع، دفاتر ازدواج به عنوان مرجع اولیه ثبت وقایع، موظف هستند اطلاعات ازدواج، طلاق، رجوع، فسخ و سایر تغییرات مربوط به وضعیت تأهل افراد را به اداره ثبت احوال گزارش دهند. این گزارش‌دهی معمولاً در قالب فایل‌های دیجیتال یا به‌صورت برخط (آنلاین) انجام می‌شود.

🔍 ثبت واقعه ازدواج در شناسنامه زوجین

پس از تأیید ازدواج توسط دفترخانه، اطلاعات ازدواج در صفحه سوم شناسنامه هر یک از زوجین درج می‌شود. این اطلاعات شامل نام طرف مقابل، شماره و تاریخ ثبت عقد، شماره دفتر ازدواج و نام محل ثبت است. درج این اطلاعات رسمی، نقش مهمی در اثبات وضعیت تأهل زوجین دارد و در موارد اداری، قضایی یا مسافرتی (مانند اخذ ویزا) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در صورت ازدواج مجدد یا انحلال نکاح قبلی، اطلاعات جدید در صفحات بعدی شناسنامه درج شده یا نسخه جدید صادر می‌شود.

🔍 زمان و نحوه دریافت شناسنامه جدید

زمان صدور شناسنامه جدید برای زوجین معمولاً ۳ تا ۱۰ روز کاری پس از ثبت عقد در دفترخانه به طول می‌انجامد. در برخی موارد، اگر ثبت الکترونیکی ازدواج انجام شده باشد، این زمان کوتاه‌تر نیز خواهد بود. پس از آماده شدن شناسنامه‌ها، زوجین می‌توانند با مراجعه به ثبت احوال یا از طریق دفترخانه مربوط، نسخه جدید یا اصلاح‌شده شناسنامه خود را دریافت کنند.

🔍 پیگیری ثبت ازدواج در ثبت احوال

پس از انجام مراحل قانونی در دفترخانه و صدور عقدنامه، ثبت ازدواج در سامانه ثبت احوال کشور به صورت خودکار توسط سردفتر انجام می‌شود. با این حال، در مواردی ممکن است ثبت ازدواج در اسناد سجلی به دلایل مختلف با تأخیر مواجه شود. در این شرایط، زوجین می‌توانند نسبت به پیگیری ثبت ازدواج خود اقدامات زیر را انجام دهند:

سازمان ثبت احوال کشور، از طریق درگاه الکترونیکی خود به نشانی www.sabteahval.ir امکان پیگیری وضعیت ثبت وقایع را فراهم کرده است. با ورود به این سامانه و ثبت اطلاعات هویتی، می‌توان از وضعیت ثبت ازدواج در پایگاه داده‌های رسمی اطلاع یافت.

⚠️ توجه: این استعلام برای مشاهده وضعیت کلی ازدواج در شناسنامه قابل استفاده است، اما امکان دریافت فایل یا نسخه سند وجود ندارد.

عدم ثبت ازدواج دائم چه مجازاتی دارد؟

در نظام حقوقی ایران، ثبت ازدواج دائم یک تکلیف قانونی است و قانون‌گذار برای ترک این تکلیف، مجازات مشخصی را برای شوهر در نظر گرفته است. این مجازات‌ها با هدف حفظ نظم اجتماعی، حمایت از زنان و فرزندان و جلوگیری از پنهان‌کاری در روابط زوجین وضع شده‌اند.

⚖️ استناد قانونی به ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده

بر اساس ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱:

«چنانچه مردی، بدون ثبت در دفاتر رسمی، اقدام به ازدواج دائم نماید و از ثبت آن خودداری کند، علاوه بر اینکه ملزم به ثبت ازدواج می‌شود، به پرداخت جزای نقدی (از ۸۰ میلیون ریال تا ۱۸۰ میلیون ریال) و حبس تعزیری (از ۹۱ روز تا ۶ ماه) محکوم خواهد شد.»

این ماده قانونی جایگزین ماده ۶۴۵ قانون مجازات اسلامی شده است که پیش‌تر مجازات یک سال حبس را برای چنین مواردی پیش‌بینی می‌کرد. با اصلاح قانون، مجازات کاهش یافته اما الزام قانونی همچنان به قوت خود باقی است.

⚖️ الزام قانونی به ثبت ازدواج در کنار مجازات

علاوه بر مجازات‌های کیفری، مرد موظف است که ازدواج خود را در اسرع وقت در دفاتر رسمی به ثبت برساند. حتی اگر زن از طریق دادگاه پیگیر ثبت ازدواج شود، حکم دادگاه الزام به ثبت و همچنین مجازات کیفری برای مرد را به دنبال خواهد داشت.

این مجازات‌ها صرفاً جنبه تنبیهی ندارند، بلکه ابزارهایی برای حفظ حقوق زنان و فرزندان و جلوگیری از تزلزل بنیان خانواده محسوب می‌شوند.

⚖️ آیا مجازات شامل ازدواج موقت هم می‌شود؟

خیر. الزام قانونی ثبت ازدواج و مجازات عدم ثبت آن، تنها در خصوص عقد نکاح دائم اعمال می‌شود. در مورد ازدواج موقت، ثبت الزامی نیست مگر در شرایط استثنایی مانند:

• بارداری زن
• توافق زوجین بر ثبت
• درج شرط ثبت در عقدنامه موقت

در این شرایط، عدم ثبت ازدواج موقت هم می‌تواند تبعات قانونی برای مرد داشته باشد.

⚖️ اجرای مجازات در ازدواج‌های غیررسمی (ازدواج سفید)

برخی از افراد بدون عقد شرعی یا ثبت قانونی، وارد روابطی شبیه به زندگی مشترک می‌شوند که در جامعه به نام ازدواج سفید شناخته می‌شود. این نوع زندگی، از دیدگاه حقوقی، نه تنها حمایت نمی‌شود بلکه می‌تواند مصداق جرم نیز باشد. در صورتی که این رابطه در قالب عقد دائم شفاهی (بدون ثبت) برقرار شده باشد، مشمول ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده شده و مرد با مجازات مذکور روبه‌رو خواهد شد.

همچنین در نظر داشته باشید که اعتبار عقد آریایی نیز بر طبق قوانین فعلی کشور غیر رسمی است و باید بعد از آن حتما عقد به صورت شرعی اجرا و ثبت شود.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون ثبت واقعه ازدواج دائم و موقت را مشاهده می فرمایید که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال در قالب مشاوره حقوقی آنلاین مطرح شده است:

❓ من با مردی متأهل ازدواج دائم کرده‌ام که همسر اولش رضایت محضری برای ازدواج مجدد داده، اما ازدواج ما در دفترخانه ثبت نشده است. برای ثبت ازدواجم چه اقداماتی باید انجام دهم؟
✅ برای ثبت ازدواجتان، می‌توانید با در دست داشتن سند عادی یا سایر مدارک اثبات‌کننده عقد، به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست الزام به ثبت واقعه ازدواج ارائه دهید. در صورت احراز صحت ازدواج، دادگاه حکم به ثبت آن صادر خواهد کرد.

❓ در صورتی که در دوران عقد موقت، تصمیم به تبدیل آن به عقد دائم بگیرم اما این تغییر را به صورت محضری ثبت نکرده باشم، چگونه می‌توانم زوجیت خود را اثبات کنم؟
✅ برای اثبات زوجیت دائم، باید دادخواستی مبنی بر اثبات زوجیت به دادگاه ارائه دهید. در صورت وجود شواهد و مدارک کافی، قاضی می‌تواند رای به شناسایی رابطه زوجیت دائم صادر کند.

❓ زنی در سال ۱۳۲۰ با مردی ازدواج کرد و تا پایان عمر با هم زندگی کردند، اما هیچ مدرکی از ازدواج یا طلاق آن‌ها وجود ندارد. اسم هیچ‌کدام در شناسنامه دیگری نیست و در ثبت احوال هم اثری نیست. با توجه به فقدان شاهد و فوت هر دو، آیا ازدواج آن‌ها دائمی محسوب می‌شود و چگونه می‌توان این موضوع را اثبات کرد؟
✅ با توجه به زندگی مستمر مشترک، تولد چهار فرزند و ثبت آنان در شناسنامه پدر و مادر، رابطه زوجیت قابل استنباط است؛ اما اثبات رسمی آن به دلیل فقدان مدارک و فوت طرفین ممکن است بسیار دشوار باشد و نیاز به بررسی کارشناسی ویژه توسط دادگاه دارد.

❓ قصد دارم ازدواج موقت کنم اما نمی‌خواهم در سامانه ازدواج موقت ثبت شود. در صورت بارداری، چه مدرکی باید داشته باشم؟ و اگر طرف مقابل برایم خانه اجاره کند، چگونه مطمئن شوم که پرداخت اجاره‌ها صورت می‌گیرد؟
✅ برای جلوگیری از مشکلات حقوقی در آینده، توصیه می‌شود صیغه موقت را به‌صورت مکتوب و با امضای طرفین و حضور شهود ثبت کنید. در صورت بارداری، وجود چنین سندی در اثبات نسب فرزند بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین برای اطمینان از پرداخت اجاره، تنظیم یک قرارداد رسمی سه‌جانبه میان شما، موجر و طرف مقابل می‌تواند امنیت حقوقی ایجاد کند.

❓ با خانمی ازدواج موقت کرده‌ایم و این ازدواج در دفتر ازدواج ثبت شده است. بعد از نه ماه فرزندی به دنیا آمده و می‌خواهیم نام فرزند و ازدواج موقت را در شناسنامه‌ها ثبت کنیم. با توجه به نداشتن اجازه از همسر اولم، مراحل قانونی برای این کار چیست؟
✅ اگر ازدواج موقت به‌صورت رسمی ثبت شده باشد، ثبت نام فرزند در شناسنامه پدر امکان‌پذیر است. با این حال، ممکن است اداره ثبت احوال جهت ثبت ازدواج دوم، مدارکی مانند رأی دادگاه یا رضایت همسر اول را مطالبه کند. توصیه می‌شود با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید.