تفاوت دیه و غرامت از نظر قانون، بیمه و امور حقوقی و کیفری

در نظام حقوقی ایران، مفاهیم دیه و غرامت از مهم‌ترین ابزارهای جبران خسارت برای افراد آسیب‌دیده محسوب می‌شوند. با اینکه بسیاری از مردم این دو واژه را معادل یا مشابه یکدیگر می‌دانند، اما در حقیقت، تفاوت‌های حقوقی و کاربردی چشم‌گیری میان آن‌ها وجود دارد. دیه بیشتر در حوزه مجازات‌های شرعی و جرائم بدنی به‌کار می‌رود و تحت شرایط خاص و مطابق قانون مجازات اسلامی تعیین می‌شود، در حالی‌که غرامت، مفهومی گسترده‌تر دارد و می‌تواند ناشی از تخلفات قراردادی، جرایم، سهل‌انگاری و حتی بیماری یا بیکاری باشد.

از سوی دیگر، اصل غرامت در بیمه نیز یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت ریسک در حوزه حقوق خصوصی به شمار می‌آید و هدف آن بازگرداندن زیان‌دیده به وضعیت پیش از حادثه بدون کسب منفعت اضافی است. در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن بررسی دقیق تعریف و مصادیق غرامت و دیه، تفاوت‌ها و شباهت‌های قانونی آن‌ها روشن شود و با تکیه بر قوانین کیفری، مدنی و بیمه‌ای، راهکارهای مطالبه این حقوق بررسی گردد. اگر شما هم در پی شناخت تفاوت دیه و غرامت، شرایط دریافت هر یک و قوانین حاکم بر آن هستید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

مفهوم دیه و غرامت در قانون ایران

درک تفاوت میان دیه و غرامت مستلزم شناخت دقیق مفاهیم و جایگاه قانونی هر یک از این دو نهاد جبرانی در نظام حقوقی کشور است. هرچند هر دو با هدف جبران خسارت به افراد زیان‌دیده طراحی شده‌اند، اما مسیر قانونی، منبع حقوقی، و شیوه مطالبه آن‌ها کاملاً متفاوت است.

📌 تعریف قانونی دیه و موارد کاربرد آن

بر اساس ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی، دیه مالی است که در شرع مقدس اسلام برای جبران جنایت غیرعمدی بر نفس، اعضا یا منافع، و همچنین در جنایات عمدی که قصاص امکان‌پذیر نیست، تعیین شده است. این پرداخت، معمولاً به مجنی‌علیه یا اولیای دم او تعلق می‌گیرد و نوعی مجازات شرعی به‌شمار می‌رود.

دیه شامل دو نوع اصلی است:

• دیه مقدر: که میزان آن در قانون مشخص شده، مانند دیه کامل انسان، دیه دست، چشم و غیره؛
• ارش (دیه غیر مقدر): که میزان آن در قانون به‌طور دقیق تعیین نشده و قاضی با کمک کارشناسی میزان آن را مشخص می‌کند.

کاربرد دیه، عمدتاً در مواردی نظیر تصادفات، ضرب و جرح‌های عمدی یا غیرعمدی و صدمات جسمانی وارد شده به اشخاص است. برای محاسبه آنلاین دیه می توانید از ابزار حقوقی ایران لگال به صورت رایگان استفاده نمایید.

📌 تعریف غرامت و حوزه‌های اجرای آن در حقوق مدنی و کیفری

غرامت مفهومی وسیع‌تر از دیه دارد و در قوانین مختلف، از جمله قانون مدنی، قانون بیمه و قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، کاربرد دارد. در لغت به‌معنای تاوان یا جریمه، و در اصطلاح حقوقی به پرداخت مالی اطلاق می‌شود که فرد مقصر برای جبران خسارت به فرد زیان‌دیده می‌پردازد.

غرامت ممکن است در نتیجه‌ یکی از موارد زیر ایجاد شود:

• تخلف از یک قرارداد یا عهدنامه (غرامت قراردادی)
• ارتکاب جرم و وارد آوردن ضرر (غرامت کیفری)
• بروز حادثه در محل کار یا بیمه‌های مسئولیت مدنی
• خسارت‌های ناشی از تاخیر، اتلاف، یا سهل‌انگاری

برخلاف دیه، که تابع مستقیم قوانین شرعی است، غرامت ممکن است از سوی بیمه‌گر، شخص ثالث، یا حتی دولت به شخص زیان‌دیده پرداخت شود و ماهیت آن هم می‌تواند مدنی یا کیفری باشد.

تفاوت غرامت و دیه در قوانین کیفری و مدنی

در نظام حقوقی ایران، دیه و غرامت هر دو با هدف جبران آسیب به زیان‌دیدگان در نظر گرفته شده‌اند، اما جایگاه حقوقی و سازوکار اجرایی آن‌ها در دو حوزه متفاوت یعنی حقوق کیفری و حقوق مدنی تعریف می‌شود. این تفاوت‌ها نه‌تنها در مبنا و فلسفه وجودی این دو نهاد، بلکه در نوع رسیدگی قضایی، مسئول پرداخت، و حتی مهلت‌های پرداخت نیز مشهود است.

⚖️ دیه به‌عنوان مجازات شرعی و کیفری

دیه در حقوق کیفری ایران، مجازات نقدی ناشی از جنایات عمدی و غیرعمدی علیه تمامیت جسمانی افراد است. مطابق ماده 14 قانون مجازات اسلامی، دیه یکی از چهار نوع مجازات اصلی در کنار حد، قصاص و تعزیر محسوب می‌شود.

ماده 488 همین قانون نیز دیه را این‌گونه تعریف می‌کند:

«دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.»

بر همین اساس، دیه تنها در مواردی مطرح می‌شود که یک جرم علیه جسم یا جان افراد رخ داده و قانون صراحتاً آن را پیش‌بینی کرده باشد. قاضی موظف است بر اساس قوانین شرعی و جداول قانونی، میزان دیه را مشخص کرده و با رأی قطعی، پرداخت آن را الزامی کند.

📌 غرامت در حقوق تعزیرات، مدنی و مسئولیت مدنی

برخلاف دیه که جنبه کیفری و مجازات دارد، غرامت هم می‌تواند مجازات تعزیری باشد (مثلاً جزای نقدی) و هم جبران خسارت در قالب مسئولیت مدنی. در بسیاری از دعاوی، غرامت تحت عنوان خسارت مالی یا ضرر و زیان مطالبه می‌شود و ممکن است هیچ عنصر کیفری در آن وجود نداشته باشد.

به عنوان مثال:

• اگر کارفرمایی بدون دلیل قانونی، کارگری را اخراج کند، ممکن است به پرداخت غرامت دستمزد یا حقوق معوقه محکوم شود.
• اگر در یک قرارداد، یکی از طرفین تعهد خود را انجام ندهد، طرف مقابل می‌تواند غرامت ناشی از تخلف قراردادی مطالبه کند.
• در جرائم علیه اموال، غرامت ممکن است علاوه بر مجازات حبس یا شلاق، به‌عنوان جبران خسارت وارده به مال مطرح شود.

🔹 تفاوت در محل پرداخت و ذی‌نفع

یکی از تفاوت‌های مهم میان دیه و غرامت، در محل پرداخت آن‌هاست:

• دیه همیشه به زیان‌دیده یا ولی دم او پرداخت می‌شود و هرگز به حساب دولت نمی‌رود.

• غرامت می‌تواند بسته به نوع آن، به دولت (مثلاً در جزای نقدی)، به بیمه‌گذار، یا به شخص زیان‌دیده پرداخت شود.

🔹 تفاوت در آثار قانونی و مهلت پرداخت

از دیگر تفاوت‌های مهم:

• مهلت پرداخت دیه در جنایات مختلف متفاوت است: در جنایت عمدی، حداکثر یک سال قمری؛ در شبه عمد، دو سال؛ و در خطای محض، سه سال.
• در حالی‌که پرداخت غرامت عموماً پس از صدور حکم قطعی انجام می‌شود و قانوناً اصل بر پرداخت فوری آن است، مگر آنکه دادگاه تقسیط را بپذیرد.

جدول مقایسه تفاوت دیه و غرامت در نظام حقوقی ایران

معیار مقایسه	دیه	غرامت
منشاء قانونی	قانون مجازات اسلامی، بر اساس فقه اسلامی	قانون مدنی، قانون بیمه، قانون مجازات (تعزیرات)
ماهیت حقوقی	مجازات اصلی شرعی – کیفری	مجازات تعزیری یا جبران خسارت مدنی
نوع خسارت	فقط خسارت جانی یا بدنی	خسارت جانی، مالی، معنوی، قراردادی یا بیمه‌ای
مرجع مطالبه	شاکی خصوصی یا اولیای دم، با حکم دادگاه کیفری	زیان‌دیده، بیمه‌گذار، یا دادستان در صورت جزای نقدی
شخص دریافت‌کننده	مجنی‌علیه یا ولی دم	زیان‌دیده، دولت (در جزای نقدی)، شرکت بیمه
قابلیت تقسیط	در صورت اثبات ناتوانی محکوم‌علیه، قابل تقسیط با اخذ تأمین	در موارد خاص و با درخواست محکوم‌علیه، قابل تقسیط
تأثیر فوت محکوم‌علیه	پرداخت دیه منتفی نمی‌شود و از ترکه او دریافت می‌شود	در بسیاری موارد (مانند جزای نقدی)، پرداخت از ترکه منتفی می‌شود
مستثنیات دین	شامل دارایی‌های مشمول مستثنیات دین نمی‌شود	شامل مستثنیات دین است و اموال قابل توقیف محدودتر است
مهلت پرداخت قانونی	یک، دو یا سه سال (بسته به نوع جنایت: عمد، شبه‌عمد، خطای محض)	پس از صدور حکم قطعی و مطابق دستور دادگاه
امکان گذشت شاکی	در برخی موارد با گذشت شاکی پرداخت ساقط می‌شود	در غرامت مدنی یا بیمه‌ای ممکن است با توافق طرفین ساقط گردد

غرامت در بیمه چیست و چه اصولی دارد؟

در نظام حقوقی و مالی امروز، بیمه یکی از مهم‌ترین ابزارهای جبران خسارت و حمایت از افراد و بنگاه‌ها در برابر حوادث پیش‌بینی‌ناپذیر است. در این میان، مفهوم غرامت در بیمه جایگاه خاصی دارد. غرامت در این حوزه به معنای جبران خسارتی است که بر اثر وقوع حادثه به بیمه‌گذار وارد شده و شرکت بیمه بر اساس قرارداد متعهد به پرداخت آن می‌شود.

🔹 اصل غرامت در بیمه به چه معناست؟

اصل غرامت در بیمه به این معناست که زیان‌دیده صرفاً باید به وضعیت مالی قبل از حادثه بازگردد و نباید سودی از خسارت ببرد. به بیان دیگر، بیمه‌گر فقط معادل خسارت واقعی را پرداخت می‌کند و نباید موجب افزایش دارایی بیمه‌گذار گردد. این اصل، از اصول بنیادین حقوق بیمه محسوب می‌شود و از بروز سوءاستفاده و تقلب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

✅ شرایط تحقق غرامت بیمه‌ای

برای آنکه غرامت در بیمه پرداخت شود، سه شرط اساسی باید فراهم باشد:

• حادثه رخ‌داده باید در قلمرو پوشش بیمه‌نامه باشد.
• باید بین حادثه و خسارت، رابطه مستقیم و علت و معلولی وجود داشته باشد.
• بیمه‌گذار باید میزان خسارت را اثبات کند (از طریق گزارش کارشناسی، مستندات، فاکتور و …).

📌 انواع خسارت‌های تحت پوشش اصل غرامت

غرامت در بیمه بسته به نوع قرارداد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خسارت‌های مادی: آسیب به دارایی‌هایی مانند خودرو، منزل، مغازه یا تجهیزات.
• خسارت‌های جانی و بدنی: مانند نقص عضو، ازکارافتادگی، یا فوت در بیمه‌های حوادث یا مسئولیت.
• خسارت‌های معنوی: در برخی بیمه‌های خاص مانند بیمه مسئولیت حرفه‌ای، زیان‌های معنوی نیز قابل جبران هستند.

🔍 نمونه‌هایی از غرامت بیمه‌ای

برخی از مهم‌ترین مصادیق غرامت در حوزه بیمه عبارتند از:

• غرامت فوت و نقص عضو در بیمه حوادث انفرادی یا گروهی
• غرامت دستمزد ایام بیماری یا بیکاری در بیمه‌های تأمین اجتماعی
• غرامت خسارت واردشده به خودرو در بیمه بدنه یا شخص ثالث
• غرامت هزینه درمان در بیمه‌های درمان تکمیلی

انواع غرامت در قانون و رویه قضایی

غرامت در حقوق ایران تنها به جبران خسارت مالی مستقیم محدود نمی‌شود، بلکه اشکال مختلفی از آن در حوزه‌های کیفری، مدنی، بیمه‌ای و روابط کار به رسمیت شناخته شده‌اند. در هر یک از این حوزه‌ها، شرایط، میزان و مرجع پرداخت متفاوت است، اما هدف اصلی در همه موارد، بازگرداندن وضعیت زیان‌دیده به حالت پیش از وقوع خسارت است.

📌 غرامت کیفری (جزای نقدی)

در بسیاری از جرایم تعزیری، دادگاه ممکن است به‌جای اعمال مجازات‌هایی مانند حبس، متهم را به پرداخت جزای نقدی یا همان غرامت محکوم کند. این نوع غرامت معمولاً به حساب دولت واریز می‌شود و جنبه تنبیهی دارد، نه جبرانی. چنانچه محکوم‌علیه فوت کند، مطالبه این نوع غرامت منتفی می‌شود.

📌 غرامت مدنی و مسئولیت قهری

در دعاوی مربوط به خسارات غیر قراردادی، غرامت تحت عنوان «ضرر و زیان قهری» مطالبه می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر شخصی بدون قرارداد، ولی با رفتار خود موجب ضرر به دیگری شود (مانند تصادف، آتش‌سوزی یا تخریب اموال)، مکلف به پرداخت غرامت به‌صورت مسئولیت مدنی خواهد بود.

📌 غرامت بیمه‌ای

در بخش پیشین به تفصیل درباره این نوع غرامت صحبت شد. اما به‌طور خلاصه، در بیمه‌های حوادث، درمان، خودرو و مسئولیت، غرامت از سوی شرکت بیمه و بر اساس مفاد بیمه‌نامه پرداخت می‌شود.

📌 غرامت ناشی از جرم از سوی دولت

در مواردی که شناسایی مجرم ممکن نباشد، اما وقوع جرم و خسارت احراز شده باشد، قانون این امکان را فراهم کرده که زیان‌دیده بتواند از صندوق حمایت یا دولت غرامت دریافت کند؛ به‌ویژه در جرایم خشونت‌آمیز مانند ضرب‌وجرح یا تجاوز.

✅ غرامت‌های مرتبط با روابط کار و دستمزد

در قانون کار و تأمین اجتماعی، انواعی از غرامت برای حمایت از نیروی کار در نظر گرفته شده است. این موارد شامل:

• غرامت دستمزد ایام بیماری یا مرخصی استعلاجی
  به کارکنانی که به دلیل بیماری قادر به کار نیستند، پرداخت می‌شود.

• غرامت دستمزد زایمان
  به زنان شاغل در دوران مرخصی زایمان تعلق می‌گیرد، طبق مقررات بیمه تأمین اجتماعی.

• غرامت بابت اخراج غیرقانونی
  در صورتی که کارگر بدون دلایل موجه قانونی اخراج شود، کارفرما مکلف به پرداخت غرامت و حقوق معوقه خواهد بود.

• غرامت دستمزد برای کار اضافی
  در مواردی که کارگر بیش از ساعات قانونی کار کرده باشد، مازاد آن باید با نرخ قانونی پرداخت شود.

• غرامت ایام بیکاری (بیمه بیکاری)
  برای کارگرانی که بدون میل و اراده خود بیکار شده‌اند، مطابق قانون بیمه بیکاری، غرامت از صندوق بیمه پرداخت می‌شود.

قانون حاکم و مهلت پرداخت دیه و غرامت

در نظام حقوقی ایران، قانون‌گذار برای هر یک از نهادهای دیه و غرامت، مقررات و مهلت‌هایی مشخص تعیین کرده است. این قوانین نه‌تنها مسئولیت و الزام پرداخت را روشن می‌کنند، بلکه در مواردی چون تقسیط، ضمانت اجرا و حتی فوت محکوم‌علیه، آثار متفاوتی دارند. شناخت این قوانین برای مطالبه موفق دیه یا غرامت ضروری است.

📌 قانون حاکم بر دیه در قانون مجازات اسلامی

مطابق ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی، دیه یکی از چهار نوع مجازات اصلی است. بخش مهمی از قانون مجازات اسلامی (مواد ۴۴۸ تا ۷۲۸) به تفصیل به احکام دیه اختصاص دارد. همچنین ماده ۴۸۸ این قانون دیه را چنین تعریف می‌کند:

«دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.»

بر این اساس، دیه فقط در چارچوب جنایت‌های منجر به آسیب جسمی یا فوت قابل مطالبه است و قاضی مکلف به تعیین آن طبق جداول قانونی می‌باشد.

📌 مهلت قانونی پرداخت دیه

مهلت پرداخت دیه، بسته به نوع جنایت، متفاوت است:

• در جنایت عمدی: یک سال قمری

• در جنایت شبه‌عمد: دو سال قمری

• در خطای محض: سه سال قمری

در مواردی که نوع جنایت مشخص نیست، حداقل مهلت یعنی یک سال در نظر گرفته می‌شود.

📌 قانون حاکم بر غرامت

در مورد غرامت، قانون حاکم ممکن است از منابع مختلفی تبعیت کند:

• در غرامت‌های قراردادی یا مدنی: مواد ۳۲۸، ۳۳۰ و ۳۳۱ قانون مدنی حاکم است که اصل جبران خسارت را بیان می‌کند.

• در غرامت‌های تعزیری (جزای نقدی): قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات

• در غرامت‌های بیمه‌ای: قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶ و آیین‌نامه‌های مربوط به شرکت‌های بیمه

این تنوع منبع حقوقی، نشان‌دهنده گستردگی کاربرد غرامت در حوزه‌های مختلف حقوق است.

📌 مهلت پرداخت غرامت و آثار عدم پرداخت

در خصوص غرامت (به‌ویژه جزای نقدی)، ماده ۵۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری مقرر می‌دارد که:

«محکوم‌علیه باید بلافاصله پس از صدور حکم قطعی، مبلغ جزای نقدی را پرداخت نماید. در صورت ناتوانی، می‌تواند تقاضای تقسیط ارائه دهد و دادگاه پس از بررسی و اخذ تضمین، آن را بپذیرد.»

در نتیجه، برخلاف دیه که دارای مهلت قانونی بلندمدت است، غرامت باید به‌صورت فوری یا تقسیطی پرداخت شود.

✅ تفاوت ضمانت اجرا در عدم پرداخت دیه و غرامت

نوع محکومیت	ضمانت اجرا در صورت عدم پرداخت
دیه	توقیف اموال یا حبس تا زمان پرداخت؛ حتی اموال مستثنی از دین نیز ممکن است توقیف شوند
غرامت	امکان تقسیط، توقیف اموال، و در صورت جزای نقدی حبس به ازای هر روز معادل مبلغ معین

چه چیزی در غرامت بابت صدمات ناشی قابل مطالبه است؟

زمانی‌که شخصی در نتیجه ارتکاب جرم دچار آسیب جسمی، مالی یا روانی می‌شود، قانون این حق را برای او به رسمیت می‌شناسد که از مرتکب یا حتی از دولت و بیمه، غرامت یا خسارت مطالبه کند. این غرامت می‌تواند جنبه‌های مختلفی از زندگی آسیب‌دیده را شامل شود و بسته به نوع جرم، شدت آسیب، و امکان شناسایی مجرم، متفاوت باشد.

📌 اقلام قابل مطالبه در غرامت ناشی از جرم

مطابق قوانین کیفری، بیمه‌ای و رویه قضایی، زیان‌دیده می‌تواند موارد زیر را تحت عنوان غرامت از مجرم، بیمه یا دولت مطالبه کند:

✅ صدمات جسمانی و جانی

• هزینه‌های درمان (بیمارستان، دارو، توان‌بخشی، فیزیوتراپی)

• نقص عضو، کاهش بینایی، شنوایی یا توان حرکتی

• درد و رنج ناشی از آسیب جسمی

✅ صدمات مالی و اموال

• لباس، اشیای همراه، وسایل شخصی آسیب‌دیده (مانند عینک، تلفن همراه، کیف)

• هزینه تعمیر یا جایگزینی اموال تخریب‌شده در جرم

✅ صدمات شغلی و درآمدی

• از دست رفتن فرصت شغلی یا درآمد از دست رفته ناشی از دوران نقاهت یا ناتوانی کاری

• غرامت دستمزد ایام بیکاری یا مرخصی اجباری

✅ صدمات روانی و معنوی

• هزینه جلسات مشاوره، روان‌درمانی یا حمایت روانی

• آسیب به حیثیت، آبرو یا امنیت روانی فرد در جرایمی مانند مزاحمت، تهدید، تجاوز، خفت‌گیری و…

📌 غرامت در صورت ناشناس بودن یا فرار مجرم

در بسیاری از موارد، مجرم شناسایی نمی‌شود یا از محل حادثه می‌گریزد. در این شرایط، همچنان امکان دریافت غرامت وجود دارد:

• از شرکت بیمه در صورت تحت پوشش بودن (مثلاً بیمه حوادث، مسئولیت، خودرو)

• از صندوق حمایت یا منابع عمومی دولت در موارد خاص (مثل تجاوز جنسی، جرایم خشن، یا مصادیق ناتوانی در پیگیری)

برخی نظام‌های حقوقی، مانند قوانین کشورهای اروپایی، مکانیزم‌هایی برای جبران خسارت حتی بدون شناسایی مجرم دارند؛ در ایران نیز در موارد خاص، این امکان با ارائه مدارک کافی و نظریه پزشکی قانونی فراهم است.

✅ نکته مهم در دعاوی کیفری و غرامت

در صورتی‌که جرم واقع شده باشد، مطالبه غرامت صرفاً محدود به دادگاه حقوقی نیست. زیان‌دیده می‌تواند در کنار شکایت کیفری، در همان پرونده کیفری، دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم نیز تقدیم کند. این اقدام باعث تسریع در روند دادرسی و کاهش هزینه‌ها خواهد شد.

سوالات متداول

در این قسمت از مقاله سوالات متداول پیرامون دیه و غرامت را مشاهده می فرمایید:

❓ آیا غرامت با دیه متفاوت است؟ طبق ماده ۶۳۱ آیین دادرسی کیفری جدید التصویب سال ۹۳، به معلول حین خدمت غرامت تعلق می‌گیرد؟
✅ بله، غرامت و دیه با یکدیگر متفاوت هستند. دیه یک مجازات مالی معین برای جبران خسارت جانی است، در حالی که غرامت به جبران ضرر و زیان‌های ناشی از حوادث می‌پردازد. در مورد ماده ۶۳۱ نیز با توجه به وضعیت خاص معلولیت حین خدمت، باید شرایط خاص آن ماده بررسی شود.

❓ در دادخواست دیوان عدالت اداری به اشتباه به جای دیه، غرامت نوشته‌ام. حکم با همین عنوان آمده است، آیا دیه و غرامت یکی هستند؟ آیا باید اعتراض کنم؟
✅ این اشتباه ممکن است سبب ابهام در تشخیص خواسته شود. هرچند گاهی در عرف اداری از غرامت به‌جای دیه نیز استفاده می‌شود، اما اگر این تفاوت منجر به صدور رأی نادرست یا تضییع حق شده باشد، بهتر است حتماً با وکیل مشورت کرده و در صورت نیاز، اعتراض ثبت کنید.

❓ آیا غرامت برای آسیب زانو از دیه سال محاسبه می‌شود و چقدر است؟
✅ بله، معمولاً غرامت مربوط به آسیب‌های بدنی، بر اساس نرخ دیه در همان سال محاسبه می‌شود. برای مثال در سال ۱۳۹۷، هر درصد آسیب بدنی معادل حدود ۲٬۳۱۰٬۰۰۰ تومان بوده است. برای محاسبه دقیق، نرخ دیه سال جاری باید بررسی شود.

❓ حین کار دچار فتق شدم و جراحی کردم. آیا غرامت یا دیه به من تعلق می‌گیرد؟ آیا چیزی مثل از کار افتادگی شامل من می‌شود؟
✅ ابتدا باید آسیب از سوی کمیسیون پزشکی سازمان مربوطه تأیید شود. در صورتی‌که این آسیب منجر به ناتوانی دائم یا موقت در کار شده باشد، ممکن است مشمول دریافت غرامت بیمه‌ای یا از کارافتادگی شوید. در موارد خاص، دیه نیز قابل بررسی است.

❓ من نظامی هستم و دچار حادثه شده‌ام. می‌خواهم بدانم که غرامت بیمه با دیه از نظر مبلغی چقدر تفاوت دارد؟
✅ معمولاً مبلغ دیه بیشتر از غرامت بیمه است؛ زیرا دیه بر مبنای نرخ قانونی سال و برای صدمات جانی تعیین می‌شود، در حالی‌که غرامت بیمه ممکن است محدود به هزینه‌های خاص مانند درمان و بستری باشد. برای تعیین دقیق‌تر باید به مفاد بیمه‌نامه و نوع آسیب مراجعه شود.